Verhalen die herhalen of open gaan
De Kracht van Verhalen: Hoe Wij Onze Identiteit Vormgeven
Als mensen zijn we van nature verhalenvertellers. We creëren en omarmen verhalen om betekenis te geven aan ons leven, onze ervaringen, en de wereld om ons heen. Verhalen bieden ons houvast en structuur. Ze helpen ons te begrijpen wie we zijn, wat we ervaren, en hoe we ons verhouden tot anderen. Het vermogen om verhalen te vertellen is diepgeworteld in onze psychologische en sociale ontwikkeling, en vormt een cruciaal onderdeel van ons bestaan.
Het Behoefte aan Begrip en Duiding
Van jongs af aan zijn we bezig met het construeren van verhalen. Deze verhalen zijn niet slechts een reflectie van de gebeurtenissen die ons overkomen, maar ze geven ons ook de tools om onze ervaringen te verwerken. Het verlangen om dingen te begrijpen en een coherente uitleg te vinden voor wat er gebeurt, is een overlevingsmechanisme. Dit geldt niet alleen voor situaties die we zelf doormaken, maar ook voor onze interacties met anderen en de grotere wereld.
In feite is het ontwikkelen van een identiteit in veel opzichten hetzelfde als het schrijven van een verhaal. Wie ben ik? Wat maakt mij tot wie ik ben? Deze vragen zijn fundamenteel voor onze zoektocht naar zelfinzicht. Ze vormen de basis van de verhalen die we onszelf vertellen over wie we zijn en waar we vandaan komen. Deze narratieven helpen ons niet alleen om te begrijpen wat er in ons leven gebeurt, maar ook om een gevoel van continuïteit en samenhang te creëren.
Identiteit als Verhaal
Onze identiteit is opgebouwd uit verschillende lagen van verhalen die we onszelf vertellen. Dit begint al op jonge leeftijd, wanneer we onszelf gaan identificeren met bepaalde eigenschappen, kwaliteiten, of groepen. Bijvoorbeeld, een kind kan zichzelf als verlegen beschouwen, een ander als avontuurlijk. Jan Geurtz zegt dat we onszelf allerlei dingen vertellen en daarmee aannames en overtuigingen ontwikkelen. We geven als kind betekenis aan een blik, aan een zucht, aan het wegkijken, aan de klank van woorden, etc en we vertellen onszelf dat we daarom dom zijn, dat we er niet toedoen, dat we niet gewild, gewenst en zeker niet geliefd zijn.
Terwijl we ouder worden, beginnen deze verhalen zich verder te ontwikkelen en uit te breiden, maar vaak op basis van die eerste ervaringen en invullingen.
De verhalen die we creëren over onszelf, vormen onze identiteit en bepalen hoe we ons verhouden tot anderen. We gebruiken deze verhalen om onze plaats in de wereld te begrijpen en te communiceren met de mensen om ons heen. Ze geven ons een gevoel van samenhang, een basis om op te bouwen en ons te oriënteren in een vaak chaotische en verwarrende wereld.
Verhalen over de Ander en de Wereld
Onze verhalen beperken zich niet alleen tot onszelf. We construeren ook diezelfde verhalen over anderen en de wereld om ons heen. We geven betekenis aan de mensen die we ontmoeten, de situaties waarin we ons bevinden, en de gebeurtenissen die we meemaken. We kijken vanuit onze plek in het gezin ook naar de andere gezinsleden en vertellen onszelf dat ze ons niet aardig vinden, of ons iets misgunnen of dat ze veel leuker zijn dan ik zelf ben. Dit is essentieel voor het begrijpen van onze sociale omgeving en het vinden van onszelf in de context van de grotere samenleving.
De verhalen die we over anderen vertellen, zijn vaak gebaseerd op onze eigen ervaringen als kind, maar ook door culturele normen, persoonlijke ervaringen en vooroordelen op school. Deze verhalen kunnen helpen bij het begrijpen van de wereld, maar ze kunnen ook leiden tot grote misverstanden en conflicten, vooral als we ons niet bewust zijn van de rol die onze eigen perspectieven en vooroordelen spelen in de verhalen die we vertellen.
Het is daarom erg belangrijk om te zeggen tegen een vader en moeder, broer of zus: ik heb die situatie zo ervaren, hoe hebben jullie dat ervaren?
