Onderzoeker luidt de klok over problemen met de juistheid van de resultaten van het Pfizer-vaccinonderzoek

Onthullingen rond ondeugdelijke praktijken in een onderzoeksinstelling (op contractbasis) die Pfizer hielp bij de uitvoering van het vaccinonderzoek roept vragen op over de juistheid van de verzamelde resultaten (en de interpretatie ervan) en over het functioneren van de regulerende (controlerende) instanties.

auteur: Paul D. Thacker, onderzoeksjournalist, Madrid, Spanje, [email protected]
datum: 2 november 2021
website: https://www.bmj.com/content/375/bmj.n2635 (engels)
website: https://www.eddymaatkamp.nl/articles/bmj-latest.pdf (nederlands)
vertaling: Eddy Maatkamp

In het najaar van 2020 schreef de voorzitter en president-directeur van Pfizer, Albert Bourla, een open brief aan de miljarden wereldburgers die hun hoop hadden gevestigd op een veilig en effectief COVID-19-vaccin dat de pandemie zou kunnen beëindigen. ‘Zoals ik al eerder aangaf, werken wij met de snelheid van de wetenschap’ (oftewel: de huidige begrensde mogelijkheden van de wetenschap beperken de snelheid van het onderzoek – vertaler), schreef Bourla, toen hij aan het publiek uitlegde wanneer het de autorisatie van een Pfizervaccin in de VS kon verwachten.2

Maar voor de onderzoekers die dat najaar het Pfizervaccin op verschillende testlocaties in Texas onderzochten, kan de snelheid ten koste zijn gegaan van
(1) de zuiverheid van de uit het onderzoek verkregen data en
(2) de veiligheid van patiënten.
Een regiodirecteur van onderzoeksinstelling Ventavia Research Group, vertelde het BMJ dat het bedrijf gegevens vervalste, de blindering 3 bij patiënten wegnam, onvoldoende getraind personeel inhuurde voor het vaccineren van de deelnemers, en traag handelde bij het monitoren van bijwerkingen (adverse events) die gerapporteerd werden tijdens het belangrijke fase-3-onderzoek (hoe goed werkt het in vergelijking met bestaande medicijnen – vertaler). Medewerkers die verantwoordelijk waren voor de kwaliteitscontrole waren overweldigd door het grote aantal problemen dat ze tegenkwamen. Nadat Ventavia herhaaldelijk op deze problemen gewezen was, stuurde de regiodirecteur (voor de taalfreaks: – directrice), Brook Jackson, via e-mail een klacht naar de FDA4 (US Food and Drug Administration). Ventavia ontsloeg haar nog dezelfde dag. Jackson leverde het BMJ vervolgens tientallen interne bedrijfsdocumenten, foto’s, audio-opnames en e-mails.

Slecht laboratoriummanagement
Op zijn website noemt Ventavia zichzelf de grootste klinische privé-onderzoeksinstelling in Texas. Ventavia heeft op zijn website ook een lijst gepubliceerd met onderscheidingen voor contractwerk.5 Maar Jackson vertelde het BMJ dat in de twee weken (in september 2020) dat zij bij Ventavia werkte, zij haar superieuren (bij de FDA – vertaler) meer dan eens had ingelicht over het slechte laboratoriummanagement en de problemen met patiëntveiligheid en data-integriteit.
Jackson was een goed getrainde ‘auditor klinisch onderzoek’ die daarvoor ook al een positie had bekleed als operationeel directeur en die toen ze bij Ventavia begon 15 jaar ervaring meebracht als manager van klinische onderzoeken. Omdat ze zich eraan ergerde dat Ventavia de problemen niet oppakte, documenteerde Jackson ’s avond laat een keer verschillende aandachtspunten door foto’s te nemen met haar mobiele telefoon. Op een van de foto’s die ze deelde met het BMJ, kun je gebruikte naalden zien die in een plastic biohazard-zak (voor biologisch gevaarlijk afval) waren gedaan in plaats van in een stevige kunststof container voor scherpe voorwerpen. Een andere foto toonde vaccinverpakkingsmaterialen met daarop (open en bloot voor iedereen zichtbaar) de identificatienummers van de deelnemers geschreven, waardoor potentieel de blindering van de deelnemers opgeheven zou kunnen worden. Leidinggevenden bij Ventavia ondervroegen Jackson later over het nemen van de foto’s.

