Even uit elkaar – relatieherstel

Het idee van tijdelijk uit elkaar gaan om een relatie te verbeteren is een veelbesproken onderwerp.
Mijn ervaringen is dat alleen met behulp van een relatiecoach het goed kan zijn om tijdelijk uit elkaar te gaan.
Maar laten we eerst verschillende standpunten bekijken.
Onderzoeken hierover zijn gemengd, maar er zijn een paar dingen die we wel kunnen zeggen op basis van studies en psychologische theorieën.

Wat zeggen onderzoeken hierover?
* Herwaardering van de relatie:
In sommige gevallen kan een tijdelijke pauze helpen om de relatie vanuit een ander perspectief te bekijken. Dit kan leiden tot herwaardering van wat je in de relatie hebt, wat je mist, en wat je belangrijk vindt. Het kan ruimte geven om na te denken over de toekomst en wat er nodig is om de relatie te verbeteren.
* Zelfreflectie en groei:
Een pauze kan individuen de kans geven om zichzelf beter te leren kennen en te focussen op persoonlijke groei. Dit kan positief zijn als de relatie is vastgelopen door persoonlijke issues die niet gerelateerd zijn aan de partner zelf. Wanneer beide partners terugkomen na een pauze, kunnen ze meer in balans zijn en beter met elkaar communiceren.
* Versterken van de band door afstand:
Soms kan ruimte elkaar juist weer dichter bij elkaar brengen, omdat je de waarde van de relatie en de persoon beter kunt inzien als je niet dagelijks samen bent. Dit kan vooral nuttig zijn als een van beide partners zich “benauwd” voelt door de nabijheid of conflicten.

Maar er zijn ook risico’s:
-> Onzekerheid:
Als de pauze niet goed gedefinieerd is, kan het leiden tot meer onzekerheid en verwarring. Wat bedoelen jullie precies met “pauze”? Hebben jullie nog contact? Wat zijn de verwachtingen? Als dit niet duidelijk is, kan het leiden tot meer afstand in plaats van herstel.
-> Gevoelens van vervreemding:
Soms kan een pauze ook leiden tot het verlies van verbinding en een gevoel van vervreemding. Dit kan vooral het geval zijn als een van beide partners de pauze gebruikt om verder te denken over een andere relatie of andere levenskeuzes.
-> Negatieve patronen blijven bestaan:
Als de onderliggende problemen niet goed worden aangepakt tijdens de pauze, is de kans groot dat ze terugkomen zodra je weer samenkomt. Zonder open communicatie en werk aan de relatie steken oude patronen weer de kop op.

Kortom: Er is geen eenduidig antwoord. Het hangt af van hoe de pauze wordt ingericht en wat de onderliggende problemen zijn. In sommige gevallen kan het helpen, maar het kan ook een negatieve invoed hebben als de communicatie en doelen niet duidelijk zijn. Wat veel experts aanraden, is om te proberen de problemen in de relatie openlijk te bespreken, eventueel met behulp van relatietherapie, voordat je besluit om daadwerkelijk uit elkaar te gaan.

Het tijdelijk uit elkaar gaan is om te kijken of dat kan helpen de relatie weer nieuw leven in te blazen, in plaats van definitief uit elkaar te gaan. Het is niet de eerste stap die ik aanraad. Maar het kan een nuttige stap zijn, als de patronen erg vast zitten. Vaak zie ik dit gebeuren als er niet intensief en regelmatig (dus in een proces) aan de relatie gewerkt wordt. Dan wordt het een teleurstelling en keldert het vertrouwen.
Het is wel heel belangrijk dat onder de juiste voorwaarden en met begeleiding de pauze in te lassen en dat beide partners duidelijk weten wat de bedoeling is en ook dat beide partners in die periode coaching of therapie krijgen. Hier zijn enkele handreikingen en overwegingen om te bepalen of een tijdelijke pauze in je relatie een goed idee is:

1. Duidelijke afspraken maken

• Wat het betekent:
  Een tijdelijke pauze kan alleen werken als beide partners dezelfde verwachtingen en doelen hebben. Dit betekent dat je goed moet bespreken waarom je uit elkaar wilt gaan, wat je hoopt te bereiken, en wat wel of niet acceptabel is tijdens de pauze (bijvoorbeeld of jullie wel of niet contact houden).
• Handreiking:
  Spreek duidelijk af wat de bedoeling is van de pauze. Wat willen jullie allebei bereiken? Is het om persoonlijke ruimte te krijgen, of juist om afstand te nemen en alles opnieuw te evalueren? Welke termijn: 3 maanden of een half jaar?

