Een nieuwe visie op de hersenen

Sinds enige tijd werk ik aan een nieuwe visie op onze hersenen. Eind november 2008 ging ik mij onder meer via internet verdiepen in de relatie tussen de linker- en de rechterhersenhelft en ontdekte ik vrij spoedig hoe prachtig alles in elkaar is gezet. Via de linkerhersenhelft zijn we afgestemd op onze cultuur en op de familie waarbinnen we geboren worden. Via de rechterhersenhelft zijn we afgestemd op de Bron waaruit de kosmos en al het leven voortkomt. De linkerhersenhelft spiegelt ons voor dat alles in het kader van lineaire tijd, van verleden, heden en toekomst plaatsvindt. De rechterhersenhelft weet juist helemaal niets van tijd en leeft in het hier en nu. In zekere zin zijn we links mens en rechts God. En dat allemaal in één hersenpan!!!

auteur: Herbert van Erkelens
datum: 20 maart 2009
website: https://www.herbertvanerkelens.nl/

Graag zou ik het allemaal willen uitleggen, maar dat zou een heel boekwerk opleveren. Daarom stip ik in dit artikel alleen een aantal aspecten aan. Mijn inspiratie ontleen ik aan diverse bronnen. Uit de dieptepsychologie weet ik dat de meest diepzinnige dromen of visioenen van het Zelf of onze hogere persoonlijkheid twee verschillende mandala’s laten zien die verwijzen naar een tijdgebonden en een tijdloze ordening. Die mandala’s zijn onderling enkel verbonden via een punt dat door C.G. Jung het venster naar de eeuwigheid wordt genoemd. Dieptepsychologe Marie-Louise von Franz concludeert in Wissen aus der Tiefe uit deze zogeheten dubbelmandala’s dat we op het punt staan ons bewust te worden van de oorsprong van de tijd. De verdubbeling van het mandalamotief wijst hierop:

‘Steeds nemen we voor de drem­pel een dubbele markering. Dat is een symbolische drang die ons wil zeggen dat de drempel van het bewustzijn een ver­schijnsel van verdubbeling is. Dit zou erop kunnen wijzen dat wat wij tijd noemen een archetypi­sche voor­stelling is die ons nog niet geheel bewust is. We weten nog niet wat tijd werke­lijk is en blijkbaar is het ogenblik aange­komen dat het arche­type van het tijdsbegrip de drempel van het bewustzijn na­dert.’

De tweede inspiratiebron is het schitterende boek ‘Onverwacht inzicht’ van de neuroanatoom Jill Bolte Taylor. In december 1996 kreeg zij een grote hersenbloeding in de linkerhersenhelft. De gevolgen hiervan en haar herstel heeft ze gedetailleerd beschreven. Bij haar zaten de ik-persoonlijkheid en de oordelende verhalenverteller allebei aan de linkerkant. De ik-persoonlijkheid is degene die we beschrijven als we ons eigen curriculum vitae schrijven. Die persoonlijkheid was zover verdwenen dar Taylor niet meer wist dat zij een moeder had. De verhalenverteller die zij schetst komt tamelijk goed overeen met een mannelijke personificatie van het onbewuste die door Jung de animus is genoemd. De verhalenverteller was een meester in het verzinnen van trauma en drama op grond van minimale informatie. Toen hij bij het herstel van de linker hemisfeer weer terugkeerde, heeft Taylor geprobeerd hem andere denkbeelden bij te brengen.

Als het ego en de animus allebei wegvallen, blijft er dankzij de rechterhersenhelft een ervaring van kosmische verbondenheid over. Taylor ervoer diepe innerlijke vrede. Later concludeerde zij: ‘Mijn rechterhelft gaat over de rijkdom van dit moment. Hij is vervuld van dankbaarheid voor mijn leven en voor alles en iedereen daarin. Hij is tevreden, meelevend, koesterend en eeuwig optimistisch. Mijn rechterhelftkarakter kent geen oordeel zoals terecht of verkeerd, of zoals goed of slecht, dus alles bestaat in een continuüm van betrekkelijkheid. Het neemt de dingen zoals ze komen.’