Vroege, onopzettelijke opheffing van de blindering heeft wellicht op veel bredere schaal plaatsgevonden. Volgens de opzet van het onderzoek (het protocol) waren ongeblindeerde medewerkers verantwoordelijk voor het voorbereiden en toedienen van het onderzoeksmiddel (het Pfizervaccin of de placebo). Dit werd gedaan om de blindering van de deelnemers en alle andere medewerkers (inclusief de hoofdonderzoeker) in de instelling in stand te houden. Maar bij Ventavia, zo zei Jackson tegen het BMJ, werden printouts van ‘bevestigingen van medicijntoewijzing’ in de patiëntenkaarten achtergelaten, waar geblindeerd personeel toegang toe had. Om dat probleem op te lossen, werden in september 2020, twee maanden na de start van het recruteren van deelnemers (er hadden zich al 1000 mensen aangemeld) de quality checklists aangepast met instructies voor medewerkers om de medicijntoewijzingen van de patiëntenkaarten te verwijderen.

In een audio-opname van een gesprek dat eind september 2020 plaatsvond tussen Jackson en twee directeuren, kun je een Ventaviabestuurder horen uitleggen dat het bedrijf niet in staat was om de typen en aantallen fouten te kwantificeren die zij vonden toen zij de de onderzoekspapieren onderzochten t.b.v. de kwaliteitscontrole. ‘In mijn beleving’, zei een Ventaviabestuurder, ‘is er elke dag wel weer wat nieuws.’ ‘We weten dat het een significant aantal is.’

Ventavia hield geen goed toezicht op data-entry6, zo bleek uit een e-mail van ICON, de onderzoeksinstelling waarmee Pfizer voor de tijd van het vaccinonderzoek een samenwerkingsverband was aangegaan. In september 2020 herinnerde ICON Ventavia in een e-mail aan de vereiste werkwijze: ‘Voor deze studie verwachten wij dat alle ingevoerde records binnen 24 uur behandeld worden.’ ICON selecteerde honderd onbehandelde records die ouder dan drie dagen waren. Twee records betroffen twee individuen die ‘ernstige symptomen/reacties rapporteerden … het protocol vereist dat met deelnemers die ‘graad 3 lokale reacties’ 7 hebben gekregen contact opgenomen moet worden. Bevestig alstublieft of er een ONGEPLAND CONTACT is geweest en update het corresponderende formulier dienovereenkomstig.’ Volgens het onderzoeksprotocol had er telefonisch contact opgenomen moeten worden ‘om aanvullende details te verkrijgen en om klinisch te bepalen of een bezoek aan de onderzoeksinstelling nodig is’.

Zorgen over een eventuele FDA-inspectie
Documenten laten zien dat de problemen al weken speelden. In een lijst met actiepunten die al sinds begin augustus 2020 circuleerde onder de leidinggevenden van Ventavia, kort nadat het onderzoek begon en nog voordat Jackson ingehuurd was, selecteerde een van de leidinggevenden drie personeelsleden in de instelling om zich bezig te houden met bijvoorbeeld E-dagboekkwesties8, datavervalsing, etc. Een van hen werd ‘woordelijk geadviseerd om bepaalde gegevens te veranderen en laat ingevoerde gegevens niet te noteren’, aldus een notitie.

Op verschillende momenten tijdens dat gesprek (eind september) tussen Jackson en de leidinggevenden van Ventavia spraken zij over de mogelijkheid van een inspectie door de FDA (zie box 1). ‘We krijgen in elk geval een soort brief met informatie, wanner de FDA dan hier komt, weten … het’, zei een leidinggevende.

