Sprookjes
Sprookjes vertellen ons de archetypische verhalen. Onze ziel weet wat er mee bedoeld wordt.
Verhalen die door de eeuwen heen gedragen worden laten ons iets zien van het leven.
Op deze pagina een paar sprookjes.
Laat je heerlijk voorlezen en ga na het voorlezen op een groot A-3 vel eens tekenen wat jou raakt in dit sprookje.
DE ‘SPROOKJES’ VAN HANS CHRISTIAN ANDERSEN
Denemarken 1805-1875
Dit zijn voornamelijk beeldende verhalen van de hand van Hans Christian Andersen zelf. In een deel van zijn werk heeft hij volkssprookjes uit Denemarken opnieuw verteld zoals hij ze zich herinnerde uit zijn eigen jeugd. Verhalen van hemzelf zijn bijvoorbeeld: ‘Het meisje met de zwavelstokjes’, ‘De kleine zeemeermin’, ‘De prinses op de erwt’.
Het zijn feitelijk geen sprookjes, maar beeldrijke beschrijvingen van zijn waarnemingen van zijn sociale omgeving. Bijvoorbeeld ‘De nieuwe kleren van de keizer’ is een parodie op hoe men met opvattingen over kunst omging in die tijd. Andersen’s verhalen worden vaak aangezien voor sprookjes, maar tonen feitelijk meer overeenkomst met fabels: beeldrijke beschrijvingen van sociale verschijnselen.
De nieuwe kleren van de keizer (Hans Christian Andersen)
Dit sprookje gaat over de angst om dom of ongeschikt te zijn, met alle gevolgen van dien.
Tegenwoordig is “De nieuwe kleren van de keizer” een gemeenzaam gebruikte uitdrukking voor een dwaze gewoonte of beslissing, die iedereen afkeurt, maar waartegen niemand protesteert uit angst om tegen het collectief en/of zijn leiders in te gaan.
Het lelijke jonge eendje (Hans Christian Andersen)
Dit sprookje gaat over een fysiek onaantrekkelijk, jong en door de groep niet geaccepteerd, eenzaam eendje; maar gelukkig vind het na een zoektocht en zijn verrassende, verdere ontwikkeling zijn schoonheid en identiteit.
De dennenboom (Hans Christian Andersen)
Dit sprookje gaat over het verlangen van de boom. Later… later… later zal hij groot en schitterend zijn.
De dennenboom leeft niet in het nu en geniet of van de droom van de toekomst of van de herinnering aan het verleden.
Het verhaal nodigt je uit tot reflectie: Wat raakt je in dit verhaal? Waar blijft je aandacht bij hangen en vergeet je verder te luisteren?
Wat wil dit verhaal jou zeggen? Waar wil dit verhaal jou toe uitnodigen?
De Chinese nachtegaal (Hans Christiaan Andersen)
Het lied van de nachtegaal staat voor de authentieke kracht in elk van ons: onze levenskracht, onze levensenergie, ons wezen, onze talenten en passies. De kracht die vanuit jezelf komt en je niet via kunstmatige ingrepen kan opwekken. Noch alcohol, drugs, koffie of andere stimulerende middelen kan deze levensenergie opwekken. Ook populariteit, positieve berichten of materiële extraatjes kan onze levenskracht niet doen ontstaan. Deze levenskracht, dit lied van de nachtegaal, bloeit als je betrokken geraakt bij een uitdaging van betekenis waar je vanuit je hart een bijdrage wilt aan leveren.
De sneeuwkoningin (Hans Christiaan Andersen)
De Sneeuwkoningin is één van Andersens langste sprookjes. Het sprookje is verdeeld in zeven geschiedenissen, met als overkoepelende verhaal Gerda’s zoektocht. Hieromheen zijn verschillende verhaallijnen verweven, zoals het verhaal over het kleine roversmeisje, de prinses die zocht naar een slimme prins en de oude tovervrouw die naar een dochter verlangde. (over de betekenis: https://www.verhalenbank.nl/items/show/51289)
Eerste geschiedenis, Over de spiegel en de scherven
Tweede geschiedenis, een jongetje en een meisje
Derde geschiedenis, de bloementuin van het vrouwtje dat kon toveren
Vierde geschiedenis, prins en prinses
Vijfde geschiedenis, het kleine roversmeisje
Zesde geschiedenis, de Lappenvrouw en de Finnenvrouw
Zevende geschiedenis, wat er in het paleis van de Sneeuwkoningin voorviel en wat er later gebeurde
SPROOKJES VAN DE GEBROEDERS GRIMM
Jacob (1785-1863) en Wilhelm (1786-1859) Grimm
De sprookjes van de gebroeders Grimm zijn in het verre verleden door ingewijden in de wereld gezet en beschrijven de ontwikkelingsweg van de ziel. Vooral in Duitstalige regio’s beleefden de mensen de inhoud als heilig, daarom werd er geen woord aan veranderd, en zijn ze eeuwenlang ongewijzigd gebleven. De gebroeders Grimm trokken door deze landen en hebben de sprookjes net op tijd uit de mond van de oorspronkelijke vertellers opgetekend in de nadagen van de tijd waarin ze als heilig gezien werden.
Jorinde en Joringel (de gebroeders Grimm)
In het sprookje heeft de aartstovenares duidelijk een dag- en een nachtkant.