Daarnaast vertellen we onszelf verhalen over grotere gebeurtenissen, zoals historische gebeurtenissen, politieke ontwikkelingen, en maatschappelijke trends. Deze verhalen zijn vaak beinvloed door de leeftijd die ik op dat moment had en hoe mijn omgeving op die grote gebeurtenissen heeft gereageerd, wan op die manier kan ik de wereld duiden en begrijpen waarom dingen gebeuren zoals ze gebeuren, waardoor ik kan overleven. De verhalen geven dus betekenis aan complexe en vaak verwarrende situaties, en kunnen dienen als basis voor het nemen van beslissingen en het vormen van meningen.
De Rol van Verhalen in Verwerking en Emotie
Een ander belangrijk aspect van de verhalen die we creëren, is hun rol in de verwerking van emoties en het omgaan met trauma’s. Verhalen helpen ons om betekenis te geven aan pijnlijke ervaringen en ze te integreren in ons leven. Wanneer we moeilijke of ingrijpende gebeurtenissen meemaken, zoals verlies, ziekte, of conflict, creëren we verhalen om deze ervaringen te verwerken en te begrijpen. Helaas bij trauma vinden die verhalen vaak plaats in onze hoofden en delen we die te weinig met anderen, waardoor ze in ons hoofd hun eigen leven gaan leiden en daardoor meestal het lijden verhogen. Je kunt met je verhalen de situatie rechtpraten en ontkennen, maar je kunt ook met verhalen de situatie groter maken dan het is, waardoor het nog ingrijpende wordt, omdat het je aannames over jezelf bevestigd: zie je wel, ik ben dom! Ik ben stom! Ik tel niet mee, etc.
Door verhalen te vertellen over wat er gebeurd is en wat we hebben meegemaakt, kunnen we ook leren om onze emoties te verwoorden en een manier vinden om verder te gaan. Dit is niet altijd eenvoudig, en sommige verhalen kunnen lang blijven hangen of terugkomen in de vorm van onverwerkte trauma’s. Maar uiteindelijk stellen verhalen ons in staat om te leren van het verleden en ons aan te passen aan nieuwe omstandigheden. In ieder geval is het zo dat wanneer de ervaring van het trauma, beeld en taal krijgt in het bijzijn van een ander die het verhaal in zijn volheid kan laten zijn, dan vind er genezing en heling plaats.
Het Gevaar van Beperkingen in Onze Verhalen
Hoewel verhalen krachtig zijn, kunnen ze ook beperkend zijn. Wanneer we ons te veel identificeren met een bepaald verhaal over onszelf of de wereld, kunnen we vast komen te zitten in een beperkte visie. Bijvoorbeeld, iemand die zichzelf altijd als verlegen beschouwt, kan moeilijkheden ondervinden bij het overwinnen van die identiteit, zelfs als die persoon nieuwe ervaringen en kwaliteiten ontwikkelt. Hij of zij kan die nieuwe ervaring dan bijna niet geloven of wordt er argwanend van of ontkend het zelfs. Of iemand die zich identificeert met een bepaalde sociale groep kan moeite hebben om andere perspectieven te begrijpen.
Het is belangrijk om ons bewust te zijn van de verhalen die we onszelf vertellen en ze flexibel te houden. Identiteit is niet vaststaand; het is dynamisch en verandert voortdurend. Verhalen kunnen ons ondersteunen, maar ook beperken als we ze te rigide maken. Het vermogen om onze verhalen opnieuw te schrijven en aan te passen is essentieel voor persoonlijke groei en voor een dieper begrip van de wereld om ons heen. Daarom is een levenslijn maken, zo ontzettend belangrijk, want dan herken je je patronen en haal je het verhaal uit je hoofd en maak je het zichtbaar met beeld en taal op het papier voor je.
Kortom: De Kracht van Verhalen
Verhalen vormen de kern van onze menselijke ervaring. Ze helpen ons te begrijpen wie we zijn, wat we meemaken, en hoe we ons verhouden tot anderen en de wereld. Of het nu gaat om persoonlijke identiteiten, sociale groepen, of grotere maatschappelijke gebeurtenissen, verhalen geven structuur aan onze werkelijkheid en maken het mogelijk om ons leven betekenis te geven. Ze helpen ons te overleven, te verwerken en te voelen. Daarom zijn verhalen niet alleen een reflectie van wat we ervaren, maar ook de basis waarop we onszelf kunnen begrijpen, groeien en verder ontwikkelen.