Box 1
Een geschiedenis van nalatigheid en gebrekkig toezicht

Wat betreft de FDA en klinische onderzoeken, zegt Elizabeth Woeckner, president van Citizens for Responsible Care and Research (CIRCARE)9, dat ‘de toezichtscapaciteit van het agentschap (het aantal controleurs) sterk onderbezet is’.
‘Als de FDA een klacht ontvangt over een klinisch onderzoek’, zegt ze, ‘dan heeft het agentschap zelden controleurs beschikbaar die een locatie kunnen bezoeken en inspecteren. En soms vindt de inspectie gewoon veel te laat plaats.

Een voorbeeld: CIRCARE en de Amerikaanse Consumentenvereniging Public Citizen, dienden samen met tientallen gezondheidswetenschappers in juli 2018 een klacht in bij de FDA over een klinisch onderzoek waarin de onderzoekers zich niet hielden aan de regels die waren opgesteld ter bescherming van de menselijke deelnemers.10 Negen maanden later, in april 2019, inspecteerde een FDA-controleur de klinische locatie. In mei 2021 stuurde de FDA de hoofdonderzoeker een brief et de mededeling dat veel van de klachten gegrond waren. Er stond o.a. in: ‘Het lijkt erop dat u zich niet houdt aan veel van de toepasselijke wettelijk voorgeschreven eisen en FDA-voorschriften m.b.t. de uitvoering van klinisch onderzoek en m.b.t. de bescherming van menselijke studie-objecten.’11
‘Er is gewoon een totaal gebrek aan toezicht op contracters (ingehuurde onderzoeksinstellingen) en onafhankelijke klinische onderzoekslocaties’, zegt Jill Fisher, hoogleraar Sociale Gezondheidswetenschappen aan de Universiteit van Norh Carolina (Faculteit Geneeskunde) en auteur van Medical Research for Hire: The Political Economy of Pharmaceutical Clinical Trials. 12

Ventavia en de FDA
Een voormalige Ventaviamedewerker vertelde het BMJ dat het bedrijf nerveus was en een FDA-audit van zijn Pfizer vaccinonderzoek verwachtte.

‘Mensen die klinisch onderzoek doen, zijn vreselijk bang voor FDA-audits’, zei Jill Fisher tegen het BMJ, maar ze voegde eraan toe dat het agentschap zelden meer doet dan papierwerk nakijken, veelal maanden nadat het klinisch onderzoek al is afgerond. ‘Ik weet niet waarom ze zo bang voor hen zijn’, zei ze. Maar ze was wel verbaasd dat de FDA geen onderzoek deed naar Ventavia nadat een medewerker een klacht had ingediend. ‘Je zou denken dat als er een duidelijke en betrouwbare klacht wordt ingediend, zij die moeten onderzoeken’, zei Fisher.

In 2007 publiceerde het Amerikaanse Ministerie van Volksgezondheid en Welzijn een rapport over het FDA-toezicht op klinische onderzoeken die zijn uitgevoerd tussen 2001 en 2005. Uit dat rapport bleek dat de FDA maar 1 procent van de klinische onderzoekslocaties had bezocht.13 Inspecties uitgevoerd door de FDA Vaccin en Biologics14 Afdeling zijn de afgelopen jaren drastisch verminderd. In 2020 waren het er slechts 50.15

De volgende ochtend, 25 september 2020, belde Jackson de FDA om te waarschuwen voor onzuivere praktijken in het klinisch onderzoek bij Ventavia. Ze somde toen haar zorgen op in een e-mail aan de FDA. Nog voor het einde van de werkdag werd ze door Ventavia ontslagen. In de ontslagbrief stond dat Jackson ‘niet goed paste’ bij het bedrijf. Jackson vertelde het BMJ dat ze in de 20 jaar dat ze klinisch onderzoek had gedaan nog nooit ontslagen was.

