Leef Blijf Leven
Het belang van leven in de Bijbel en de Joodse mystiek
In zowel het Oude als het Nieuwe Testament van de Bijbel worden krachtige verhalen verteld waarin mensen opgeroepen worden om te leven, zelfs in situaties waarin de dood lijkt te heersen. Dit thema van het leven en de opstanding is diep geworteld in de religieuze traditie van het jodendom en heeft een dimensie die verder reikt dan louter lichamelijk leven. Vanuit de Joodse mystiek kunnen we dit thema begrijpen als een uitnodiging om het goddelijke leven in ons te erkennen en te omarmen, wat ons niet alleen fysiek, maar ook spiritueel doet opstaan.
Leven als goddelijke roeping
In Ezechiel 16 wordt een ontroerend beeld geschetst van een verlaten baby ongewassen, onder het bloed, geworpen op de vuilnisbelt, die door God wordt opgepikt, en wordt verzorgd. God zegt tegen dit verworpen kind: “Leef!” (Ezechiel 16:6). Deze oproep tot leven symboliseert veel meer dan de fysieke redding van een baby; het is een spirituele oproep om het goddelijke leven in ons te herstellen en ons te bevrijden van de geestelijke dood die het gevolg is van tekorten en verwaarlozing. In de Joodse gedachtengoed wordt het idee van chayim (levensenergie) gezien als een afgeleide van de goddelijke energie die alles doordringt. Leven betekent hier niet slechts ademhalen, maar het ontvangen van de goddelijke levensstroom, wat inhoudt dat we ons bewust zijn van onze relatie met God en actief deelnemen aan zijn schepping.
De betekenis van resurrectie en opstanding
In het Nieuwe Testament vinden we een soortgelijk thema in het verhaal van de dochter van Jairus (Marcus 5:41). Jezus roept haar op te leven door de woorden “Sta op!” en laat haar ouders haar eten en drinken geven. Hij beweerde zelfs dat ze niet gestorven was, maar sliep. Hoeveel mensen slapen tegenwoordig niet? Hoeveel mensen leven niet te volle? Het wonder van de opstanding is niet alleen een fysieke herleving, maar ook een symbool voor de spirituele wedergeboorte. De opstanding van de doden (de tehiyat hameitim) vindt niet alleen in de toekomst plaats, maar is ook een innerlijk proces van spirituele vernieuwing en transformatie. Wanneer Jezus de dochter van Jairus oproept, wordt ze niet alleen fysiek wakker, maar haar opstaan weerspiegelt het potentieel voor iedereen om uit geestelijke dood op te staan naar een leven dat volledig in harmonie is met het goddelijke.
De rol van de ziel en de betekenis van leven
Het Joodse gedachtengoed benadrukt dat het menselijke leven niet beperkt is tot het fysieke bestaan. Het idee van de ziel speelt hierbij een cruciale rol. Het doel van het leven is om het licht te erkennen en ons er door te laten aanraken, zodat het de chaos en duisternis van de wereld kan verlichten. De oproepen tot leven in de Bijbel zijn daarom niet alleen gericht op het fysiek overleven, maar op het innerlijk ontwaken van de ziel, het bevrijden van de geestelijke doden uit hun slaap.
De verbinding tussen het fysieke en het spirituele
De oproepen om te leven die we in de Bijbel tegenkomen, zoals in de gevallen van Ezechiel en de dochter van Jairus, hebben een diepere betekenis die zowel de lichamelijke als de spirituele dimensie van het leven omvat. De fysieke handeling van opstaan en leven, die vaak gepaard gaat met eten en drinken, symboliseert in deze traditie de voeding van de ziel. In de Joodse mystiek is er een nadruk op perush, het “uitpakken” van de verborgen betekenissen van het leven, wat suggereert dat elke ervaring en elke oproep tot leven een manier is waarop God zichzelf openbaart in de wereld.
Wanneer Jezus de dochter van Jairus eten geeft, wordt dit niet alleen als een fysieke handeling gezien, maar ook als een symbolische daad van het verstrekken van spirituele voeding die nodig is om haar ziel verder te bewonen en haar terug te brengen naar een volledige staat van leven. Dit kan gezien worden als de mystieke praktijk van tikkun olam, het herstellen van de wereld door het herstellen van de ziel en het herstellen van de verbinding tussen de mens en God.
Conclusie: Het eeuwige belang van leven
In de Bijbel speelt het thema van leven en opstanding een fundamentele rol in het begrijpen van onze relatie met God en ons doel als mensen. Het Joodse gedachtengoed verdiept dit begrip door te benadrukken dat leven niet slechts het voortbestaan van het lichaam is, maar het actief ontvangen van de goddelijke levensstroom. Het opstaan, of het nu lichamelijk of spiritueel is, is een uitnodiging om onszelf te ontwaken uit geestelijke verwaarlozing en weer in verbinding te komen met de goddelijke energie die ons levensdoel aandrijft.