De uil slaapt overdag en is ’s nachts actief. Symbool van de wijsheid dat blind is in het wakkere denkleven, maar de ogen zijn open in het rijk van de dromen; de vogel van Pallas Athena die kennis bracht in de wereld van de droombeelden.
De kat, zacht speeldiertje en klein roofdier tegelijk, is overdag slaperig en ’s nachts heel wakker. In Egypte droeg de godin van de liefdesbetovering een kattenkop. Is liefde niet altijd een betovering en heeft deze niet ook haar dag- en nachtzijde? Hier wordt geschetst hoe overdag de nachtkant wakker wordt in de liefdesdrift: de kat sluipt; en in de kennisdrift: de uil zweeft voorbij. En hoewel in de nacht het menselijke weer wakker wordt, maar ook het vuur van de begeerte begint op te laaien, vallen de onschuldige natuurdriften daaraan ten prooi: het wild en de vogels worden geslacht en gebraden.
Magie verlamt de wil en houdt deze vast. De zielenkrachten met de kwaliteiten van de jonkvrouw (de reine jonkvrouwen) komen in deze omgeving in haar ban. De kracht van de kennis, de begaafdheid van het verstand, dus de menselijke krachten verworden hier tot instinctieve, dierlijke, verdoofd: ze worden vogels.
Meer lezen over de betekenis: https://vrijeschoolpedagogie.com/tag/jorinde-en-joringel/
Roodkapje (de gebroeders Grimm)
Het welbekende sprookje: Roodkapje.
Uitleg: https://vrijeschoolpedagogie.com/2013/06/19/vrijeschool-vertelstof-sprookjes-3/ en https://vrijeschoolpedagogie.com/2013/06/21/vrijeschool-vertelstof-sprookjes-5/
Vrouw Holle (de gebroeders Grimm)
Dit sprookje gaat over de ontwikkeling van meisje naar vrouw. De betekenis kun je lezen op: https://vrijeschoolpedagogie.com/tag/goud-en-pek/
Raponsje (de gebroeders Grimm)
In “Raponsje” laat het meisje, dat in de toren woont, haar vlecht tot op de grond zakken als de toverkol weg is. In het beeld van dat in een torenkamer haar weelderige hoofdhaar verzorgend meisje kunnen wij het vermogen van ons hoofd zien dat ons in staat stelt ons met de omgeving geestelijk te verbinden. Als de toverkol de koningszoon bij Raponsje ontdekt knipt ze haar meisjestooi af. Die was een van haar moeder geërfd, niet zelf verworven bezit.
De drie veren (de gebroeders Grimm)
Dit sprookje gaat over een koning die drie zonen had. De betekenis kun je lezen op: https://vrijeschoolpedagogie.com/tag/sprookje-de-drie-veren/
De raaf (de gebroeders Grimm)
Het dochtertje van de koning verandert in een raaf, wanneer haar moeder dit wenst als ze vervelend is.
Het meisje zonder handen (de gebroeders Grimm)
Het sprookje behoort tot een groepje vertellingen over verbannen vrouwen, waarvan -> Sneeuwwitje (AT 709) thans nog de bekendste is. Opmerkelijk in dit groepje volksverhalen is de geduldige lijdzaamheid en de betrekkelijke passiviteit van de vrouwen. Het Meisje Zonder Handen is in de mondelinge overlevering gevonden in heel Europa en het Midden-Oosten, alsmede in Afrika, India en het Verre Oosten. In de Nieuwe Wereld is het sprookje opgetekend in de Frans- en Spaanstalige gemeenschappen van de Verenigde Staten, Midden- en Zuid-Amerika alsook in Franstalig Canada, terwijl Thompson het sprookje heeft gevonden bij Indianenstammen in Canada en het noorden van de VS.
De witte slang (de gebroeders Grimm)
Een sprookje van Grimm over een dienaar van de koning die stiekem eet van een witte slang waardoor hij de taal der dieren leert verstaan. Wanneer hij op reis gaat helpt hij verschillende dieren die hem op hun beurt beloven te helpen, mocht het nodig zijn. Als de dienaar zijn oog heeft laten vallen op een veeleisende prinses, komt de hulp goed van pas. Dit sprookje gaat over de ontwikkeling van jongen naar man en de stadia die daar bij horen.
Sprookjes van de gebroeders Grimm zijn te vinden op: https://www.grimmstories.com/nl/grimm_sprookjes/titles
Sprookjes van Hans Christian Andersen zijn te vinden op: https://www.andersenstories.com/nl/andersen_sprookjes/index
Informatie over sprookjes en het gebruik: https://www.doehoek.nl/aandeslag/sprookjes-398.html
https://levende-sprookjes.nl/sprookjes-deel-3-lois-eijgenraam/
Sprookjespodcast: https://shows.acast.com/65266ab9b774f70011dc6833
Lecturama sprookjes:
1) https://www.youtube.com/watch?v=d8ruoo04tlw
2) https://www.youtube.com/watch?v=CD8bvx-Jqy4
3) https://www.youtube.com/watch?v=9zSE95ztgZw
4) https://www.youtube.com/watch?v=UnGpOVc_yuo
5) https://www.youtube.com/watch?v=2P3X6T8NYEU