Een lijst met zorgen
In haar e-mail van 25 september aan de FDA schreef ze dat Ventavia meer dan 1000 deelnemers had geworven die over drie locaties verspreid waren. Voor het volledige onderzoek (geregistreerd onder nummer NCT04368728) recruteerde Pfizer ongeveer 44.000 deelnemers die over 153 locaties verspreid werden. Onder die 153 locaties bevonden zich veel commerciële bedrijven en academische centra. Ze noemde toen 12 problemen bij Ventavia waar ze zich zorgen over maakte, waaronder deze:
1) Deelnemers die op de gang werden neergezet na hun vaccinatie, zonder gemonitord te worden door klinisch personeel.
2) Geen tijdige nacontrole van patiënten die bijwerkingen rapporteerden.
3) Geen melding doen van het afwijken van protocollen.
4) Vaccins die niet op de juiste temperatuur bewaard werden.
5) Onjuist gelabelde laboratoriummonsters.
6) Het lastigvallen van Ventaviamedewerkers die dit soort problemen rapporteerden.

Binnen enkele uren kreeg Jackson een e-mail van de FDA waarin zij werd bedankt voor het melden van haar zorgen, maar dat de FDA op dat moment niet kon zeggen of er eventueel een onderzoek zou volgen en wat voor onderzoek dat dan zou zijn. Enkele dagen later werd ze gebeld door een FDA-inspecteur om het rapport met haar te bespreken, maar deze voegde eraan toe dat op dat moment geen verdere informatie over een eventueel vervolg kon worden gegeven. De inspecteur ging verder niet inhoudelijk in op haar rapport.

In de documenten die Pfizer overlegde tijdens een vergadering van een FDA Adviescommissie op 10 december 2020, toen de noodvergunning voor Pfizers COVID-19-vaccin besproken werd, maakte het bedrijf geen enkele melding van de problemen op de Ventavia locatie. De volgende dag keurde de FDA het vaccin goed.16

In augustus 2021, nadat het Pfizervaccin volledig goedgekeurd was, publiceerde de FDA een samenvatting van de uitgevoerde inspecties tijdens het zo belangrijke vaccinonderzoek van Pfizer. Slechts 9 van de 153 locaties waren geïnspecteerd. De locaties van Ventavia bevonden zich niet onder die 9, en er hadden geen inspecties plaatsgevonden op locaties waar volwassenen gerecruteerd waren in de acht maanden na de afgifte van de noodvergunning 20 december 2020. De ambtenaar van de FDA-inspectie merkte op: ‘De data-integriteit en het verificatieproces van de BIMO-inspecties (bioresearch monitoring) waren beperkt omdat de studie nog gaande was, en de data nodig voor verificatie en vergelijking waren nog niet beschikbaar voor de IND (Investigational New Drug Application17).’

Verhalen van andere Ventaviamedewerkers
In de afgelopen maanden heeft Jackson contact opgenomen met verschillende oud-Ventaviamedewerkers die allemaal ontslagen of uit eigen beweging vertrokken waren. Een van die oud-medewerkers was een leidinggevende die deelgenomen had aan de eerder genoemde vergadering van eind september 2020. In een sms-bericht dat deze leidinggevende in juni (2021) verzonden had, bood hij zijn excuses aan met de woorden: ‘Al je klachten waren volkomen terecht.’

Twee voormalige Ventaviamedewerkers spraken anoniem met het BMJ uit angst voor represailles en het verlies van toekomstperpectief (geen baan meer kunnen krijgen) in de nauw verweven onderzoekswereld. Beide oud-medewerkers bevestigden in brede zin de juistheid van Jacksons klachten. Een van hen zei dat ze aan meer dan 48 klinische onderzoeken had meegewerkt, inclusief veel heel grote onderzoeken, maar dat ze nog nooit eerder in zo’n ‘onbesuisde, overijlde hals over kop’-omgeving had gewerkt als bij Ventavia tijdens het Pfizer vaccinonderzoek.
‘Ik heb nog nooit eerder hoeven te doen wat zij mij vroegen te doen’, zei ze tegen het BMJ. ‘Het kwam allemaal gewoon wat anders dan normaal over wat betreft de dingen die toegestaan en verwacht werden.’ Ze voegde eraan toe dat in de periode dat zij er werkte Ventavia een audit van de FDA verwachtte, maar dat die nooit kwam.

