Helen van geboortetrauma’s

“Onderzoek heeft aangetoond dat baby’s die zonder trauma’s zijn geboren, een intact vermogen hebben om lief te hebben en te vertrouwen”, zegt verloskundige Robin Lim. Hoe een baby wordt geboren, kan lichamelijke en emotionele patronen creëren die hem de rest van zijn leven kunnen beïnvloeden, op zowel positieve als negatieve manier. De manier waarop elke baby wordt geboren, biedt ons een prachtige kans om een betere wereld te creëren. Maar helaas is de manier waarop de meeste baby’s vandaag de dag ter wereld komen niet optimaal, omdat de geboorte vaak verandert van een natuurlijke gebeurtenis in een onnatuurlijke, medische gebeurtenis. Maar met het relatief recente werk van professionals zoals dr. William Emerson en dr. Aletha Solter uit de Verenigde Staten, kan er veel worden gedaan om deze baby’s vanaf het allereerste begin te helpen.

auteur: Geschreven door Pat Törngren © 2016
datum: 2016
website: http://www.parenting-with-love.com/pat-torngren/
vertaald: Esther Hut
website: https://www.estherhut.nl/helen-geboortetraumas/

Op cellulair niveau zijn baby’s bewust vanaf de conceptie. Naarmate de foetus groeit en de hersenen met het centrale zenuwstelsel zich ontwikkelen, begint de baby de relatie met zijn moeder te ervaren. Hij wordt niet alleen beïnvloed door het eten dat ze eet of de schone lucht die ze inademt, maar ook door haar gemoedstoestand en emoties. Stresshormonen worden via de placenta aan de baby doorgegeven, en zo bereiken ook de feelgood-hormonen de baby zodra de moeder ontspannen en gelukkig is. Hij zal dus kunnen voelen wat de moeder voelt en haar emotionele toestanden als de zijne ervaren.

Tegen de tijd dat de baby wordt geboren, heeft hij al 9 maanden levens- en leerervaringen opgedaan. Maar de geboorte is zo’n enorme overgang, dat het de basis wordt van een heel belangrijke programmering en inprenting die hem leert wat hij kan verwachten van de wereld die hij binnengaat en maakt hij op die manier ‘levensscripts’.

Geboorte kan een moment zijn van samen hard werken, met als hoogtepunt de beloning van een succesvolle geboorte. Of het kan een ervaring zijn van een uitputtende strijd, met een verdoofde moeder waarbij de baby aan het einde moet worden ‘gered’. Het kan ook een geplande keizersnede zijn waarbij de baby ervaart dat het zonder waarschuwing uit het lichaam van zijn moeder wordt getrokken.

Als hij na de geboorte bij de moeder wordt weggehaald (door de baby ervaren als ‘verlaten’), komen er trauma’s bij. Gezonde pasgeboren baby’s, voldragen of prematuur, zouden nooit van hun moeder mogen worden gescheiden.

Een optimale geboorte
Een optimale geboorte heeft de volgende ingrediënten:
* De baby geeft door hormonen aan dat hij klaar is om geboren te worden. Het lichaam van de moeder reageert hierop. Hierdoor heeft de baby het gevoel van ‘zelf in staat zijn’ en als ‘kloppend’.
* De bevalling is redelijk normaal van duur en zonder complicaties. De moeder werkt samen met de baby om hem te helpen succesvol geboren te laten worden. Dit is de eerste ervaring die de baby heeft met coöperatief werken, met een positief resultaat. Zo’n kindje krijgt een levensscript van ‘Ik kan slagen”.
* Na de geboorte wordt de baby op de borst van de moeder gelegd, huid-op-huid, waar ze hem liefdevol vasthoudt, aait, zacht toespreekt en hem de borst en de beloning van haar zoete melk aanbiedt. De baby leert dat zelfs als het leven niet altijd gemakkelijk is, hard werken beloond wordt.

Levensscripts die worden geleerd als er complicaties zijn
Kinderen die geholpen moeten worden met de bevalling (tangverlossing, vacuümbevalling, keizersnede), vinden het vaak makkelijk om aan dingen te beginnen, maar worden daarna snel ontmoedigd, net zoals ze in staat waren om hun geboorte-ervaring zelf te beginnen, maar het niet zelf af te maken. Waarschijnlijk hebben ze hulp en aanmoediging nodig om hun taken uit te voeren.

