Embodio’s van Tessa Kieboom

Hoogbegaafdheid is een complex gegeven, dat zich niet alleen uit in intellectuele capaciteiten, maar ook in de manier waarop hoogbegaafde mensen de wereld ervaren. Tessa Kieboom, expert op het gebied van hoogbegaafdheid en samen met Kathleen Venderickx auteur van het boek ‘Meer dan intelligent, De vele gezichten van hoogbegaafdheid bij jongeren en volwassenen’, heeft 11 specifieke “embodio’s” geïdentificeerd die vaak leiden tot innerlijke conflicten en sociale uitdagingen voor hoogbegaafden. Deze embodio’s zijn gedrags- en emotionele patronen die voortkomen uit de unieke manier waarop hoogbegaafden denken, voelen en zich gedragen. In dit artikel onderzoeken we deze 11 embodio’s en de impact die ze hebben op het leven van hoogbegaafde individuen, zowel in hun werk als in sociale relaties.

Wat zijn embodio’s?
Het woord “embodio’s” komt waarschijnlijk van het Spaanse woord “embodio”, wat een informele, verzonnen term kan zijn. Het kan verwijzen naar “embody” (in het Engels) wat betekent “belichamen” of “verpersoonlijken”. Dit zou kunnen betekenen dat het woord iets te maken heeft met een symbolisch of fysiek idee van het belichamen van een bepaald concept, idee, of eigenschap. Deze embodio’s vormen een diepgaande invloed op hoe hoogbegaafden zich in de wereld bewegen, hoe ze interacteren met anderen, en hoe ze omgaan met uitdagingen.

Tessa Kieboom beschrijft de 11 embodio’s als typische valkuilen waarmee hoogbegaafden vaak geconfronteerd worden. Deze valkuilen kunnen zowel binnen hun persoonlijke leven als op de werkvloer tot verwarring, frustratie en conflicten leiden, vooral wanneer ze niet goed begrepen of geaccepteerd worden door hun omgeving.

De 11 embodio’s van Hoogbegaafden
1. Zichzelf als norm zien
Hoogbegaafde mensen hebben vaak een sterk ontwikkeld gevoel van wat goed of juist is, gebaseerd op hun eigen intellectuele normen. Dit kan ertoe leiden dat ze anderen met hun eigen normen vergelijken, wat vaak leidt tot onbegrip of zelfs frustratie wanneer anderen niet dezelfde logica of denkwijze volgen. Deze neiging kan sociale relaties onder druk zetten, omdat hoogbegaafden zichzelf onbedoeld als de norm zien en van anderen verwachten dat zij dezelfde snelheid en het dezelfde niveau van inzicht bereiken.

2. Vergeten dat iets bereiken tijd kost
Hoogbegaafden hebben vaak de neiging om snel door uitdagingen heen te gaan en verwachten daarom van zichzelf (en soms van anderen) dat dingen snel opgelost of bereikt kunnen worden. Dit kan leiden tot frustratie wanneer ze zich realiseren dat sommige doelen tijd, geduld en doorzettingsvermogen vereisen. De verwachting van snelheid kan ook leiden tot uitputting wanneer ze proberen alles tegelijk te doen, zonder rekening te houden met de tijd die echt nodig is voor groei of succes.

3. Communicatie
De manier van communiceren van hoogbegaafden kan soms als lastig ervaren worden door anderen. Hoogbegaafden hebben vaak een diepere of meer abstracte manier van denken en praten, wat hen moeilijk te begrijpen maakt voor mensen die niet op hetzelfde denkniveau zitten. Dit kan leiden tot miscommunicatie of zelfs verwarring in gesprekken, vooral in werkomgevingen of sociale situaties waar snelheid en eenvoud vaak meer gewenst zijn dan diepgaande reflectie.

4. Comfortzone verlaten is erg lastig
Hoewel hoogbegaafden vaak snel nieuwe concepten begrijpen, kunnen ze tegelijkertijd ook moeite hebben met het verlaten van hun comfortzone. Dit komt doordat ze alles goed willen overwegen en vaak een grondige analyse maken van alle voor- en nadelen voordat ze een beslissing nemen. Deze neiging tot overanalyse kan hen in de weg staan bij het nemen van risico’s of het uitproberen van nieuwe dingen. Ze willen niet alleen voor zichzelf, maar ook voor anderen de beste keuze maken, wat hen soms in een vicieuze cirkel van twijfel brengt.

5. Fouten maken mag
Hoogbegaafde kinderen kunnen zich soms vastbijten in het idee dat fouten maken iets is wat ze moeten vermijden, omdat ze zich vaak verder ontwikkelen dan hun leeftijdsgenoten. Dit kan leiden tot een gebrek aan de ervaring van falen en leren van eigen vergissingen, iets wat essentieel is voor persoonlijke groei. Wanneer hoogbegaafden uiteindelijk geconfronteerd worden met een fout, kan dit hen diep raken, omdat ze het als een onverwachte tekortkoming ervaren, wat hun gevoel van zelfwaarde aantast.

6. Lege toolbox aan executieve functies
Hoogbegaafden hebben vaak een briljante intellectuele capaciteit, maar kunnen moeite hebben met executieve functies zoals planning, tijdsbeheer en het organiseren van taken. Dit kan leiden tot chaos in hun dagelijks leven, vooral wanneer ze zich moeten aanpassen aan structuren die minder flexibel zijn dan de manier waarop ze van nature werken. Het gebrek aan goed ontwikkelde executieve functies kan hen kwetsbaar maken voor stress en een gevoel van overweldiging wanneer ze moeten werken binnen standaardstructuren of -systemen.