‘Nadat Jackson het bedrijf verliet, bleven de problemen bij Ventavia voortduren’, zei deze medewerker. In enkele gevallen had Ventavia niet genoeg personeel om neus- en keelswabs af te nemen bij alle onderzoeksdeelnemers (die COVID-19-achtige symptomen rapporteerden) om ze te kunnen testen op een eventuele infectie. Het primaire eindpunt18 van het onderzoek was ‘door het laboratorium bevestigde symptomatische COVID-19’, merkte deze medewerker op. (In een FDA review-memorandum gepubliceerd in augustus 2021 wordt vermeld dat gedurende het hele vaccinonderzoek bij 477 verdachte individuele gevallen van symptomatische COVID-19 geen swabs afgenomen zijn.

‘Ik denk niet dat er sprake was van goede, zuivere data’, zegt deze oud-medewerker over de data die Ventavia genereerde voor het Pfizer onderzoek. ‘Het is een grote puinzooi.’

Een tweede oud-medewerker gaf ook aan dat haar ervaringen bij Ventavia ‘in geen enkel opzicht te vergelijken waren met de ervaringen die ze in haar 20-jarige loopbaan had opgedaan in andere onderzoekslocaties’. Ze vertelde het BMJ dat kort na het ontslag van Jackson Pfizer op de hoogte was gesteld van de problemen met het vaccinonderzoek op de Ventavialocatie en dat er toen een audit plaatsvond.

Ook nadat Jackson in september 2020 de FDA had geïnformeerd over de problemen bij Ventavia, huurde Pfizer Ventavia gewoon weer in voor vier andere vaccinonderzoeken (COVID-19-vaccins voor kinderen, jongvolwassenen, zwangere vrouwen, een boosterdosis en een RSV19-vaccinonderzoek: NCT04816643, NCT04754594, NCT04955626, NCT05035212).

De Adviescommissie van het Centers for Disease Control and Prevention (CDC20) zal zoals het er nu naar uitziet op 2 november het COCID-19-vaccinonderzoek voor kinderen bespreken.

Herkomst artikel
In opdracht, extern peer-reviewed.

Conflicterende belangen
Paul D. Thacker is dubbel gevaccineerd met het Pfizervaccin.