Baby’s die geboren worden met een geplande keizersnede (soms noodzakelijk) kunnen enkele van de volgende levensscripts hebben: “Het leven is iets wat mij overkomt” (passiviteit) of “Ik hou niet van dingen die plotseling gebeuren als ik er niet klaar voor ben”. Deze baby’s hebben ook de belangrijke fysieke stimulatie van de weeën gemist.

Met een moeilijke bevalling, als er hulp komt zodra de baby het moeilijk krijgt, kan hij leren: “Als er iets misgaat, komt iemand mij helpen”. Als de hulp erg laat komt, leert de baby: “Overleven is moeilijk en ik moet helemaal alleen worstelen om in leven te blijven”, of “Ik heb hulp nodig of ik zal sterven”.

De baby’s die het meest  getroffen zijn, zijn degenen die bijna dood gaan en gereanimeerd moeten worden. Dergelijke moeilijke geboortes kunnen leiden tot levens die beheerst worden door gevoelens van hulpeloosheid en depressie, vooral als er direct na de geboorte geen contact is met de moeder of de troost van de moeder. Maar deze baby’s kunnen geholpen zijn met sensitief ouderschap en indien nodig met extra therapie.


Het kind helpen als de geboorte moeilijk is geweest
Als een baby een moeilijke geboorte heeft gehad, is het meest helpende wat ouders kunnen doen, hem vasthouden en troosten. Dit zal hem leren dat zelfs als het leven moeilijk of pijnlijk lijkt, er daarna liefde en troost zal komen.

Een baby die met een geplande keizersnede wordt geboren mist de stimulatie van de weeën wat tot lichamelijk en emotionele problemen kan leiden. Dagelijkse massage, die zo snel mogelijk van start gaat, kan helpen.

Als een baby na de geboorte is gescheiden van de moeder, zal hij heel veel liefdevolle en aanraking en nabijheid nodig in de babytijd en kindertijd. Kangaroeën (de baby huid-op-huid op de borst laten liggen), de baby overdag in een draagdoek dragen en ’s nachts bij de baby slapen, is allemaal helpend.

Als een kind passief of hulpeloos is geworden omdat het een geboorte-ervaring heeft meegemaakt waarbij het levensreddend was om niet-assertief te zijn, helpt het om in een vroeg stadium al nieuwe, assertievere patronen aan te leren. Moedig altijd een kind aan dat problemen heeft met het starten of met het voltooien van dingen Erken hard werken altijd met een warme waardering.

De gevolgen van geboorte-ervaringen kunnen een leven lang aanhouden als ze niet worden behandeld, dus het oplossen ervan is belangrijk. Het is ook bekend dat ze psyche gedurende het hele leven, beginnend in de babytijd, zal proberen deze trauma’s herhaaldelijk af te spelen als een poging om zichzelf te genezen. Dit komt aan bod bij sommige pscyhodynamische therapieën. De meeste geboorte-gerelateerde therapieën worden tot nu toe echter met volwassenen gedaan.


Het werk van Dr. Solter en Dr. Emerson
Het werk van Drs. William Emerson en Aletha Solter is uniek, omdat ze hun helende werk beginnen met de baby’s. Als het trauma ernstig was, is professionele therapie heel waardevol, maar dr. Solter leert ouders ook hoe ze baby’s zelf kunnen ondersteunen die een vroeg trauma hebben meegemaakt. Ze geeft aan dat er twee redenen kunnen zijn waarom een baby huilt – één is dat in het heden een behoefte hebben. Ze kunnen honger hebben, ziek zijn, pijn hebben of meer liefde nodig hebben en meer vastgehouden willen worden. Maar als het niet helpt door in deze behoefte te voorzien, dan zou het kunnen zijn dat de baby eigenlijk spontaan opnieuw zijn trauma herbeleeft en dan moet het huilen niet worden gestopt, maar liever worden gefaciliteerd.  