Het ware verhaal
In een wereld die doordrenkt is van verhalen, normen en verwachtingen, vinden velen van ons zich in de verhalen die we onszelf vertellen. Deze verhalen vormen de lens waardoor we naar onszelf en de wereld kijken. Ze geven ons betekenis, structuur en identiteit. Toch kunnen deze verhalen ook belemmerend werken, vooral wanneer we onszelf vastzetten in een te negatief of te positief narratief over wie we denken te zijn, wat we kunnen, of wat we verdienen. Het is de kunst van niet vastzitten, van het loslaten van deze beperkende verhalen, die ons toegang biedt tot een dieper en authentieker begrip van onszelf.
In plaats van onszelf vast te zetten in oude, vaak onbewuste patronen, kunnen we onze verhalen transformeren door ruimte te geven aan het onbewuste. Wanneer we onze geest en ons hart de vrijheid geven om door serendipiteit en synchroniciteit geleid te worden, kan er een groter, dieper proces van zelfontdekking plaatsvinden. Dit is het pad naar echte vrijheid: het vertrouwen dat en de openheid van het moment de sleutel tot persoonlijke ont-dekking.
Het Onbewuste en de Kracht van Serendipiteit en Synchroniciteit
Serendipiteit is de kunst van het vinden van iets waardevols zonder actief te zoeken, terwijl synchroniciteit verwijst naar betekenisvolle toevalligheden die zich in ons leven voordoen. Het eerste geeft ont-dekkingen en het tweede geeft bevestiging. Wanneer we ons onbewuste de ruimte geven, kunnen deze elementen de toegangspoort zijn naar belangrijke inzichten die we anders misschien niet zouden hebben gezien. Deze ervaringen verschijnen op momenten waarop we het minst verwachten en ze herinneren ons eraan dat we niet altijd alles hoeven te begrijpen om vooruit te komen. Ze nodigen ons uit om te luisteren naar wat het leven ons vertelt, in plaats van rigide vast te houden aan de verhalen die we van jongsaf aan al ons zelf vertellen en kennen.
Wanneer we deze concepten omarmen, geven we onszelf toestemming om te groeien door het onverwachte. Vaak willen we alles beheersen en verklaren, maar juist wanneer we openstaan voor wat zich aandient zonder oordeel, creëren we ruimte voor nieuwe perspectieven en mogelijkheden. Dit kan ook ons contact met ons lichaam versterken, omdat onze lichaamscellen ook hun eigen geheugen en wijsheid bevatten, die niet altijd bewust toegankelijk zijn, maar zich op het onverwachte openen en laten zien.
Het Onbewuste in Bewustzijn Brengen
Een essentieel onderdeel van het proces van persoonlijke groei en het bevrijden van onszelf van beperkende verhalen is schaduwwerk. Het concept van de schaduw, zoals geïntroduceerd door Carl Jung, verwijst naar die delen van onszelf die we onderdrukken, negeren of ontkennen. Dit zijn vaak de delen van onze psyche die we als ‘negatief’ beschouwen of die ons ongemakkelijk maken.
Het aanvaarden van de schaduw is een essentieel proces voor het helen van oude verhalen over onze jonge kinderjaren. Wanneer we het onbewuste naar ons bewustzijn laten komen en de schaduw in onszelf durven te ontmoeten, krijgen we de kans om deze oude patronen los te laten. Schaduwwerk vraagt ons om onze meest pijnlijke of ongemakkelijke ervaringen te onderzoeken en ze toe te staan hun verhaal te vertellen. Deze integratie leidt niet alleen tot genezing, maar ook tot het ontdekken van ons volledige potentieel. De vrijheid om te luisteren naar onze schaduw zonder oordeel maakt dat we onszelf volledig kunnen omarmen.