7. Intense emoties en dramaqueen-gedrag
Door hun hoge gevoeligheid ervaren hoogbegaafden emoties vaak intenser dan anderen. Dit kan zich uiten in dramatische reacties op kleine gebeurtenissen, vooral wanneer ze zich niet begrepen voelen. Deze intense emoties kunnen moeilijk te verwerken zijn, zowel voor de hoogbegaafde zelf als voor de mensen om hen heen. Het gedrag kan door anderen worden gezien als overdreven of onredelijk, terwijl het voor de hoogbegaafde zelf een uitdrukking is van een diep emotioneel conflict of frustratie.

8. Overpresteren
Hoogbegaafden zijn vaak in staat om buitengewoon snel en efficiënt te werken. Dit kan ertoe leiden dat ze meer doen dan van hen verwacht wordt, soms zelfs zonder dat ze dat zelf doorhebben. Een voorbeeld is dat hoogbegaafden voor hun studie een thesis moeten schrijven, maar er door hun intensiteit een promotieonderzoek van maken. Dit overpresteren kan hen in een situatie van constante druk plaatsen, waarbij ze altijd onbedoeld meer doen dan hun collega’s of vrienden, wat uiteindelijk leidt tot uitputting of zelfs het gevoel dat ze nooit goed genoeg zijn. Maar het lijdt ook tot onvrede bij hun collega’s of vrienden omdat zij het gevoel hebben dat de hoogbegaafden te snel gaat en te grote stappen maken, waardoor hij niet te volgen is.

9. Weerstand
Wanneer hoogbegaafden niet goed weten wat er van hen verwacht wordt, kan dit leiden tot weerstand. Omdat ze meestal goed in staat zijn om zelf te bepalen wat het beste voor hen is, kan het onduidelijkheid over doelen of verwachtingen hen frustreert. Dit kan leiden tot conflicten in werkomgevingen, vooral wanneer er geen duidelijke communicatie is over taken of rollen, en kan zich ook uiten in een gevoel van opstandigheid tegen autoriteit.

10. Sociale omgang is lastig
Hoogbegaafden houden vaak niet van oppervlakkige gesprekken en willen direct de diepte in. Dit kan hen sociaal geïsoleerd maken, vooral wanneer anderen liever praten over alledaagse dingen of oppervlakkige onderwerpen. De behoefte aan betekenisvolle en intellectuele gesprekken kan ervoor zorgen dat ze zich ongemakkelijk voelen in sociale situaties waarin de conversaties minder inhoudelijk zijn, wat tot eenzaamheid of misverstanden kan leiden.

11. Aanpassen of isoleren
Hoogbegaafden voelen zich vaak anders dan anderen en hebben de neiging zich aan te passen om erbij te horen. Dit kan leiden tot een verlies van hun authentieke zelf, omdat ze zich moeten aanpassen aan de normen van de groep. Aan de andere kant kan het ook gebeuren dat ze zich volledig isoleren, omdat ze zich buiten de groep voelen staan en geen aansluiting vinden bij anderen. Dit voortdurende balans zoeken tussen aanpassen of isoleren kan zorgen voor innerlijke conflicten en gevoelens van eenzaamheid.

De Impact van de embodio’s op Werk en Relaties
De 11 embodio’s van hoogbegaafden hebben een diepe invloed op hun functioneren op het werk en in sociale relaties. Veel van deze valkuilen kunnen leiden tot frustratie, verwarring of zelfs conflicten, vooral wanneer anderen niet begrijpen waarom hoogbegaafden zich op een bepaalde manier gedragen. De neiging om alles te analyseren, snel over te presteren en tegelijkertijd moeite te hebben met het verlaten van de comfortzone, kan in professionele settings als overweldigend of chaotisch ervaren worden. In persoonlijke relaties kan het gevoel van anders-zijn, het verlangen naar diepgang in gesprekken, en de gevoeligheid voor fouten tot spanningen leiden.

Hoe Omgaan met de 11 embodio’s?
Het belangrijkste voor hoogbegaafden is zelfinzicht. Ik denk dat hoogbegaafden hun hele lange een coach die ook hoogbegaafd is moeten/kunnen gebruiken. Omdat ze weinig spiegelbeelden hebben en moeilijk zichzelf aan de haren uit het moeras kunnen trekken, is er iemand nodig die van een afstand mee kan kijken en de embodio’s goed in de gaten kan houden. Want de smoezen die hoogbegaafden vaak aanvoeren klinken heel logisch, maar zijn eigenlijk niet de ware reden.
Wanneer ze zich bewust zijn van de embodio’s die hun gedrag aandrijven, kunnen ze actief werken aan het ontwikkelen van betere communicatieve vaardigheden, het verminderen van perfectionisme en het omgaan met sociale uitdagingen. Daarnaast kan het belangrijk zijn om een ondersteunend netwerk van mensen te hebben (spiegelbeelden) die begrip tonen en hen aanmoedigen om hun eigen grenzen te erkennen en ruimte te geven voor fouten. Het ontwikkelen van vaardigheden op het gebied van executieve functies, zoals time management en planning, kan hen helpen om meer balans te vinden in hun dagelijks leven.

Kortom: De 11 embodio’s van Tessa Kieboom geven diepgaand inzicht in de interne en externe uitdagingen waarmee hoogbegaafden te maken kunnen krijgen. Deze valkuilen zijn onvermijdelijke resultaten van hun intense denkprocessen, gevoelens van anders-zijn, en het verlangen naar betekenis in hun werk en sociale relaties. Door bewust te worden van deze patronen en actief te werken aan het ontwikkelen van zelfbewustzijn en praktische vaardigheden, kunnen hoogbegaafden zich beter navigeren in hun persoonlijke en professionele leven, en meer voldoening en harmonie vinden in hun relaties.

Lees ook: – https://www.dinekevankooten.nl/archief/hoogbegaafden-en-conflicten/