De oproep “Leef!” die we in de Bijbel tegenkomen, is dan niet alleen een uitnodiging om te blijven ademhalen, maar om te leven in de volledige betekenis van het woord: met de ziel verbonden met het goddelijke, met ons doel en met de wereld om ons heen. Het leven is een voortdurende oproep tot wedergeboorte en spirituele vervulling, wat de Bijbelse boodschap tot een tijdloze en diepe aansporing maakt voor iedere gelovige.
De Bijbelse oproepen om te leven en op te staan, kunnen niet alleen vanuit een spiritueel perspectief belangrijk zijn, maar ook vanuit een psychologisch oogpunt biedt dit concept waardevolle inzichten voor het dagelijks leven. Zowel vanuit de Joodse gedachtengoed als de psychologie kunnen we manieren vinden om deze oproep tot leven te integreren en toe te passen om ons welzijn te verbeteren en ons potentieel te realiseren.
Zingeving en bedoeling, daarover kun je hier meer lezen: bewustzijn-zingeving/ en doel-van-het-leven/
Hier zijn enkele manieren om de boodschap van leven en opstaan toe te passen in je dagelijks leven:
1. Bewustwording
Een belangrijk aspect van leven is het bewust aanwezig zijn in het moment. In de psychologie gaat het erom volledig aanwezig te zijn in het hier en nu, je gedachten en emoties te observeren zonder oordeel, en te erkennen wat er in je innerlijke wereld speelt. Dit helpt je om je bewust te worden van wat je doormaakt en je niet te laten meeslepen door negatieve gedachten of emoties.
Toepassing in het dagelijks leven:
Neem regelmatig een moment om stil te staan bij je gedachten en gevoelens.
Wanneer je het gevoel hebt dat je “vastzit” of niet verder komt, herinner jezelf eraan dat je altijd de mogelijkheid hebt om je gedachten opnieuw te richten en een nieuwe richting in te slaan.
2. Verantwoordelijkheid nemen voor je eigen leven (Eigen keuzes maken)
De Bijbelse oproep om te leven kan worden geïnterpreteerd als een oproep om verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen leven. Dit betekent dat je niet passief moet zijn, maar actief keuzes maakt die bijdragen aan je eigen welzijn en je eigen bestemming. Vanuit een psychologisch perspectief draait het om autonomie en zelfbepaling, kerncomponenten van een gezond psychisch functioneren.
Toepassing in het dagelijks leven:
Reflecteer op de keuzes die je maakt en of ze je dichter bij je doelen en waarden brengen.
Neem de verantwoordelijkheid voor je gevoelens en acties, en erken dat je invloed hebt op hoe je je voelt en wat je doet, zelfs in moeilijke situaties.
Durf actief te kiezen voor wat jou energie en vreugde geeft, ook als het betekent dat je uit je comfortzone moet stappen.
3. Zelfcompassie en zelfzorg
De oproep om op te staan kan ook betekenen dat je jezelf de zorg en liefde biedt die je nodig hebt om te floreren. In de psychologie is er veel nadruk op zelfcompassie – het vermogen om vriendelijk en begripvol naar jezelf te kijken, vooral als het moeilijk is. Wanneer je het gevoel hebt dat je vastzit of mentaal of fysiek uitgeput bent, is het belangrijk om goed voor jezelf te zorgen en jezelf toestemming te geven om weer op te staan.
Toepassing in het dagelijks leven:
Wanneer je je overweldigd voelt, geef jezelf toestemming om een pauze te nemen. Dit kan betekenen dat je tijd voor jezelf nodig hebt, of dat je rustig nadenkt over wat je nodig hebt om te herstellen.
Wees lief voor jezelf wanneer dingen niet perfect gaan. In plaats van jezelf te veroordelen, erken je menselijke kwetsbaarheid en bied jezelf de steun die je verdient.
4. Bestemming en doelgerichtheid
In de psychologie wordt vaak benadrukt hoe belangrijk het is om een gevoel van bestemming en doel te hebben in het leven. Het idee van opstaan en leven kan worden toegepast door je doelen en waarden te herzien, en ervoor te zorgen dat je dagelijkse activiteiten in lijn zijn met wat voor jou echt belangrijk is. Bestemming geeft richting aan het leven en helpt ons om door te gaan, zelfs in moeilijke tijden, mede omdat het gebruik maakt van de gaven en talenten die ik heb.
Toepassing in het dagelijks leven:
Reflecteer regelmatig op je levensdoelen en de waarden die voor jou belangrijk zijn. Stel de vraag aan jezelf: Wat heb ik NU te doen?