Volg de aanwijzingen van de baby
Ik had het voorrecht in mei 2007 te zien hoe dr. Solter dit werk deed tijdens haar workshop in Kaapstad, met een baby van ongeveer 2 maanden oud. (Hoewel dr. Solter niet zei dat de baby de geboorte herleefde, leek het mij duidelijk). De baby die met zijn moeder in het publiek zat, kronkelde steeds, en hoewel de moeder hem probeerde te kalmeren, hielp niets van hetgeen ze deed. Dr. Solter vroeg de moeder of ze hem naar voren wilde brengen. Er werd geconstateerd dat de baby net was gevoed en geen honger had. Maar hij had een heel lange tweede fase van de bevalling doorgemaakt en de moeder moest uren persen voordat hij werd geboren.

Terwijl de moeder naast haar zat, hield dr. Solter de baby zachtjes vast en maakte oogcontact met hem. Toen legde ze haar hand zachtjes op zijn hoofd. Hij begon harder te huilen, en ik herkende door mijn eigen ervaring van het werken aan deze problemen in therapie (zowel die van mijzelf, als met andere mensen), die huil als de geboorte-huil. Hij begon ook heel hard te duwen met zijn beentjes, en dr. Solter legde haar handen onder zijn voeten om hem iets te geven om tegenaan te duwen (het is heel belangrijk om bij dit werk de signalen te volgen die de baby geeft). De baby huilde gedurende zo’n 15 minuten heel hard en werd toen kalm en ontspannen en werd vredig aan zijn moeder teruggegeven.

Het therapieproces
In het werk van dr. Emerson komen baby’s die een geboortetrauma hebben opgelopen voor een reeks therapiesessies. De therapie bestaat niet alleen uit het herbeleven van het oorspronkelijke trauma, maar ook het ervaren van het gevoel van een optimale geboorte, een herprogrammering. Als de baby bijvoorbeeld vast heeft gezeten in het geboortekanaal of dit deel van de bevalling heeft misgelopen, kan opnieuw een ‘geboortekanaal’ worden gemaakt (met bijvoorbeeld de benen van zijn moeder of een tunnel van kussens). Verderop in de sessie zal hij worden geholpen om zichzelf er doorheen te duwen en aan het einde te worden ‘geboren’. Dr. Emerson is van mening dat dit deel van de therapie belangrijk is en de herbeleving zelf niet voldoende is. (In Aletha Solter’s  “Attachment Play” wordt dit opnieuw programmeren in de methode opgenomen)

In de therapie geeft de baby met lichaamssignalen aan hoe en waar een trauma is opgeslagen. Dat deel van het lichaam kan dan voorzichtig worden aangeraakt om de herinnering aan het trauma opnieuw te activeren. Als de baby bijvoorbeeld werd gehaald met een tangverlossing, zal het hoofd erg gevoelig zijn. Een baby die wordt geboren met de navelstreng strak om zijn nek gewikkeld, kan worden geholpen door een zachte aanraking van de nek. De baby neemt zelf deel aan het proces, en kan er ook voor kiezen om het niet te doen. Hij wordt altijd zeer respectvol behandeld en mag de leiding nemen in het proces waar de therapie naar toe gaat. Baby’s zullen de therapeut vaak heel duidelijk aangeven met hun lichaamstaal en bewegingen, welke delen van hun lichaam getraumatiseerd zijn en waar hulp nodig is.

We zijn allemaal geboren met het vermogen om van trauma’s te genezen. Als er iets met ons gebeurt dat op dat moment te hevig is om te kunnen integreren, dan dissociëren we ervan en komt het later in kleine stukjes zodat het genezen kan worden. De geboorte is voor baby’s vaak traumatisch, daarom huilen ze zoveel in de eerste drie maanden. Na de geboorte kunnen moeders het verschil leren tussen het huilen dat vertelt: “Ik heb honger (of  een andere huidige behoefte) en het soort huilen dat betekent: “Houd me alsjeblieft in je liefdevolle armen vast en laat mij huilen om iets dat mij pijn heeft gedaan in het verleden, zodat ik er van kan genezen”. Baby’s die dit mogen doen zodra ze deze behoefte aangeven,  krijgen ook de kans om te kunnen huilen over alle kleine frustraties die zich elke dag opbouwen en ze hebben de neiging om ’s nachts beter te slapen en alleen wakker te zijn als ze honger hebben.