2. Communicatie tijdens de pauze

• Wat het betekent:
  Een pauze kan gezond zijn, maar kan ook veel onzekerheid veroorzaken als er geen goede communicatie is. Als er geen duidelijke regels zijn over contact, kan het juist verwarrend of frustrerend zijn.
• Handreiking:
  Bespreek van tevoren of en hoe vaak jullie contact zullen houden tijdens de pauze. Dit kan helpen om gevoelens van onzekerheid te voorkomen en ervoor zorgen dat je de ruimte krijgt die je nodig hebt zonder je in het ongewisse te laten.

3. Tijd nemen voor zelfreflectie

• Wat het betekent:
  Een tijdelijke pauze is een kans om na te denken over je eigen gevoelens, wat je wilt in de relatie, en of de problemen die jullie ervaren wel oplosbaar zijn en hoe dat voor jou zou werken.. Dit kan helpen om helder te krijgen wat je echt nodig hebt.
• Handreiking:
  Gebruik de tijd om bij jezelf te reflecteren: Wat mis je in de relatie? Wat zijn je persoonlijke behoeften? Ben je bereid om veranderingen aan te brengen in jezelf en in de relatie? Dit kan een belangrijk moment van zelfontdekking zijn.

4. Ruimte voor verbetering van individuele problemen

• Wat het betekent:
  Als de relatie vastloopt door persoonlijke kwesties, zoals stress, werkdruk, of onopgeloste trauma’s, kan een pauze ruimte bieden om deze problemen aan te pakken. Dit kan helpen om de relatie sterker te maken wanneer jullie weer samenkomen.
• Handreiking:
  Zorg ervoor dat je deze ruimte ook echt gebruikt voor zelfverbetering. Dit kan betekenen dat je individuele therapie of coaching volgt of werkt aan de dingen die je persoonlijk moeilijk vindt.

5. Bereid zijn om opnieuw te investeren

• Wat het betekent:
  Een tijdelijke pauze kan werken als beide partners bereid zijn om de relatie opnieuw in te stappen met een vernieuwde inzet. Het gaat erom of jullie daarna open staan voor verandering en verbetering.
• Handreiking:
  Reflecteer samen na de pauze onder begeleiding van een derde (een coach moet meerzijdig partijdig zijn): Wat is veranderd? Wat kunnen jullie doen om dingen beter te maken? Als beiden bereid zijn om de relatie een nieuwe kans te geven en er samen voor te gaan, kan een pauze nuttig zijn.

6. Geen “afhaken” door de pauze

• Wat het betekent:
  Een pauze moet geen manier zijn om zonder confrontatie uit de relatie te ontsnappen. Het is belangrijk dat de pauze niet het einde betekent van het werken aan de relatie. Het is niet de bedoeling om de pauze te gebruiken om te ‘verlaten’ zonder dat het ooit wordt besproken.
• Handreiking:
  Zorg ervoor dat de pauze een moment is om met een frisse blik terug te keren en niet een manier om te ontsnappen van moeilijke gesprekken. Het moet een kans zijn om te herstellen, niet om afstand te nemen en daarna niet meer terug te komen.

7. Tijdslimiet instellen

• Wat het betekent:
  Een pauze zonder einddatum kan gemakkelijk uitmonden in een langdurige periode van onzekerheid of te snelle terugkeer. Dit kan uiteindelijk meer schade dan goed doen.
• Handreiking:
  Leg van tevoren een tijdslimiet vast voor hoe lang de pauze zal duren en houdt jullie daaraan. Dit zorgt voor duidelijkheid en voorkomt dat de pauze onterecht wordt verlengd of te snel wordt opgegeven, wat kan leiden tot emotionele afstand of herhaling van zetten.