Stel kleine, haalbare doelen die je dagelijks kunt nastreven en die bijdragen aan een groter doel, je bestemming.
Zoek manieren om je bijdrage die je passie weerspiegelen en neem geen genoegen met minder!
5. Transformatie en groei (Veerkracht)
De oproep tot leven in de Bijbel, evenals de psychologische term veerkracht, kan je helpen om om te gaan met tegenslagen en je te ontwikkelen door uitdagingen. Veerkracht betekent het vermogen om je aan te passen en te groeien na moeilijke ervaringen. Wanneer je het gevoel hebt dat je in een “dode” periode van je leven verkeert, kan het juist diegene zijn die je nieuwe inzichten of sterke punten oplevert.
Toepassing in het dagelijks leven:
Zie tegenslagen als kansen voor groei, zelfs als het op het moment zwaar is. Elke uitdaging kan je iets leren over jezelf.
Wees niet bang om te falen, maar kijk naar fouten als leerervaringen die je helpen je aan te passen en sterker te worden.
Focus op positieve eigenschappen die je kunt ontwikkelen door moeilijke situaties, zoals geduld, flexibiliteit of empathie voor anderen.
6. Verbondenheid met anderen
Leven is ook het vermogen om relaties aan te gaan en verbonden te zijn met anderen. De psychologische term sociale steun is belangrijk in dit verband. Het onderhouden van gezonde relaties biedt emotionele en praktische steun, wat essentieel is voor zowel je fysieke als mentale gezondheid. Net zoals de dochter van Jairus in het Nieuwe Testament weer tot leven wordt geroepen door de aanraking en zorg van anderen, kunnen we onze eigen “opstanding” vinden in het zoeken naar steun van vrienden, familie en gemeenschap. En als dat niet lukt: zoek een goede coach, doe lichaamswerk, etc
Toepassing in het dagelijks leven:
Zoek naar manieren om dieper verbinding te maken met mensen om je heen, bijvoorbeeld door een goed gesprek te voeren of een activiteit samen te doen die jullie beiden plezier brengt.
Sta open voor het ontvangen van hulp wanneer dat nodig is. Het is belangrijk om niet alleen te staan in moeilijke tijden.
Bied zelf ook steun aan anderen, want het helpen van anderen kan je eigen gevoel van zingeving en welzijn versterken.
Kortom
De oproep om te leven die in de Bijbel voorkomt, heeft zowel een spirituele als een psychologische dimensie die ons aanspoort om actief en bewust in het leven te staan. Door je gedachten te richten op het huidige moment, verantwoordelijkheid te nemen voor je keuzes, jezelf liefde en zorg te geven, zingeving te zoeken en veerkracht te ontwikkelen, kun je de oproep om te “leven” daadwerkelijk integreren in
In het Joodse gedachtengoed is het concept van leven diep verweven met zowel de fysieke als spirituele dimensie van het bestaan. Het gaat niet alleen om het biologische voortbestaan, maar ook om een leven dat in harmonie is met God, de schepping en de bedoeling van die mens. In de bredere Joodse filosofie wordt leven gezien als een dynamisch proces van voortdurende verbondenheid, groei en transformatie.
1. Leven als een gave van God
In de Joodse traditie wordt leven gezien als een gave van God (Hashem). In de Torah wordt het leven van de mens beschouwd als iets dat door God zelf is geïnspireerd en geschapen. De Bijbel begint met de schepping van de mens in Genesis, waar God de mens maakt “naar zijn beeld” (Genesis 1:26-27). Dit suggereert dat het menselijke leven een directe reflectie is van het goddelijke, en dat het bedoeld is om in relatie te staan met God en de wereld om ons heen.
Het leven zelf wordt beschouwd als heilig. In de Joodse wet (halacha) wordt het principe van pikuach nefesh (het redden van een leven) als het hoogste gebod gezien, wat betekent dat het beschermen van het leven altijd boven andere wetten en verplichtingen gaat. Het menselijke leven is dus niet alleen biologisch waardevol, maar ook intrinsiek heilig, omdat het direct verbonden is met de goddelijke bron.
2. Leven en de ziel
De Joodse mystiek benadrukt de diepe relatie tussen lichaam en ziel. In de Joodse traditie wordt de ziel gezien als van God, dat ook in ons fysieke lichaam verblijft. De ziel heeft verschillende niveaus, zoals de nefesh (de lagere ziel, die de basisbehoeften van het lichaam ondersteunt), de ruach (de geest, die emoties en het intellect omvat), en de neshama (de hogere ziel, die het vermogen tot spirituele connectie en zelfreflectie heeft). CHristenen noemen deze driedeling: Lichaam – ziel – geest. Het doel van het leven is om deze ziel te verheffen, te zuiveren en uiteindelijk weer te herenigen met de goddelijke bron.
