Ik wil gewoon een vrouw zijn.

Ik wil gewoon een vrouw zijn. Mag dat nog wel?

We zijn in het Paradijs en Eva zegt tegen God: “Ik verveel me zo.”
“Ik zal een man voor je scheppen”, zegt God.
“Wat is een man?”, vraagt Eva
“Zoiets als jij, maar dan anders. Hij zal groter en sterker zijn dan jij, hij zal voor je jagen en zich over jou ontfermen, hij zal diepe gevoelens voor je koesteren maar zal ze anders uiten. Huilen zal hij zien als zwakte en hij zal arrogant en trots zijn, maar altijd jouw wijze raad nodig hebben.”
“Dat klinkt waanzinnig”, zegt Eva
“Maar zoals ik al zei; hij zal nogal trots zijn, dus zal hij het niet kunnen verdragen dat jij als eerste bent geschapen. We moeten hem het idee geven dat hij als eerste is geschapen. Beloof jij dit als ons geheim te bewaren; van vrouw tot vrouw?”

auteur: Column Nilgün Yerli
datum: 18 augustus 2023
website: TROUW https://www.trouw.nl/opinie/ik-wil-gewoon-een-vrouw-zijn-mag-dat-nog-wel~b42c6baf/

Dit verhaal komt uit mijn cabaretvoorstelling De adem van Eva. Ik kreeg hier destijds boze brieven over van een rabbi, een imam, en zelfs een pastoor. God benoemen tot vrouw was heel arrogant van mij en bovendien een zonde, volgens de gelovigen. Maar heeft God een sekse? En mocht God die hebben, dan moet hij of zij nu toch ook verward zijn.

Een nieuw ideaal

Wat is nog een vrouw of man? Het stukje vlees? Of de ziel? Heeft de ziel een sekse?

Er is veel aan vooraf gegaan, voordat vrouwen stonden waar ze nu staan. In 1859 solliciteerde een vrouw bij The Herald Tribune en kreeg als antwoord: “We hebben al een vrouw”. Of wat dacht je hiervan: ‘Als je man voorstelt te paren, aanvaard het met nederigheid, maar hou in je achterhoofd dat het plezier aan de man is besteed en belangrijker is dan dat van een vrouw’. Aldus het vak Huishoudkunde voor meisjes, uit een katholiek schoolboek van 1960.

Die tijden zijn gelukkig voorbij. Waar een vrouw mooi door onhandigheid en beminnelijk door zwakheid werd gezien, kwam er vervolgens een nieuw ideaal op, gepropageerd door vrouwen zelf: de onafhankelijke vrouw met zelfvertrouwen.

Een vriendin belde: “Nil, ik ben zo trots op mezelf. Ik als vrouw, heb net de wc-bril zelf vervangen, goed hè?” Het was een triomf voor haar. Ik begreep haar leergierigheid en toch vroeg ik me af: waarom zou je dat als vrouw ook moeten kunnen? Vrouwen kunnen in principe alles. Ze kunnen politievrouw worden, buschauffeur, soldaat of stratenmaker, voetballer.

Of man worden. Jawel, dat kan ook: vrouwen kunnen ook man worden. En als we zo doorgaan kunnen we als vrouw alles worden behalve een vrouw.

Een stormrots

Natuurlijk is de definitie van wat een vrouw is deels biologisch, deels cultureel bepaald, en is haar positie nog altijd lang niet overal gelijkwaardig. Maar een ‘stormrots’: dat is wat de vrouw altijd overal is geweest – een woord dat tevens een palindroom is. Het X-chromosoom is een krachtig chromosoom.

De vrouw die de schrijver William Golding beschreef in 1917 bestaat in onze moderne maatschappij haast niet meer, maar er zat wel schoonheid in: “De vrouw is niet gelijk aan de man, de vrouw is veel eerder superieur. Geef haar sperma, ze geeft je een baby, geef haar een huis, ze creëert een thuis, geef haar boodschappen, ze maakt een maaltijd, geef haar een glimlach en ze geeft je haar hart.”

Ja, ik wil een vrouw zijn, mag dat ook nog steeds?

Nilgün Yerli vervangt Sylvain Ephimenco, die met vakantie is.