Overlevingsrotonde

Persoonlijke ontwikkeling en groei hebben invloed op hoe we reageren op situaties, omdat we daardoor leren om meer bewust en reflectief te handelen. Door meer inzicht te krijgen in onze eigen emoties, gedachten en gedragingen, kunnen we de instinctieve overlevingsmechanismen beter begrijpen en daardoor vaak bewuster en effectiever reageren, zonder dat je direct hoeft terug te vallen op die automatische, instinctieve reacties. We gaan die automatisch instinctieve reacties herkennen en kunnen dan een bewuste keuze maken. Het heeft tijd nodig om dat in te oefenen: 3 stappen vooruit (het is gelukt om de juist afslag te pakken) en 2 stappen achteruit om met díe positieve ervaringen het ook te gaan inoefenen.

Natuurlijk hebben we de neiging om in stressvolle of conflictueuze situaties weer terug te vallen, maar daar worden we ons sneller bewust van en dan kunnen we vaak een bewuste keuze maken in plaats van in paniek of uit instinct te reageren. Dit komt doordat we onszelf beter begrijpen, strategieën hebben ontwikkeld om met emoties om te gaan en we hebben geleerd om rationele keuzes te maken in plaats van impulsieve.

In de praktijk blijkt het nog niet zo makkelijk om nieuw gedrag aan te leren en geduld met jezelf te hebben. We rijden dan als het ware op een rotonde en pakken dan of de bekende afslag (het oude overleveingsmechanisme weer op), want dan doen we wat we deden in onze kindertijd en krijgen we wat we kregen in onze kindertijd. Of we pakken een ander ovelevingsmechanisme op, waardoor het lijkt dat we iets anders doen, maar eigenlijk ook hetzelfde, maar dan de opposite. Het lijkt dat we dan echt iets anders doen, maar toch is het niet vanuit de volwassenheid, niet vanuit: ik ben oké en jij bent oké. Dus als ik altijd meegaand ben geweest, dan word ik ineens de aanklager en ga ik het conflict met de ander aan omdat die ander mij geen ruimte geeft, mij niet geeft wat ik nodig heb. Ik sla met mijn vuist op tafel, vooral om mijzelf kracht bij te zetten. Dat gebeurt nogal eens in relaties.
Iemand die heel lang slachtoffer is geweest en apatisch is geweest daardoor, gaat ineens met de vuist op tafel slaan, maar dan niet vanuit een passende reactie bij de situatie, maar vanuit venijn of wrok en blijven we zitten in de dramadriehoek.

Elk andere afslag die je neemt als een reactie op iets of iemand en het gebeurt vanuit de houding ‘ik doe het niet goed!’, het gevoel van ‘ik ben niet oké’ of een verwijt naar de ander, dat is een nieuw overlevingsmechanisme.