Vertaald en waar nodig van aanvullende voetnoten voorzien door E. W. J. Maatkamp

EINDNOTEN:
1 Dick Bijl (President International Society of Drug Bulletins) zegt over dit artikel op LinkedIn: ‘Een van de grootste criminele organisaties ter wereld wordt weer eens doorgelicht. Uitstekend artikel. Pfizer stond jarenlang in de top 3 van bedrijven die de hoogste boetes kregen voor illegale praktijken.
Zij vonden het niet ethisch om de controlegroep in hun coronavaccin-onderzoek niet te vaccineren. En de registratieautoriteiten keurden dat goed, want zij vonden het ook niet ethisch dat deze fabrikant inkomsten zou mislopen … Dit is ongeveer de situatie waarin we nu leven. Uiteraard heeft Pfizer iedereen weer bedonderd.’
2 Bourla, A., An open letter from Pfizer chairman and CEO Albert Bourla, Pfizer. https://www.pfizer.com/news/hot-topics/an_open_letter_from_pfizer_chairman_and_ceo_albert_bourla.
3 Bij blindering weten de betrokkenen niet wie een medicijn en wie een placebo krijgt. Als die opgeheven wordt, weten betrokkenen dat dus wel.
4 De Food and Drug Administration is het Amerikaanse agentschap dat de kwaliteit van voedsel en medicijnen controleert.
5 Ventavia. A leading force in clinical research trials. https://www.ventaviaresearch.com/company.
6 Het invoeren en verwerken van gegevens vanuit (hand) geschreven formulieren en andere documenten zodat het digitaal opgeslagen en gebruikt kan worden (bron definitie: Standard Operation Procedure – STZ SOP: U5 Datamanagement Rijnstate Ziekenhuis).
7 ‘Graad 3’-adverse events worden gezien als ernstig, waarbij het uitvoeren van de normale dagelijkse activiteiten niet meer mogelijk is.
8 Een electronisch dagboek of E-dagboek wordt bij medisch onderzoek gebruik voor patiënten die dan online gegevens kunnen invoeren over welke symptomen ze op welke tijdstippen ze al dan niet hebben of hadden. Die gegevens worden dan opgenomen in hun patiëntendossier.
9 Vertaling: Burgers voor Verantwoordelijke Zorg en Onderzoek. http://www.circare.org/corp.htm.
10 Public Citizen. Brief aan Scott Gottlieb en Jerry Menikoff, juli 2018. https://www.citizen.org/wp-content/uploads/2442.pdf.
11 Food and Drug Administration, Brief aan John B. Cole MD, MARCS-CMS 611902, mei 2021.
https://www.fda.gov/inspections-compliance-enforcement-and-criminal-investigations/warning-letters/jon-b-cole-md-611902-05052021.
12 Vertaling titel: Medisch onderzoek te koop. De politiek-economische invloed op farmaceutische klinische onderzoeken.
13 Ministerie van Volksgezondheid en Welzijn. Het FDA-toezicht op klinische onderzoeken, september 2007.
https://www.oig.hhs.gov/oei/reports/oei-01-06-00160.pdf.
14 Tot de ‘biologics’ of biologische medicijnen kunnen gerekend worden: vaccins, bloed en bloedcomponenten, allergenen, lichaamscellen, gentherapie, weefsels en recombinante therapeutische eiwitten. In de meeste gevallen zijn het eiwitten (meestal antilichamen) die werkzaam tegen tegen een of meerdere ontstekingseiwitten. Biologics blokkeren de werking van deze ontstekingseiwitten.
15 Food and Drug Administration, Bioresearch monitoring. https://www.fda.gov/media/145858/download.
16 De FDA neemt een belangrijke beslissing in de strijd tegen COVID-19 door een noodvergunning af te geven voor het eerste COVID-19 vaccin,
december 2020.
https://www.fda.gov/news-events/press-announcements/fda-takes-key-action-fight-against-covid-19-issuing-emergency-use-authorization-firstcovid-19
17 Nieuwe medicijnen moeten het IND-programma van de FDA doorlopen voordat een farmaceut mag beginnen met (1) menselijke klinische studies en (2) het verzenden van experimentele medicijnen naar alle staten binnen de VS
18 Het primaire eindpunt van een klinische proef is het eindpunt waarvoor de proef wordt aangedreven. Een klinische proef zal gewoonlijk een primair eindpunt definiëren of specificeren als een maatstaf die zal worden beschouwd als het succes van de therapie die wordt uitgeprobeerd (bijv. ter rechtvaardiging van een marketinggoedkeuring). Men kijkt bijvoorbeeld naar het aantal doden of het verschil in overlevingskans tussen de behandelde groep en de controlegroep. Het primaire eindpunt zou dus een statistisch significante verbetering van de totale overleving (OS) kunnen zijn. Vanuit het perspectief van de FDA is het primaire eindpunt het enige resultaat dat telt om vast te stellen of een onderzoek succesvol is of gefaald heeft.
19 RSV of Respiratoir Syncytieel Virus is een veelvoorkomend en zeer besmettelijk virus dat infecties aan de luchtwegen veroorzaakt en is de meest voorkomende oorzaak van ernstige luchtweginfecties bij baby’s en kinderen onder de vier jaar.
20 Nederlands: Centrum voor Ziektecontrole en Preventie.

Wil je meer weten over dit onderwerp?
Kijk op: https://www.dinekevankooten.nl/tag/politiek/
Voor een overzicht kijk op: https://www.dinekevankooten.nl/archief/overzicht-great-reset-corona/