Veel mensen hebben naar de indringende TED-lezing gekeken die op de website TED (Technology, Entertainment, Design) te vinden is. Hierin merkt Taylor over het linkerbrein op: ‘Onze linkerhersenhelft denkt lineair en methodisch. Onze linkerhersenhelft gaat helemaal over het verleden en de toekomst. Onze linkerhersenhelft is ontworpen om uit die enorme collage van het huidige moment details en nog meer details uit te kiezen, en nog meer details over die details. Dan categoriseert en organiseert deze hersenhelft al die informatie, associeert het met alles wat we in het verleden hebben geleerd, en projecteert tenslotte al onze mogelijkheden in de toekomst.’

Over het rechterbrein stelt Taylor in de TED-lezing vast: ‘Onze rechterhersenhelft gaat helemaal over het moment van nu. Hij gaat helemaal over hier en nu. Onze rechterhersenhelft denkt in beelden en leert motorisch via de bewegingen van ons lichaam. Informatie in de vorm van energie stroomt gelijktijdig naar binnen via al onze zintuigen. Dan explodeert het in die enorme collage van het beeld dat het nu aanneemt: hoe het ruikt, smaakt, voelt en klinkt. ‘Ik’ ben een energetisch wezen dat is verbonden met de energie om me heen via het bewustzijn van mijn rechterhersenhelft.’ (Jill Bolte Taylor over de hersenhelften en persoonlijkheid Vertaling: Els Geuzebroek)

Het is opmerkelijk dat er twee karakters in ons schuilgaan. Maar voor de dieptepsychologie is dit niet vreemd. Als bij Taylor de animus inderdaad links zou zitten, dan zou de anima bij een man rechts kunnen zitten. De anima is een vrouwelijke personificatie van het onbewuste die vooral met Eros te maken heeft en zich onder gunstige omstandigheden als een brug naar het Zelf kan ontwikkelen. Het Zelf is de tijdloze kern van onze persoonlijkheid en die kern zou best eens rechts kunnen zitten, als links zich met de tijd bezighoudt.

Theoretisch fysicus Wolfgang Pauli heeft veel dromen gehad waarin hij tot een balans tussen links en rechts moest zien te komen. Jung heeft ze gepubliceerd in ‘Psychologie und Alchemie’. In die dromen staat rechts voor de bewuste wereld en diens principes, en links voor de anima en het onbewuste. Precies andersom dus dan bij de hersenen. De reden is eenvoudig. De besturing van de linkerhelft van ons lichaam is aan het rechterbrein toegewezen en die van de rechterhelft van ons lichaam aan het linkerbrein. Als wij rechtshandig zijn, voelen we ons links minder op ons gemak en dan kan links gemakkelijk een symbool worden voor die kant van onze persoonlijkheid die we verdringen. Het Latijnse woord sinister betekent links. Pauli wilde die sinistere kant uit de weg gaan. Maar in termen van onze hersenhelften zit die linkerkant rechts.

Het is daarom geen gek idee om de anima en het Zelf in die rechterhersenhelft te situeren. Volgens het medium Judith Moore is de linker hemisfeer van onze hersenen meer de mannelijke en de rechter hemisfeer meer de vrouwelijke kant. Dit merkt zij op in een lang artikel dat ik uit een serie boodschappen uit de kosmos heb gevist die ooit onder de titel ‘Genesis Project’ gepubliceerd zal worden. In dit artikel beschrijft Judith de werking van de linker- en de rechterhersenhelft in technische termen. Zij beschrijft twee centra in de hersenen: een centrum links dat ervoor zorgt dat we op een bepaalde manier naar de werkelijkheid kijken en een centrum rechts dat op de energieën van de Bron is afgestemd. Het linker centrum wordt de perceptuele monitor genoemd en draagt de codering van de eigen familie en de eigen cultuur. Het rechter centrum heet het creatiecentrum omdat het gevuld is met creatief potentieel en de trillingen van kosmisch bewustzijn ontvangt.

Omdat Judith dit allemaal zo gedetailleerd beschrijft, is haar werk voor mij de derde bron van inspiratie geworden. Ze kan uitleggen welke invloeden een foetus in de baarmoeder ondergaat en aan welke invloeden een kind in de eerste levensjaren blootgesteld is. Een belangrijk moment in de vroegste fase van de ontwikkeling van een foetus is wanneer de ziel de foetus binnengaat en voor het eerst de hartslag van de moeder hoort: ‘Een foetus is blootgesteld aan de trillingen van het hart van de moeder, het vrouwelijke principe van schepping. De man draagt meer bij tot de codering van de linker hemisfeer van de hersenen. De rechter hemisfeer is meer het vrouwelijke principe en verbonden met de hartenergie van de moeder. Het gaat niet enkel om de hartslag, maar om de hartenergie en het uitzenden van de compassie en de liefde die de moeder voor het kind heeft, zelfs onder moeilijke omstandigheden. Het is instinctief zoals de vogeltrek, het is het moederinstinct dat pulsen zendt naar de hartenergie.’

