Een goed virus werd na de pandemie…
Een goed virus werd na de pandemie een dood virus – en dat had zware consequenties
10 jaar na de pandemie Na de rampzalige coronaperiode was de strijd tegen de virussen, álle virussen, niet te stuiten. Een goed virus werd een dood virus, en dat had zware consequenties, schrijft Rosanne Hertzberger.
10 JAAR NA DE PANDEMIE
Hoe herinneren we ons over 10 jaar het rampjaar 2020-2021? Wat beklijft? Hoe schrijven we de geschiedenis die de wereld stillegde? NRC Opinie nodigde schrijvers uit voor een korte zomerserie met opinies uit de toekomst.
Het werd een langdurige strijd. Vijf lange pandemiejaren stonden in het teken van coronagolven, coronamaatregelen en coronavaccinatiecampagnes. Lompe lockdowns haalden in de beginfase de scherpste randjes er vanaf. Later werd de virusbestrijding volledig overgenomen door vaccinatie die uiteindelijk Covid-19 definitief reduceerde tot een griepje.
auteur: Rosanne Herzberger is microbioloog en columnist van NRC
datum: 3 september 2021
website: https://www.nrc.nl/nieuws/2021/09/03/we-werden-steeds-zieker-a4057016
Maar zelfs toen leerden we de virusbestrijding niet af. Het werd deel van wie we waren, van onze gewoontes, onze sociale normen, van onze infrastructuur. Was de watersnoodramp de werkelijke aftrap van de Nederlandse strijd tegen het water, de coronacrisis was dat voor de strijd tegen virussen en microben. Er kwam een deltaplan voor de GGD’s. Nooit meer zouden we onze belangrijkste verdedigingslinies zo laten versloffen. De afdelingen virologie, epidemiologie en infectieziektebestrijding werden stevig uitgebreid. Het waren jubeljaren voor de microbiologie.
Toen de rol van Covid-19 steeds meer uitgespeeld leek, werd de aandacht verlegd naar de andere luchtweginfecties. Waarom zouden we nog accepteren dat het RS-virus en het influenzavirus jaarlijks de ziekenhuizen vol legden met doodzieke patiënten? Zelfs in de zomer van 2021, toen er een recordaantal kinderen met Covid in Amerikaanse en Britse ziekenhuizen werden opgenomen, lagen er voor elk Covid-patiëntje vijf baby’s met RS-virus aan de zuurstof. De roep van kinderartsen voor invoering van reguliere RS-virusvaccinatie werd steeds luider. Begrijpelijk.
En leek het maar zo of werden we echt steeds zieker van alle huis- tuin- en keukeninfecties? Ja. Lockdowns en schoolsluitingen gevolgd door minder handenschudden, kussen en knuffels hadden er voor gezorgd dat de ontmoeting met ziekteverwekkers zeldzamer werd en ons lichamen sneller groot alarm sloeg, met diarree, spugen, koorts, benauwdheid en algehele malaise. Influenza verliep heftiger, ‘gewone’ buikgriepjes maakten ons steeds weer hartstikke beroerd.
Farma-invasie
Nu in 2030 wordt elk kind in Nederland pas als volledig gevaccineerd beschouwd na vijftien injecties tegen twintig infectieziekten, waarna jaarlijks een coronaprik en influenzaprik volgen. Het draagvlak bij de bevolking voor die farma-invasie vanaf de vroege jeugd slipte langzaam weg maar dat werd eenvoudig gecorrigeerd door het vrijblijvende karakter van het Rijksvaccinatieprogramma in te perken. Voor de inschrijving bij crèche, school of opleiding, bij het afhalen van een ov-chipkaart of het boeken van een ticket diende een scan van de QR-code een groen scherm op te leveren.
Zo vreemd was onze vijandige houding niet. De microbiologie staat sinds de germ theory van Koch en Pasteur in de 19de eeuw in het teken van de strijd tegen de microben en later tegen de virussen. Uiteraard waren goedaardige, samenwerkende of gewoon onverschillige micro-organismen vertegenwoordigd, in en om ons. We leerden de namen van de microscopische wezentjes en deeltjes pas kennen als ze ons bedreigden, van salmonella tot chlamydia, van influenza tot hiv, van meningokokken tot streptokokken tot staphylokokken. Onze eerste reflex wanneer het over virussen en bacteriën gaat, is de aanval, met antibiotica, antimycotica en antivirale middelen, mondkapjes, steriele handschoenen, schorten, uv-lampen. Corona intensiveerde de strijd. Ook al was vroeg in de pandemie aangetoond dat handgel weinig effect had aangezien het virus zich vooral via de lucht verspreidde, toch bleef elke entree uitgerust met een pompje afdoodgel.
Vlak voor de coronapandemie leek er nog een kentering plaats te vinden in de strijd tegen de microben. Veel bacteriën waren in de 20ste eeuw door antibiotica resistent geworden en superbugs zoals MRSA veroorzaakten grote problemen in ziekenhuizen. Begin 21ste eeuw hadden onderzoekers zich gestort op de bestudering van het ‘microbioom’, de collectie vredelievende microben die ons lichaam bevolkten. Men kwam steeds vaker tot het inzicht dat het rücksichtslose tapijtbombardement dat een gemiddelde breedspectrumantibioticum uitvoerde op onze darmecologie misschien op korte termijn de gewenste verlichting gaf of zelfs levensreddend was, maar dat op de lange termijn de beestjes gewapend terugkeerden. Uiteraard bleven antibiotica noodzakelijk, maar voor corona was men juist actief op zoek gegaan naar andere methoden van infectiebehandeling. Er waren ook suggesties dat ‘moderne plagen’, zoals allergieën, hooikoorts, astma, eczeem, diabetes, obesitas, Crohn’s, met dat ruime antibioticagebruik samenhingen. Het waren spasmen van een slecht geoefende afweer. Het microbioom had veerkracht maar de herhaalde ravage die werd aangericht bleek niet altijd te herstellen. Bovendien was borstvoeding op zijn retour en de keizersnede in opkomst en dat betekende dat veel kinderen een degelijke startdosis van bacteriën misliepen. Geen wonder dat ons immuunsysteem van slag was en op elk wissewasje overreageerde met een astma-aanval of andere rampzalige immuunresponse, zo concludeerden de microbioom-onderzoekers onder leiding van Martin Blaser.
Een goed virus werd een dood virus
Was het toevallig dat juist in de westerse of verwesterde wereld mensen zo doodziek werden van Covid? Zulke complicaties leken veel minder vaak voor te komen in grote delen van Afrika. Die tweede fase van de ziekte waarin het virus zo goed als verdwenen was, maar het lichaam zieker en zieker werd, leek verdacht veel op een auto-immuunziekte. De middelen die werkten in die ziekenhuisfase waren niet antivirus, maar anti-afweer.
Post-corona werd de microbiologie steeds meer anti-microbiologie. De strijd tegen de virussen was niet te stuiten. Een goed virus werd een dood virus. De veiligheid en de gezondheid stonden tenslotte voorop. Er kwamen nieuwe virussen, en we wonnen de strijd. Natuurlijk. Maar ons moderne menselijke lichaam was een schrikachtig en onzeker hoopje geworden.
Wil je meer weten over dit onderwerp?
Kijk op: https://www.dinekevankooten.nl/tag/politiek/
Voor een overzicht kijk op: https://www.dinekevankooten.nl/archief/overzicht-great-reset-corona/
