Christus in mij
De uitspraak “Christus is in mij de bron murmelend en zingend: komt tot de Vader” komt niet uit de werken van Augustinus, maar lijkt sterk geïnspireerd door de mystieke christelijke traditie. Het lijkt te verwijzen naar een spirituele ervaring van de levende aanwezigheid van Christus binnen de ziel van de gelovige.
Deze specifieke uitspraak is echter afkomstig van de Heilige Elisabeth van de Drie-eenheid (Elisabeth de la Trinité), een Karmelietische non en mystica uit de 19e en vroege 20e eeuw. Zij was bekend om haar diepe spirituele geschriften en haar reflecties op de mystieke ervaring van de goddelijke aanwezigheid in het leven van de gelovige.
Elisabeth van de Drie-eenheid beschreef in haar geschriften hoe Christus binnenin haar werkte als een “levende bron”, die haar altijd uitnodigde om dichter tot God, de Vader, te komen. Haar spiritualiteit was sterk beïnvloed door de gedachte dat de mens, door de Heilige Geest, in diepe gemeenschap met God kan leven, en dat Christus als de Middelaar in het leven van de gelovige is, die de weg naar de Vader wijst.
Deze uitspraak is haar mystieke benadering van de christelijke spiritualiteit. Het kan een uitdrukking zijn van de vreugdevolle en intieme ervaring van de goddelijke aanwezigheid, zoals zij die zelf beleefde en uitsprak.
De woorden “Christus is in mij de bron murmelend en zingend: komt tot de Vader” verwijzen naar een spirituele en mystieke ervaring van de aanwezigheid van Christus binnen in een individu, als een levendige en voedende kracht. De bewoording “de bron murmelend en zingend” roept een beeld op van vreugde en kalmte, als een stroom van leven en waarheid die voortdurend beweegt en mensen uitnodigt om zich te verbinden met het goddelijke. Het “komt tot de Vader” is een uitnodiging voor spirituele nabijheid, om in de relatie met God te komen, een uitnodiging die is verankerd in het christelijke geloof.
Dit idee kan voortkomen uit de Bijbel, bijvoorbeeld uit de verzen in Johannes 14:6, waar Jezus zegt: “Ik ben de weg, de waarheid en het leven. Niemand komt tot de Vader dan door Mij.” Het weerspiegelt de visie dat Christus als een bron van leven en vreugde ons naar een diepere verbinding met God leidt.
Augustinus van Hippo, een invloedrijke theoloog en filosoof uit de vroege Kerk heeft in zijn werk, zoals in “De Belijdenissen” (Confessiones), veel geschreven over de innerlijke ervaring van God. In zijn beroemde uitspraak “Gij hebt ons gemaakt voor U, en ons hart is onrustig, totdat het rust vindt in U” (uit Confessiones 1.1), beschrijft hij het verlangen van de ziel naar God en de innerlijke werking van de Heilige Geest. De gedachte dat Christus een innerlijke bron is die in de gelovige leeft, zou goed passen bij zijn mystieke benadering van de christelijke ervaring.
De frase “Christus is in mij de bron murmelend en zingend: komt tot de Vader” heeft een poëtische en spirituele kracht die, hoewel niet letterlijk uit de werken van Augustinus komt, wel aansluit bij zijn visies over de werking van God in de ziel. Het zou ook kunnen zijn dat deze woorden zijn geïnspireerd door de spirituele tradities die voortkwamen uit de vroege kerk, inclusief Augustinus’ eigen beschrijvingen van de relatie tussen God, Christus, en de gelovige ziel. Maar deze woorden komen van Elisabeth de la Trinité.
Christus is in mij de bron
De uitspraak “Christus is in mij de bron murmelend en zingend: komt tot de Vader” spreekt een diepe en vreugdevolle mystieke ervaring uit, die diepgeworteld is in zowel de christelijke spiritualiteit als in oudere wijsheden over de verbinding tussen de ziel en het goddelijke. Laten we de verschillende dimensies van deze uitspraak verkennen, en zien welke oude wijsheden er ook resoneren met dit idee.
Christus als de bron van leven
De uitspraak stelt Christus voor als een “bron” die zowel “murmelend” als “zingend” is, wat doet denken aan het beeld van levend water, een beeld dat in de Bijbel vaak wordt gebruikt om de Heilige Geest en de aanwezigheid van God in de ziel van de gelovige te beschrijven.
