Leven volgens regels terwijl je ziel al vertrokken is

EDE. Ze lopen al jong met geloofsvragen rond. Op latere leeftijd vinden ze in de kerk geen aansluiting bij anderen. En de preek? Daar haken ze al snel bij af. „Hoogbegaafden lopen een verhoogd risico om uit onvermogen anarchist of atheïst te worden.

”Hoogbegaafd geloven”. Zo heet het symposium dat Choochem, de landelijke vereniging ter ondersteuning van hoogbegaafde christenen in kerk, school en samenleving, vanmiddag in congrescentrum De Reehorst in Ede belegt. Spreker is Dineke van Kooten, die zich in haar coachingspraktijk Emmaüs richt op onder andere hoogbegaafden. Zij hoopt dat de bijeenkomst bijdraagt aan het vergroten van kennis over hoogbegaafdheid, met name onder christenen die niet beseffen welke invloed hun hoogbegaafdheid ook op hun geloof heeft.

auteur: Albert-Jan Regterschot
datum: 30 september 2017
krant: Reformatorisch Dagblad
website: https://www.digibron.nl/viewer/collectie/Digibron/id/tag:RD.nl,20170930:newsml_26f872793d400e954081b4c321666d70

Volgens Van Kooten lopen hoogbegaafden er als kind al tegen aan dat ze geen goed antwoord krijgen op wezenlijke vragen. Enerzijds omdat die als kritiek worden opgevat. Anderzijds omdat ouders en ambtsdragers ook niet altijd weten wat ze aan moeten met vragen over bijvoorbeeld schijnbare tegenstrijdigheden in de Bijbel. „Die vragen zijn geen kritiek, maar een uiting van honger. Als daarop niet wordt ingegaan, kunnen hoogbegaafde jongeren afhaken.”

De meeste hoogbegaafden ontdekken pas op latere leeftijd dat hun intelligentie de bron is van veel zaken waarmee ze vastlopen. Van Kooten: „In mijn coachingspraktijk merk ik heel vaak dat mensen al jong zijn vastgelopen. Ze willen geloven wat de dominee zegt en wat de kerk zegt. Tegelijkertijd ontdekken ze dat er meer is. Zaken waaraan ze houvast meenden te hebben, gaan op de helling. Hier kan de kiem gelegd worden voor angst of een depressie, omdat je alles volgens de regels van zo hoort het en moet het wilt doen, terwijl je ziel al vertrokken is. Mensen zeggen tegen mij: „Nu ben ik erachter gekomen dat ik hoogbegaafd ben. En God ben ik ook nog kwijt.” Mijn antwoord is dan: Je bent je afgodsbeelden kwijt, om God Zelf over te houden.”

In hoeverre is dit anders dan bij een niet-hoogbegaafde?
„Het is niet anders, maar als de omgeving niet doorheeft dat zo’n proces al heel jong op gang kan komen, kan een hoogbegaafd kind geestelijk verwaarloosd worden. Om geestelijk leven te krijgen is voedsel nodig. En een hoogbegaafde heeft veel voedsel nodig, bijvoorbeeld om te voldoen aan zijn behoefte aan overzicht en inzicht. Waar dat niet gebeurt zie je mensen doorslaan in atheïsme of in godsdienstwaanzin. Dan draait alles om spiritualiteit, met het risico dat dit doorslaat in een psychose.”

Wat betekent het voor het staan in een geloofsgemeenschap als iemand erachter komt dat hij hoogbegaafd is?
„Hoogbegaafden mogen voor zichzelf opkomen, omdat de gemeenschap anders geen rekening met hen houdt. Mijn advies aan hoogbegaafden is dan ook: zorg dat je geloof gevoed wordt, zodat je binnen de gemeenschap staande blijft. Sommige ouders van hoogbegaafde kinderen doen dat door na de kerkdienst rond een geopende Bijbel door te praten over de preek. Zelf heb ik altijd een iPad bij me in de kerk, zodat ik tijdens de preek dingen op kan zoeken.”