Het lichaams celgeheugen
Wat we vaak vergeten, is dat ons lichaam ook zijn eigen verhaal vertelt. Het draagt de herinneringen van onze ervaringen, zelfs de herinneringen die we bewust niet kunnen ophalen. Ons lichaam heeft een diepgaand geheugen, een geheugen dat we vaak over het hoofd zien in onze zoektocht naar mentale en emotionele antwoorden. Wanneer we onszelf de vrijheid geven om onze lichamelijke ervaringen te voelen en te herkennen, kunnen we belangrijke inzichten verkrijgen over wie we werkelijk zijn.
Dit lichaamsgeheugen is nauw verweven met onze emoties en het onbewuste, en wanneer we in staat zijn om onze fysieke sensaties zonder oordeel te ervaren, kunnen we oude verhalen die in ons lichaam vastzitten, loslaten. Door het proces van lichaamsbewustzijn – of het nu gaat om meditatie, ademhalingsoefeningen, shiatsu massage of andere vormen van lichaamswerk – kunnen we toegang krijgen tot deze diepere lagen van onszelf. Het geeft ons de kans om op een dieper niveau te voelen, te ervaren en te begrijpen, zonder de afleiding van het denken.
Het Kloppende Hart, Lichaam en Ziel
Wanneer we het onbewuste ruimte geven, wanneer we schaduwwerk doen en ons lichaam bewust vanuit nieuwsgierigheid ervaren, opent het hart zich en zucht van verlichting, mijn lichaam onspant zich en laat de emotie vrij stromen en mijn wordt zich bewust van een nieuwe laag van bewustzijn die het hart, lichaam en ziel heelt en verbindt. Het is op dit punt dat we toegang krijgen tot het ‘ware’ verhaal – niet het verhaal dat door anderen aan ons is opgelegd, niet het verhaal dat we onszelf hebben verteld uit angst of onzekerheid, maar het verhaal dat onze essentie weerspiegelt.
Dit verhaal is niet rigide of gefixeerd. Dirverhaal kent géén oordeel over mijzelf of de ander. Het is dynamisch en levend, zoals wijzelf. Het is het verhaal van een persoon die in staat is om de dingen te ervaren zoals ze zijn, zonder vooroordelen, oordelen of beperkende overtuigingen. Het is een verhaal van vrijheid, van openheid, en van de kracht om te helen. Wanneer we dit verhaal omarmen, voelen we de resonantie van wat kloppend en waar is voor ons, en tegelijkertijd weten we dat dit verhaal altijd in beweging is. Wat we vandaag ervaren, kan morgen weer veranderen, en dat is precies de kracht van het proces.
Het Werkelijke Verhaal Taal Geven
Vrijheid in ons verhaal komt voort uit het vermogen om het zonder oordeel uit te drukken. Wanneer we onze verhalen niet vastzetten, wanneer we ze niet proberen te controleren of te perfectioneren, geven we ze de ruimte om te evolueren. Dit proces is geen gemakkelijke of snelle weg – het vraagt geduld, reflectie en een bereidheid om ongemak te verduren en te omarmen. Maar het is de enige manier waarop we in staat zijn om ons verhaal de ruimte te geven die het verdient, de ruimte om zich te ontvouwen in overeenstemming met onze diepste verlangens en waarheden.
Wanneer we het werkelijke verhaal taal geven, komt de vrijheid van het moment tot leven. Het is het verhaal van wie we werkelijk zijn, in al onze complexiteit en veranderlijkheid. Het is het verhaal van een individu die zijn of haar kracht, wijsheid en openheid omarmt, en het is het verhaal van een ziel die zich in de wereld beweegt zonder de restricties van angst of beperkingen. Dat is genade, dat s het grootste geschenk.
De Reis naar mijn eigen ware Verhaal
Het proces van het loslaten van vaststaande verhalen en het omarmen van een flexibel, dynamisch zelf is een pad van voortdurende zelfontdekking. Het vereist moed om onze schaduw te omarmen, om naar ons lichaam te leren luisteren, en om te vertrouwen op de synchronistische momenten die het leven ons biedt. Wanneer we onszelf de vrijheid geven om ons verhaal te (her)schrijven, openen we de deur naar de volledige expressie van wie we zijn. Het echte verhaal is altijd in beweging, en het vertelt zichzelf aan ons, op de momenten dat we bereid zijn te luisteren zonder oordeel. Het is een verhaal van vrijheid, groei en diepe verbinding met de essentie van onszelf.
