3) EGO en Ik – wie is wie?

Het verschil tussen mijn Ego (overlevingsdeel van het kind in mij) en Ik (mijn volwassen deel) heeft te maken met hoe we onszelf en onze identiteit ervaren:

* Ego:
Het ego wordt vaak gezien als dat deel van onszelf dat zich identificeert met de uiterlijke wereld, sociale rollen en persoonlijke verlangens om wat hoort en moet. Het ego heeft zich ontwikkelt door haar overlevingsmechanismen. Overlevingsmechanismen ontstaan in de kindertijd doordat een kind iets te-te-te-veel heeft gekregen wat het niet nodig had of te-te-te-weinig van wat het wel nodig had. Het ego is sterk verbonden met onze overtuigingen, aannames, regels en tegels en de daarbij behorende emoties die we hebben als we denken over wie we denken dat andere vinden dat we moeten zijn. Op die manier denken we dat te-weinig nog te kunnen krijgen of dat te-veel kunnen afweren. Helaas gaat die poort bij de ontwikkeling van de prefrontale cortex dicht. Het ego is afhankelijk van wat andere zeggen, wat je hebt en wat je doet.
Kenmerkend voor het ego is de behoeftebevrediging: ik moet het NU krijgen, hebben of doen.

* Ik:
Het IK ontwikkelt zich in de loop van de tijd van kind naar volwassene. Het Ik is zich bewust van zichtzelf als een individu, onafhankelijk van externe invloeden en rolpatronen. Het gaat om het vermogen om je eigen gedachten en gevoelens waar te nemen en jezelf te begrijpen in termen van een continu bewustzijn van het bestaan. Het Ik gaat dieper en is volwassen in tegenstelling tot het ego dat nog in de kindertijd vertoeft. Het ego heeft de leeftijd van het kind waarop dat overlevingsmechanisme nodig was en werd ingezet. Het Ik verwijst naar een puurder gevoel van identiteit dat niet afhankelijk is van tijdelijke zaken zoals bezittingen, sociale status of emoties. Het kan het besef zijn van “ik ben” zonder de illusie van afscheiding of superioriteit die het ego vaak creëert.

In taal en gedrag zie je of je met het ego (een kindsdeel) of met de Volwassene te maken hebt.
Het EGO wil onmiddelijke bevoefte-bevrediging en is vaak dwingend: het MOET NU. Het ego raakt makkelijk verzeild in de dramadriehoek: Redder, Aanklager en/of Slachtoffer.
De volwassene is in staat aan te geven wat hij wil, wat hij voelt en wat hij denkt, neemt daar eigen verantwoordelijkheid voor en kan daarover in dialoog gaan met de ander. Het IK laat de ander vrij, zonder oordeel. Bij het IK gaat het om dat wat daadwerkelijk goed is voor mij en groei teweeg brengt.

Denken, willen en voelen zijn drie belangrijke aspecten van de menselijke ervaring, die vaak worden gezien als de fundamenten van ons psychisch functioneren. Elk van deze aspecten vertegenwoordigt een ander gebied van bewustzijn en beïnvloedt hoe we de wereld ervaren en ermee omgaan.
Voelen: Voelen betreft de emotionele en affectieve dimensie van onze ervaring. Het verwijst naar onze emoties, stemmingen, en gevoelens die we in reactie op gebeurtenissen, mensen of gedachten ervaren. Voelen geeft ons inzicht in onze diepere verlangens, behoeften en reacties op de wereld om ons heen. Emoties zoals vreugde, angst, verdriet, liefde en woede zijn voorbeelden van gevoelens die ons gedrag kunnen beïnvloeden. Voelen staat in directe verbinding met ons lichaam, omdat veel van onze emoties ook lichamelijk sensaties veroorzaken (zoals een verhoogde hartslag bij angst of een warm gevoel bij liefde).
Denken: Denken verwijst naar het rationele, analytische aspect van onze geest. Het betreft de processen van redeneren, plannen, oordelen en het begrijpen van informatie. Denken stelt ons in staat om problemen op te lossen, beslissingen te nemen en kennis te verwerven. Het kan zowel logisch als creatief zijn, maar het is vaak verbonden met onze intellectuele capaciteiten en het vermogen om ideeën te vormen, te analyseren en te evalueren. Denken wordt vaak gezien als de “mentale” of “cognitieve” laag van ons functioneren.
Willen: Willen verwijst naar onze motivatie en het vermogen om keuzes te maken en actie te ondernemen. Het gaat om de verlangens, doelen en intenties die ons bewegen om bepaalde dingen te doen. Het wil is vaak verbonden met onze ambities, onze behoeften en de kracht om richting te geven aan ons leven. Het is wat ons in staat stelt om te streven naar iets, om te handelen op basis van overtuigingen of verlangens, en om ons te richten op wat we belangrijk vinden. Willen heeft te maken met de wilskracht en zelfcontrole, maar ook met verlangens en ambities.
In onderstaande figuur wordt zichtbaar wat het onderscheid is tussen het EGO (mijn overlevingsdeel) dat reageert en het IK dat reageert:

Meer lezen over denken – voelen – willen:
* Denken voelen willen intuitie
* INTUITIE – denken, voelen en willen
* WILLEN – denken en voelen
* VOELEN – denken en willen
* DENKEN – voelen en willen
* Ontwikkelen denken, voelen en willen
* Denken, voelen en willen in een samenleving
* Denken, voelen en willen
* Christuskracht – denken, voelen en willen

Het gedrag op een rijtje zetten levert dan het volgende op: