De vier functies van C.G.Jung

De vierdeling van de universele archetypen in de Mens, Vuur, Water, Lucht en Aarde worden door C.G.Jung vertaald naar de Intuïtie, Gevoel, Denken en Gewaarworden functies. Dit betreft geen energetische indeling of de hiërarchische indeling van Geest, Intellect, Emotie en Lichaam, maar de vier verschillende cognitieve ego-oriëntaties. Na onderzoek leerde Jung dat het niet zozeer gaat om patronen van handelen, maar om patronen van je op de wereld te oriënteren. Het gaat dus niet om je DOEN, maar om je manier van kijken naar je omgeving als je ergens nieuw binnenkomt.

De vier functies zijn verdeeld over onze twee hersenhelften. In ons linker hersenhelft zijn we rationeel in ons rechter hersenhelft zijn we irrationeel:

De overwegende functie in het bewustzijn is volgens Jung van invloed op de karakterstructuur.
Wanneer ‘denken’ de hoofdfunctie is, is het ‘voelen’ de minst bewuste functie en omgekeerd. Ze staan tegenover elkaar en kunnen niet tegelijkertijd aanwezig zijn.
Dit geldt ook voor de andere tegengestelde functies ‘gewaarworden’ versus ‘intuïtie’.

De functie denken stelt vast wat iets is en het inpassen daarvan in het eigen wereldbeeld. Of in andere woorden het logisch willen begrijpen ervan en het trekken van logische conclusies. Mensen die vanuit denken de wereld bekijken, willen eerst alles logisch op een rij zetten en vanuit kennis tot actie overgaan.
De functie voelen stalt vast welke gevoelens iets oproept. Hij/zij beoordeelt op basis van een gevoelswaarde of iets aanvaard of verworpen wordt. Mensen die vanuit voelen de wereld bekijken, proberen door middel van gevoelsgewaarwordingen aan te voelen hoe het is en wat het beste voelt om te gaan doen en gaan pas daarna tot actie over.
De functie intuïtie ‘ziet’ mogelijkheden en (eventuele verborgen) verbanden. Deze mensen kijken om de hoek. De mensen die vanuit intuïtie de wereld bekijken proberen zich altijd voor te stellen wat zou kunnen zijn, hoe het zo geworden is, waar het vandaan zou kunnen komen of waartoe een en ander zal leiden. Als ze dit en de samenhang hiervan ‘weten’, gaan ze tot actie over.
De functie gewaarworden constateert dat er iets is en hoe het er uitziet, stoffelijk aanvoelt, klinkt, enz. Mensen die vanuit gewaarworden de wereld bekijken gebruiken hun zintuigen en constateren op welke wijze iets zich voordoet. Concrete en tastbare signalen zijn uitgangspunt voor handelen.

Een mens heeft een superieure cognitieve functie, waar de voorkeur aan gegeven wordt en het best ontwikkeld is. Er is een secundaire functie, welke bewust is en gebruikt wordt ter ondersteuning van de superieure functie. De tertiaire functie is iets minder ontwikkeld en nauwelijks bewust. De inferieure functie is nauwelijks ontwikkeld en zodanig onbewust, dat het bestaan wordt ontkend. De inferieure functie is vanuit het onbewust (ondanks de ontkenning) de superieure functie ten dienste.

Ik verwacht dat we voor een volledig bewust-zijn deze vier functies ons eigen te maken hebben. Dit omdat in de onderverdeling (rechts) het bewust-zijn een belangrijke rol speelt. Van dr. Jean Pierre Jansen leerde ik dat het niet alleen voor elk individu geldt, maar ook voor de hele wereld. Uiteindelijk ontwikkelen we ons gezamenlijk naar het integreren van deze vier functies. Het individu is verantwoordelijk voor zijn proces, zodat het zich in het grotere geheel kan voltrekken.

Als ik naar mijn eigen leven kijk, dan ben ik met voelen geboren. Zo ontmoet ik iets nieuws. Ik voel het of iets klopt of niet klopt, fijn is of niet fijn. Een echte hoogsensitieve, maar in mijn gezin van herkomst was daar geen ruimte voor omdat het DENKEN in het doen hoogtij vierde. Ik heb veel moeite gedaan om dat Denken mij eigen te maken om zo ook bij het gezin te kunnen en mogen horen. Denken is mijn eerste manier van DOEN. Het denken is mijn interireure functie, wanneer ik een nieuwe situatie tegenkom. Het Denken zorgde ervoor dat mijn voelen in mij ruimte kreeg omdat ik het cognitief woorden leerde geven. Het leven nodigt ons uit om alle vier de lagen aan te boren, te ontdekken en een waardevolle plek in ons leven te geven. Al duurt dat persoonlijk ontwikkelingsproces nog voort. Om dat proces gaande te houden zijn er diverse transities nodig.

Door de periode van 14 jaar ziek-zijn heb ik mijn voelen ruimte leren geven en door mijn persoonlijke ontwikkeling verder te gaan en mijn lichaam te ontdekken (wat voor mij superieur was, maar weg gestopt) leerde ik mijn lichaam serieus te nemen, waardoor mijn intuitie steeds meer ruimte krijgt en een ontdekking voor mij was.
In de juiste balans – het ruimte geven aan al die facetten – word ik steeds meer (vollediger) mens. Een verrassende zoektocht.
De rechter kolom geeft dus aan wat ik nog te doen heb, wat ik nog te ontwikkelen heb, waar mijn uitdaging ligt..

Kijk voor de basis op: Basisbegrippen van de Analytische Psychologie
Lees hierover meer op: Psychologische Typologie Carl G. Jung
Lees ook: De psychologische typen van Jung

Zie het overzicht over Carl Gustav Jung – overzicht