8. Wees eerlijk over je gevoelens

• Wat het betekent:
  Tijdens de pauze moet je beide eerlijk zijn over je gevoelens en wat je van de tijd apart hebt geleerd. Als je merkt dat je je beter voelt zonder de ander, of juist andersom, is dat belangrijke informatie voor de toekomst.
• Handreiking:
  Wees open over wat je hebt ontdekt tijdens de pauze. Als je merkt dat je nog steeds om elkaar geeft en dingen wilt proberen, kan dat het moment zijn om samen verder te werken. Als je merkt dat je je losser of beter voelt, kan dat betekenen dat de relatie niet het juiste voor je is, maar geef ook aan waarom en waardoor het beter alleen voelt.

9. Controleer of het echt om een pauze gaat en niet om een breuk

• Wat het betekent:
  wordt een pauze in werkelijkheid een manier om de relatie te beëindigen zonder daadwerkelijk de knoop door te hakken. Het kan een manier zijn om uitstel van de beslissing te krijgen, maar het kan ook de relatie onherstelbaar beschadigen.
• Handreiking:
  Zorg ervoor dat je met je partner bespreekt of deze pauze echt bedoeld is als tijdelijke ruimte om te werken aan de relatie, of dat het eigenlijk een verborgen manier is om uit elkaar te gaan zonder het toe te geven.

Een pauze van één week uit elkaar is voor stellen onvoldoende tijd om echte veranderingen te bewerkstelligen of om de onderliggende problemen in de relatie inzichtelijk te maken en te verhelpen. Het idee achter langere pauzes van drie tot zes maanden is dat het de tijd biedt voor diepere reflectie, persoonlijke groei en ruimte voor betekenisvolle veranderingen. Hier zijn enkele redenen waarom een pauze van slechts één week vaak niet effectief is, en waarom langere periodes vaak meer ruimte bieden voor herstel en reflectie:

1. Onvoldoende tijd voor zelfreflectie en verandering

• Wat het betekent:
  Een week is vaak te kort om echt tijd te nemen om na te denken over de problemen in de relatie of om je eigen gedrag te veranderen. Bij conflicten in een relatie zijn de onderliggende oorzaken vaak complexer dan het resultaat van een paar dagen stress of misverstanden.
• Waarom langer nodig is:
  Drie tot zes maanden biedt ruimte voor diepere reflectie en de mogelijkheid om persoonlijke veranderingen aan te brengen. Dit kan helpen om onopgeloste persoonlijke kwesties aan te pakken, zoals stress, onzekerheden of onverwerkte emoties, die vaak de oorzaak zijn van problemen in de relatie.

2. Geen tijd om patronen te doorbreken

• Wat het betekent:
  Veel relaties hebben te maken met destructieve of negatieve patronen die zich in de loop van de tijd hebben opgebouwd. Dit kunnen communicatieproblemen, ongezonde afhankelijkheid, of manieren van conflictoplossing zijn die je onbewust hebt ontwikkeld.
• Waarom langer nodig is:
  In één week is het moeilijk om deze diepgewortelde patronen te doorbreken. Een langere pauze van drie tot zes maanden kan je de kans geven om echt te werken aan deze patronen, bij voorkeur met hulp van therapie of andere middelen om de relatie te verbeteren. In deze tijd kun je bijvoorbeeld je communicatiestijl aanpassen, je emoties beter reguleren, of nieuwe copingmechanismen ontwikkelen.

3. Beperkte ruimte om persoonlijke doelen te bereiken

• Wat het betekent:
  Tijdens een korte pauze van één week is er weinig ruimte om significante persoonlijke groei of ontwikkeling te realiseren. Je hebt niet genoeg tijd om echt te werken aan je eigen zelfbeeld, zelfvertrouwen of onafhankelijkheid.
• Waarom langer nodig is:
  Een pauze van meerdere maanden kan ruimte bieden om echt te groeien als individu. Misschien moet je werken aan zelfzorg, persoonlijke ambities, of je eigen identiteit los van de relatie. Als je in deze tijd je eigen leven kunt verbeteren, kan dat de relatie ten goede komen wanneer je weer samenkomt.

