Daniel Levitin – ouderen dor hout?

‘Zie ouderen niet als dor hout, maar juist als hulpbron’

Zijn ouderen ‘dor hout’? In het boek Hoe ouder, hoe beter schrijft neurowetenschapper Daniel J. Levitin dat we de ouderen onder ons juist moeten omarmen. Een voorpublicatie.

auteur: Daniel J. Levitin
datum: 15 augustus 2020
website: https://www.parool.nl/columns-opinie/zie-ouderen-niet-als-dor-hout-maar-juist-als-hulpbron~b970c86d/

In 2018 zong Placido Domingo – toen 77 jaar – zijn 150ste rol, een uitzonderlijke mijlpaal in de opera.
“Als je naar de geschiedenis van operazangers kijkt, steekt hij erbovenuit,” zei de voormalige bedrijfsleider van de Metropolitan Opera, Joseph Volpe. En dat is nog niet alles. Domingo heeft meer dan honderd platen en cd’s opgenomen en bijna 4000 keer opgetreden. Toen Maria Callas tegen hem zei – hij was toen 41 jaar – dat hij te veel zong, luisterde hij niet. In 2018 zei Domingo tegen The New York Times: “Rust roest.”

Het is zoals Neil Young zong in het lied My My, Hey Hey (Out Of The Blue): “Je kunt beter opbranden dan roesten… roest slaapt nooit.” Hoewel Young dat schreef toen hij 34 jaar was, zingt hij het op 73ste leeftijd nog steeds.

T. Boone Pickens, de 91-jarige voorzitter van BP Capital Management en een alternatieve-energieactivist, zei: “Ik ga met pensioen in een kist die uit mijn kantoor wordt gedragen.” Hij bleef aan het werk tot zijn dood, vijf jaar later.

Een vriendin vertelde me het verhaal hoe haar grootmoeder 113 jaar was geworden. Ze overleed terwijl ze een koe aan het melken was. Elke dag liep ze naar de stal en gebruikte haar oog-handcoördinatie en haar hand- en polsspieren om te kunnen melken. Het gaf haar een gevoel van verantwoordelijkheid en nut.

Individueel streven naar vervulling, toewijding aan je carrière of aan de gemeenschap of, jawel, aan huisdieren, worden geassocieerd met aanzienlijke gezondheidsvoordelen.

Gemarginaliseerde groep
Tegen 2030 zullen er in de Verenigde Staten meer personen van boven de 65 zijn dan van onder de 15. Men heeft geschat dat twee derde van de mensen van boven de 65 die ooit hebben geleefd, momenteel in leven zijn – en dat geldt zelfs voor driekwart van de mensen boven de 57.

We moeten de manier waarop onze samen­leving denkt over ouderen veranderen. Een relatie van wederzijds respect tussen oudere en jongere mensen is een van de beste manieren om ieders kwaliteit van leven te verhogen.

Wat zou het voor ons allemaal betekenen als we de ouderen als een hulpbron beschouwden, in plaats van een last, en het ouder worden als een culminatiepunt in plaats van een ontknoping? Het zou betekenen dat er een menselijke hulpbron wordt aangewend die nu wordt verspild, of op z’n best te weinig benut. Het zou betekenen dat een gemarginaliseerde groep mensen in hun waardigheid wordt hersteld, net wanneer ze die het meest nodig hebben.

Fakkel doorgeven
Het zou sterkere familiebanden en sterkere vriendschapsbanden tussen ons allemaal bevorderen. Het zou betekenen dat belangrijke beslissingen op alle niveaus, van privézaken tot internationale overeenkomsten, geïnspireerd zouden zijn door ervaringen en gezond verstand, naast het perspectief dat de oude dag brengt. En het zou misschien zelfs een wereld betekenen die meer mededogen kent.

Wij kunnen die toekomst krijgen als we dat willen. We moeten onszelf en onze familie onderrichten in de voordelen van het ouder worden – de wijsheid, de neiging tot positiviteit, het mededogen waarvan ouderen blijk geven. Als individuen, als leden van de gemeenschap en als samenleving is het in ons allergrootste belang een cultuur te helpen creëren die omarmt wat de ouderen te bieden hebben, door interactie tussen generaties te ver­weven met het web van de ervaring van alledag.

Door te leren van de wetenschap van het brein kunnen we een transformatief begrip van het verouderingsproces, het menselijke relaas ervan, creëren en zodoende een rijkere wereld. Dat is een weg naar kwaliteit van leven. Het is de nieuwe waarheid over oud worden.

In 2018 werd aan de 84-jarige Gloria Steinem gevraagd: “Aan wie geeft u de fakkel door?”
“Aan niemand,” lachte ze. “Ik hou mijn fakkel vast. Ik laat andere mensen hun fakkel aan­steken aan de mijne.”

Hou je fakkel vast.
Ga niet stilletjes heen.
En vergeet niet te lachen. Wat er ook om je heen gebeurt, vergeet niet te lachen.

Daniel J. Levitin, Hoe ouder, hoe beter,
Vertaling Carla Zijlemaker, Jan de Nijs en Maarten Polman, Uitgeverij Pluim, 27,99 euro