Uit een complex komen in het hier en nu

Schreef ik eerder over Trigger – Complex – Trauma, dan blijft de vraag over, maar hoe kom je uit een complex?

Van overleven naar aanwezig zijn met jezelf
We kennen allemaal die momenten waarop onze reactie op een situatie veel heftiger is dan de situatie zelf. Iemand zegt iets kleins, en je voelt je ineens overspoeld—door verdriet, woede, angst of verlamming. Vaak hebben we dan niet door dat we niet meer in het nu zijn. We zijn in een complex beland.
Een complex is een oud, onverwerkt stukje pijn of gemis dat in het huidige moment wordt geactiveerd. We reageren niet meer vanuit onze volwassen zelf, maar vanuit een jonger deel in ons: het kind dat gekwetst, genegeerd of verlaten werd. En onze automatische reactie is vaak een overlevingsstrategie: vechten, vluchten, bevriezen, pleasen. Of we stappen in de dramadriehoek: slachtoffer, redder of aanklager.
Maar er is een andere weg. Een weg waarin je leert aanwezig blijven, zónder jezelf of de ander te verliezen. Waarin je je volwassen zelf activeert en je innerlijke kind niet langer alleen laat. Die weg begint bij het hier en nu.

Herken dat je in een complex zit
De eerste stap is simpel maar niet makkelijk: erkennen dat je reactie niet over nu gaat.
Je kunt jezelf vragen:
* “Is mijn reactie groter dan de situatie vraagt?”
* “Lijkt dit op iets van vroeger?”
* “Voel ik me klein, machteloos, onveilig of alleen op een manier die ik herken van vroeger?”

Deze vragen brengen bewustzijn. Zonder oordeel. Want er is niets mis met je reactie—je lichaam probeert je te beschermen. Maar je hebt nu andere mogelijkheden.

Activeer het hier en nu via je zintuigen
Zodra je herkent dat je ‘weg bent’, is het belangrijk om weer terug te komen in het NU. Je doet dat via je zintuigen, omdat die je direct verbinden met de realiteit van dit moment:
>> Voel je voeten op de grond.
>> Hoor de geluiden om je heen.
>> Zie drie dingen in de ruimte.
>> Ruik iets neutraals of aangenaams.
>> Beweeg langzaam je handen of je lichaam.

Je kunt hardop tegen jezelf zeggen: “Ik ben hier. Ik ben veilig. Ik ben volwassen.”
Dat is geen trucje, maar een manier om je zenuwstelsel te helpen de realiteit te voelen.

Ontmoet het kind in jou
In elk complex leeft een jong deel van jou dat toen iets tekortkwam. Nu, in dit moment, kun jij dat deel ontmoeten in plaats van overnemen.
Je zegt niet: “Ik bén dat kind,” maar: “Ik zie dat kind in mij. Ik ben erbij.”

Kun je voelen hoe oud dit deel ongeveer is?
Kun je je voorstellen wat het toen nodig had?
Kun jij als volwassene dat nu zachtjes aanbieden?

Je hoeft niets op te lossen. Alleen aanwezig zijn is al helend.
Zeg bijvoorbeeld innerlijk:
“Ik zie dat je bang bent. Ik snap het. Ik ben bij je. Je hoeft het niet meer alleen te doen.”
Je kinddeel hoeft niet volwassen te worden. Jij moet volwassen genoeg zijn om het vast te houden.

Blijf weg uit de dramadriehoek
Als je in een complex schiet, is de verleiding groot om in één van drie rollen te stappen:
* Slachtoffer: “Waarom overkomt mij dit weer?”
* Redder: “Ik moet het voor iedereen oplossen.”
* Aanklager: “Jij doet dit bij mij!”

Deze rollen voelen tijdelijk machtig of veilig, maar houden je gevangen in de herhaling. De weg eruit is niet door te winnen of gelijk te krijgen, maar door aanwezig te blijven bij jezelf, met zachtheid en nieuwsgierigheid.

Kies opnieuw, als volwassene
Zodra je weer enigszins gecenterd bent, kun je jezelf vragen:
Wat is nu, als volwassene, een passende actie?
Wat heb ík nu nodig? En wat heeft de situatie nodig?
Moet ik iets zeggen, of juist even niets?
Wil ik mezelf ruimte geven, of iets delen met een ander?

Vanuit je volwassen bewustzijn kun je kiezen. Niet om het kind in jou te negeren, maar juist om het een veilige plek te geven in het heden.

Tot slot:
Je hoeft niet uit een complex te ‘komen’ door het op te lossen.
Je komt eruit door niet meer alleen te zijn in wat je voelt.
Door jezelf liefdevol aanwezig te houden, en je eigen ouder te worden voor dat gekwetste deel in jou.
Daar begint heling.

Lees ook:
* trigger-complex-trauma/
* luisteren-vanuit-je-complex/
* ik-en-mijn-complex/
* uit-een-complex-komen-in-het-hier-en-nu/