Baby’s willen dit doen
De vroedvrouw van Kaapstad, Marianne Littlejohn, geeft dat baby’s erg overstuur raken als hun proces tijdens een sessie wordt onderbroken als ze eenmaal bezig zijn met hun geboortetrauma’s. Het afbreken van het proces leidt vaak tot verontwaardigd huilen. Maar als ze eenmaal zoveel hebben losgelaten in een sessie als dat nodig was, zijn ze blij om stoppen, geknuffeld te worden, borstvoeding te krijgen of in slaap te vallen. Therapie duurt meestal meer dan één sessie, maar baby’s geven duidelijk aan wanneer ze genoeg hebben gehad voor die dag. Ze stoppen met huilen en met het naspelen van hun geboorte en worden rustig.

Aan het einde van de therapie, vertelt dr. Emerson dat we kunnen zien wanneer een baby zijn geboortetrauma heeft opgelost. Veel baby’s zijn bijvoorbeeld heel gevoelig bij het hoofd, omdat het gedeelte van het lichaam is dat de tijdens de geboorte de meeste druk en pijn ervaart. Aan het begin van de therapie kan de baby rood aanlopen in het gezicht en hard gaan huilen als zijn hoofd wordt aangeraakt, zelfs als dat heel voorzichtig gebeurt. Hij gaat dan duidelijk door het geboorteproces heen (een baby zonder geboortetrauma zou het waarschijnlijk fijn vinden dat zijn hoofd aangeraakt wordt en zou niet reageren met huilen).

Tijdens de fase van ‘herprogrammering’ (het creëren van de geboorte die had moeten plaatsvinden), als de baby hard huilt, zal de therapeut stoppen en toelaten dat er herbeleving plaatsvindt. Na een reeks van sessies kunnen we zien wanneer het trauma is opgelost. De baby zal niet langer huilen wanneer een van zijn gevoelige gebieden wordt aangeraakt en kan zelfs plezier laten zien wanneer die gebieden worden aangeraakt. De symptomen waardoor de ouders therapie zochten (bijvoorbeeld een gespannen en ongelukkige baby, ontroostbaar huilen, krampen, overstuur zijn, ’s nachts lang wakker zijn, oogcontact vermijden, overgevoelig zijn voor aanrakingen, etc.) komen niet meer voor en de baby wordt gelukkiger en meer tevreden. Op dat moment wordt de therapie als voltooid gezien. Opvolgstudies van kinderen die met succes waren behandeld gaven aan dat de kinderen goed aangepast, intelligent en empatisch waren (zie internetlinks voor referenties).

“De aarde helen door geboortes te helen. Er is een verband tussen zachte geboortes en vrede, gewelddadige geboortes en oorlog. We bevinden ons in die tijd van de geschiedenis, waarin het menselijk ras zichzelf opnieuw moet uitvinden, omdat de planeet niet zoveel mensen meer kan waarborgen die een verminderd vermogen hebben om ervan te houden om erop te leven. Vrede begint bij elk kind” – Robert Lim

Internetbronnen
* Emerson’s site: http://www.emersonbirthrx.com/
* Helen van keizersnedes-trauma’s: http://www.eheart.com/cesarean/emvid.html/
* Voor details over beschikbare trainingen – email [email protected]
* DVD over optimale geboorte: http://www.birthasweknowit.com/
* Association for Pre and Perinatal Psychology and Health (APPPAH): http://www.birthpsychology.com/

De vroedvrouw van Kaapstad Marianne Littlejohn heeft trainingen gevolgd van zowel Dr. Solter als Dr. Emerson en ze geeft primaire geboorte therapie voor baby’s: tel: 082 498 7622 of email [email protected]

Aanbevolen literatuur:
* “The Aware Baby”, by Dr Aletha Solter, (Shining Star Press, Goleta, California, 2001)
* “Imprints: The Lifelong Effects of the Birth Experience”, by Dr Arthur Janov (Putnam Publishing Group, USA, 1984)