- Johannes 4:14: Jezus zegt tegen de Samaritaanse vrouw: “Maar wie drinkt van het water dat Ik hem geef, zal nooit meer dorst hebben, maar het water dat Ik hem geef, zal in hem een bron van water worden, die opwelt tot in het eeuwige leven.” Deze woorden geven aan dat Christus zelf de bron is van het eeuwige leven. Het “murmelende” en “zingende” aspect van de uitspraak verwijst mogelijk naar de vreugdevolle en voortdurende werking van Christus in de ziel.
- Johannes 7:38: “Wie in Mij gelooft, zoals de Schrift zegt, stromen van levend water zullen uit zijn binnenste vloeien.” Dit vers gaat verder met het idee van Christus als een bron, en het benadrukt de innerlijke werking van de Heilige Geest die uit de gelovige stroomt.
De uitnodiging om “tot de Vader te komen”
De oproep “komt tot de Vader” is ook diep geworteld in de christelijke theologie. In het Nieuwe Testament wordt Christus vaak voorgesteld als de Middelaar tussen de mens en God, en zijn missie was om de mens naar de Vader te leiden.
- Johannes 14:6: “Ik ben de weg, de waarheid en het leven; niemand komt tot de Vader dan door Mij.” Deze woorden van Jezus benadrukken de exclusieve en heilzame rol van Christus in het herstellen van de relatie tussen de mens en God.
- Mattheüs 11:28: “Kom naar Mij, allen die vermoeid en belast zijn, en Ik zal u rust geven.” Deze uitnodiging van Christus spreekt de gelovigen aan om zich tot Hem te wenden voor vernieuwing en vrede, wat kan worden gezien als een uitnodiging om via Christus tot de Vader te komen.
De mystieke ervaring van de innerlijke aanwezigheid van God
De mystieke ervaring van de aanwezigheid van God in het innerlijke leven van de gelovige komt ook tot uiting in de oude spirituele tradities. De “murmelende” en “zingende” bron kan gezien worden als de werking van de Heilige Geest in de ziel, die de gelovige uitnodigt om in vreugde en rust een diepere relatie met God te ervaren.
- Augustinus: Zoals eerder genoemd, benadrukte Augustinus in zijn Confessiones het idee van het innerlijke leven en de rust die alleen gevonden kan worden in God. Zijn beroemde uitspraak “Gij hebt ons gemaakt voor U, en ons hart is onrustig totdat het rust vindt in U” reflecteert een verlangen naar die innerlijke vrede, die pas komt wanneer de ziel zich verenigt met het goddelijke.
- Meister Eckhart: Deze middeleeuwse mysticus beschreef de innerlijke ervaring van God als een werkelijke aanwezigheid in de ziel, en sprak over een vereniging van de ziel met God die het mogelijk maakt om “God te vinden in het diepste van onszelf.” In zijn beroemde woorden: “God is altijd in ons, wij moeten Hem alleen toelaten.” De “murmelende en zingende” bron in de uitspraak kan worden gezien als een uitdrukking van die diepere ervaring van de goddelijke aanwezigheid in het menselijk hart.
De Innerlijke Bron
Hoewel de uitspraak specifiek christelijk is, zijn er ook gelijkenissen met andere spirituele tradities die spreken over de innerlijke bron van wijsheid, vrede en verlichting.
De innerlijke bron van wijsheid, vrede en verlichting is een concept dat in veel spirituele tradities en filosofieën voorkomt. Het verwijst naar de diepere, vaak verborgen dimensie van de menselijke ervaring, waaruit we toegang kunnen krijgen tot diepere inzichten, innerlijke rust en transcendentie. Deze innerlijke bron wordt vaak gezien als een universeel potentieel dat in ieder van ons aanwezig is, maar dat we soms niet kunnen ervaren vanwege afleidingen, verwarring of beperkingen in ons bewustzijn. Het idee van een innerlijke bron suggereert dat we, door innerlijke reflectie, meditatie of spirituele beoefening, toegang kunnen krijgen tot wijsheid, vrede en verlichting die ons kunnen helpen in ons dagelijks leven.
5. Zingende en Murmelende Bron
De beeldspraak van de “murmelende” en “zingende” bron zelf heeft overeenkomsten met poëtische beelden van de natuur die in verschillende spirituele tradities voorkomen. Het “murmelende” geluid kan verwijzen naar de stille, voortdurende werking van de Heilige Geest, terwijl het “zingende” aspect het vreugdevolle aspect van deze goddelijke aanwezigheid benadrukt. Het is een levendig, dynamisch beeld van de goddelijke aanwezigheid als iets dat voortdurend in de gelovige stroomt en zijn of haar innerlijke wereld transformeert.