Wanneer de coderingen uit de linkerhersenhelft de overhand nemen en een mens zich meer op overleving dan op creativiteit gaat richten, dan treedt volgens Judith op verschillende niveaus in ons lichaam energetisch een vernauwing op. Het linkerbrein sluit zich af voor de boodschappen van het rechterbrein en onze celwanden worden minder doorlaatbaar voor kosmisch bewustzijn. Gelukkig gaat het wezenlijke nooit verloren. Ieder mens heeft in de baarmoeder een korte tijdspanne gekend van volmaakte harmonie met het ritme van de schepping en het ritme van het leven. Wij zijn ooit één geweest met de hartslag van onze moeder, de hartslag van Moeder Aarde en de hartslag van de Moeder van al het leven.

Het gaat hier om een tijdloos moment dat in ons geheugen is gegrift en voor ons het hoogst mogelijke niveau van bewustzijn voorstelt. In een recente doorgeving noemt Judith dit moment ‘de genese van de ziel’ (Genesis of the Soul). Dit moment vormt een geschenk aan de mensheid en kan tot een belangrijk referentiepunt gemaakt worden bij de verdere reis van onze ziel in deze tijden van grote verandering. Via ons levenscontinuüm zijn we verbonden met dit ene moment, dit punt van genese en dat maakt het mogelijk om voor onszelf een weg voorbij de sluier te scheppen. Maar waar ligt die sluier eigenlijk?

In de bakens van licht van Steve Rother heb ik hierop het antwoord gevonden. Deze bakens vormen voor mij de vierde bron van inspiratie, omdat zij vaak zo helder van inhoud zijn. Met een zekere regelmaat spreekt Rother van de herbedrading van onze beide hersenhelften. Onze hersenhelften gaan zich aanpassen aan de verhoging van bewustzijn die wij in onze tijd ervaren. Ooit waren de twee helften gescheiden om ons de illusie van tijd en ons de illusie van dualiteit, van het spel der tegenstellingen te geven. Maar nu is dat niet meer nodig. We gaan een nieuw spel binnen, dat van trialiteit. We gaan het derde element ervaren dat de tegenstellingen met elkaar verbindt:

‘De illusie en de sluier bestaan in feite tussen de twee helften van jullie hersenen. De linkerkant is de helft die de tijd bijhoudt. Die geeft jullie de illusie in een veld van dualiteit te leven en de illusie van lineaire tijd wat jullie een pad geeft om te volgen. Het geeft een spirit een spel om te spelen als mens. Jullie rechterhelft is de alles creërende hersenhelft maar heeft geen enkel begrip van tijd. Ze heeft geen begrip van de hokjes waarin de dingen passen. Dat is de andere kant van de hersenen. Deze twee beginnen sterker te worden tijdens deze herbedrading. Het is niet gewoon een geval van nieuwe of verbeterde synaptische paden tussen de twee; het zal een samensmelting van de twee zijn wanneer het menselijke zoogdier zich ontwikkelt om een hogere vibratie van spirit te bevatten…’

Vroeger stond ik nooit bij mijn beide hersenhelften stil. Daarom ben ik verrast dat een wereld van vrede zo dichtbij ligt. De volgende stap voor de mensheid is om beide rechterhelften te ontdekken. Jill Bolte Taylor merkt hierover in ‘Onverwacht inzicht’ op: ‘Ik denk dat Gandhi gelijk had toen hij zei: “We moeten zelf de verandering zijn die we in de wereld willen zien.” Ik weet dat het bewustzijn van mijn rechterhersenhelft er klaar voor is om die volgende enorme stap voor de mensheid te zetten en ons een stapje naar rechts te laten doen, zodat we onze planeet kunnen ontwikkelen tot de vredige en liefdevolle plek waar we zozeer naar verlangen.’
Herbert van Erkelens © 2009