Het leven, vanuit dit perspectief, is dus niet alleen gericht op lichamelijke ervaring, maar ook op spirituele groei. Hoe meer men de ziel voedt met goede daden, wijsheid, gebed en verbondenheid met God, hoe meer men het goddelijke licht in zich kan dragen. In dit proces speelt tikkun olam (het herstellen van de wereld) een belangrijke rol: door jezelf jet persoonlijk ontwikkeling te doen en je los te maken van je overlevingsmechanismen, waardoor je wordt wie je bedoeld bent te zijn, draag je bij aan de algehele heil van de wereld.
3. Leven als een dynamisch proces van tikkun (herstel)
In de Joodse mystiek wordt het leven vaak beschreven als een proces van tikkun, wat “herstel” of “verbetering” betekent. Dit concept is nauw verbonden met de idee van het herstel van de wereld (tikkun olam) en het herstel van de ziel. Volgens de Joden, met name de leringen van de beroemde mysticus Rabbi Isaac Luria (de Ari), is de wereld door de zonden van de mens beschadigd en is het doel van de mens om deel te nemen aan dit herstelproces door middel van het uitvoeren van geboden (mitzvot), gebed en zelfont-wikkeling door schaduwwerk te doen.
Leven in deze zin betekent dat men voortdurend werkt aan het herstellen van zowel zichzelf en daardoor aan de wereld om ons heen. Niet vanuit de cognitieve beheersing, maar vanuit de liefde.. Dit houdt in dat men actief probeert de gebrokenheid die door menselijke fouten is ontstaan, te genezen door liefdevolle daden, spirituele toewijding en morele keuzes. Het leven is dus geen passief proces, maar een actieve deelname aan het kosmische herstel.
4. Leven en de verbondenheid met anderen
Leven in het Joodse gedachtegoed is ook sterk verbonden met gemeenschapsleven en de zorg voor anderen. Het concept van chesed (liefdevolle vriendelijkheid) is centraal in het Jodendom, waarbij men wordt aangespoord om zorg te dragen voor anderen en de wereld om zich heen. Het idee is dat het menselijke leven, in zijn diepste zin, niet bedoeld is om geïsoleerd te bestaan, maar om in relatie te staan met anderen, vooral binnen de gemeenschap van gelovigen.
Leven betekent ook het koesteren van de menselijke relaties, of het nu gaat om familie, vrienden of zelfs vreemden. Het belangrijkste gebod van het Jodendom is namelijk: “Heb je naaste lief zoals jezelf” (Leviticus 19:18), wat benadrukt dat een goed leven niet alleen draait om persoonlijke spirituele groei, maar ook om het welzijn van anderen.
5. Leven als een zoektocht naar zingeving en vervulling
In de Joodse filosofie en mystiek is leven niet alleen een biologisch proces, maar een zoektocht naar bedoeling en zingeving. Dit komt duidelijk naar voren in de leringen van de musar (Joodse ethiek), waarbij de nadruk ligt op het ontwikkelen van deugden zoals nederigheid, geduld, en integriteit. De dagelijkse praktijk van gebed, het bestuderen van de Torah en het naleven van de woorden is gericht op het ontwikkelen van een innerlijke liefdevolle en spirituele houding.
In dit proces is er ruimte voor de vraag naar het hogere doel van het leven en de uitdaging om in overeenstemming met dat doel te leven. Dit maakt het leven een dynamische reis van spirituele zelfontdekking en groei.
6. Leven en de Messiaanse Hoop
In het Joodse gedachtegoed is er ook een toekomstgerichte dimensie van leven, namelijk de messiaanse hoop op een tijd van ultiem herstel en vrede. Het leven wordt gezien als een voorbereiding op de komst van de Messias (de Mashiach), die volgens de Joodse traditie de wereld zal bevrijden van lijden, onrecht en chaos, en een periode van vrede en rechtvaardigheid zal brengen. Deze eschatologische visie beïnvloedt de manier waarop Joden hun dagelijks leven vormgeven, omdat ze geloven dat hun acties in het heden bijdragen aan het toekomstige herstel van de wereld.
Samenvatting
In het Joodse gedachtegoed is leven veel meer dan alleen het biologische bestaan. Het is een heilige gave van God, een proces van spirituele groei, herstel van de wereld en de ziel, en een zoektocht naar zingeving. Leven wordt beschouwd als een dynamisch proces van verbondenheid met God, met anderen en met de wereld. Het doel van het leven is om deel te nemen aan het kosmische herstel, het ontwikkelen van een deugdzaam karakter, en het vervullen van de hogere roeping die God voor de mens heeft. Het leven is een voortdurende reis van spirituele verfijning, waarin de mens een actieve rol speelt in het herstellen van zichzelf, anderen en de wereld.