4. Herstel van emotionele schade kost tijd

• Wat het betekent:
  Wanneer er sprake is van emotionele schade, zoals ontrouw, gebrek aan vertrouwen, of andere pijnlijke ervaringen, heeft het herstellen van deze schade tijd nodig. Een week is vaak onvoldoende om emotioneel te genezen en opnieuw verbinding te maken op een gezonde manier.
• Waarom langer nodig is:
  Drie tot zes maanden biedt de tijd om emotioneel te herstellen, zelfs als dat betekent dat je eerst je eigen gevoelens en reacties moet verwerken. Gedurende deze tijd kunnen beide partners afstand nemen van de pijn van het verleden en langzaam werken aan het herstel van vertrouwen en emotionele intimiteit.

5. Heropbouw van de relatie vereist geduld

• Wat het betekent:
  Als je besluit om na een pauze weer bij elkaar te komen, vereist dit vaak grote inzet. Er moet ruimte zijn om opnieuw te verbinden, opnieuw te leren communiceren en opnieuw te bepalen hoe je samen wilt groeien. Een korte pauze van één week biedt niet genoeg tijd om de relatie daadwerkelijk opnieuw op te bouwen.
• Waarom langer nodig is:
  Een langere pauze maakt het mogelijk om te evalueren of je de relatie écht wilt herstellen en of je beiden bereid bent om het werk te doen dat nodig is. Dit betekent niet alleen werken aan de relatie zelf, maar ook ruimte om te ontdekken of jullie nog steeds dezelfde doelen en waarden delen. De tijd helpt jullie ook om met een frisse blik naar de relatie te kijken en terug te komen met een hernieuwde inzet voor verbetering.

6. Verandering van omgeving en perspectief

• Wat het betekent:
  Een week afstand kan je tijdelijk een ander perspectief geven, maar het is moeilijk om het grotere plaatje van de relatie en de onderliggende problemen te zien. Je kunt snel terugvallen in oude gewoonten als de situatie snel weer normaal aanvoelt.
• Waarom langer nodig is:
  Een langere pauze van drie tot zes maanden zorgt ervoor dat je echt afstand hebt van de dagelijkse dynamiek van de relatie. Dit stelt je in staat om te evalueren of je de relatie wilt voortzetten op een gezondere manier, en of je je partner en jezelf met een frisse blik kunt zien. Het geeft de tijd om de situatie vanuit meerdere perspectieven te bekijken en serieus te overwegen wat je nodig hebt om samen verder te gaan.

7. Het vermijden van “knipperlicht ellende”

• Wat het betekent:
  Wanneer een pauze te kort is, kan het voorkomen dat je snel terugvalt in het oude patroon van ruzies en conflicten. Een korte pauze van slechts een week kan voelen als een tijdelijke oplossing, maar als de onderliggende problemen niet zijn aangepakt, kunnen deze snel weer opduiken zodra je weer samen bent.
• Waarom langer nodig is:
  Bij een pauze van drie tot zes maanden is er meer kans dat je echt verandering ziet in de manier waarop je met elkaar omgaat en in de manier waarop je de relatie benadert. Het voorkomt dat de pauze slechts een tijdelijke ontsnapping is, zonder dat er fundamentele veranderingen worden doorgevoerd.

KORTOM: Een pauze van drie tot zes maanden biedt de tijd en ruimte voor diepgaande reflectie, persoonlijke groei, het doorbreken van oude patronen en het herstel van emotionele schade. Het zorgt ervoor dat beide partners kunnen werken aan hun individuele welzijn, zodat de relatie niet slechts tijdelijk “geheeld” lijkt, maar daadwerkelijk kan veranderen. Een pauze van slechts één week is vaak te kort om deze processen te laten plaatsvinden en kan in veel gevallen niet genoeg afstand creëren om echte veranderingen te bewerkstelligen.

Het is echter belangrijk te benadrukken dat de lengte van de pauze niet het enige is dat telt – hoe de tijd wordt benut, is cruciaal. Als beide partners gemotiveerd zijn om de relatie serieus te verbeteren, kan zelfs een kortere pauze waardevol zijn. Maar voor grotere, diepere problemen in de relatie is langere tijd meestal noodzakelijk.