Conclusie
De uitspraak roept een krachtige en vreugdevolle ervaring op van de levende aanwezigheid van Christus in de ziel. Dit beeld van Christus als een bron die in de gelovige “murmelend en zingend” is, en de oproep om tot de Vader te komen, roept niet alleen bijbels-christelijke beelden op, maar heeft ook overeenkomsten met de mystieke en spirituele tradities van andere religies, zoals het hindoeïsme en het boeddhisme. De uitdrukking nodigt uit tot een diepe, innerlijke gemeenschap met het goddelijke, die gekarakteriseerd wordt door vreugde, rust en een voortdurende uitnodiging om dichter tot God te komen.
CHRISTUS
Christus in het christendom als de Logos (Het Woord)
Binnen de christelijke traditie wordt Christus vaak geïdentificeerd met de Logos (het Woord), een concept dat al voorkomt in de oude Griekse filosofie, maar later door het christendom werd omarmd als het principe van goddelijke rede en schepping. Het is beschreven in het evangelie van Johannes (Johannes 1:1-14). Het Logos wordt gezien als het Woorden van God, de kosmische ordening die het universum doordringt. Voor Bourgeault is Christus niet alleen de historische Jezus, maar ook de kosmische Christus, de aanwezigheid van het goddelijke die in alle dingen aanwezig is.
- Johannes 1:1-3: “In het begin was het Woord, en het Woord was bij God, en het Woord was God. Het was in het begin bij God. Alles is door het Woord ontstaan, en zonder het is niets ontstaan van wat ontstaan is.” De Logos wordt hier voorgesteld als het principe dat het universum doordringt en alles tot stand brengt. Christus wordt gezien als de incarnatie van deze Logos, de goddelijke rede die de wereld en de mensheid leidt naar verlichting en waarheid.
In de oude Griekse filosofie, vooral bij Heraclitus, wordt het idee van de Logos ook genoemd. Heraclitus beschreef de Logos als het universele principe van orde en harmonie die de wereld in stand houdt. Dit idee van een kosmisch principe dat alles doordringt, was een belangrijk concept in de filosofie van de oudheid, en het werd later door de vroege christelijke denkers zoals Origenes en Gregorius van Nyssa geïntegreerd in hun christelijke theologie.
De kosmische Christus: Christus als een universele aanwezigheid, die niet beperkt is tot de persoon van Jezus uit Nazareth. Christus is een kosmisch principe dat door de hele schepping heen werkt, en dat uitnodigt tot een dieper besef van de eenheid van alles. Het idee is dat Christus als Logos niet alleen het “Woorden” van God in een universele zin is, maar ook de grensoverschrijdende kracht die leven en liefde naar de hele schepping brengt.
Christus als het “Licht van de Wereld”
In de christelijke traditie wordt Christus vaak gepresenteerd als het “Licht van de Wereld” (Johannes 8:12), wat zijn rol als bron van verlichting en waarheid aanduidt. Dit beeld van licht komt overeen met de oude wijsheid van verschillende spirituele tradities.
- Bijbel: “Ik ben het licht der wereld; wie mij volgt, zal niet in de duisternis wandelen, maar zal het licht van het leven hebben.” Christus wordt gezien als degene die het duister van onwetendheid, zonde en wanhoop verdrijft, en de ziel naar God leidt.
Christus als de Weg naar Binnen
Christus is ook het pad naar innerlijke transformatie. Christus is niet alleen een figuur die ons naar buiten leidt naar God, maar ook de innerlijke weg die we kunnen bewandelen om de diepten van ons eigen wezen te ontdekken.
- Christus in ons:
Christus als de innerlijke energie die in ieder van ons leeft, wat verwijst naar het idee van de inwoning van Christus. In de Paulijnse brieven spreekt Paulus over “Christus in ons, de hoop van de glorie” (Kolossenzen 1:27). Dit houdt in dat Christus niet alleen in de geschiedenis en de toekomst leeft, maar ook in de innerlijke dimensie van de gelovige — als het leven dat ons transformeert. - De innerlijke weg:
In de mystieke traditie wordt het idee van innerlijke transformatie door Christus ook gezien als een proces van innerlijk sterven en wedergeboren worden. Het gaat om het leegmaken van het ego (de overlevingsmechanismen met pensioen sturen omdat ik nu volwassen ben) en het toelaten van de goddelijke aanwezigheid, die ons leidt naar een dieper bewustzijn en vrede.
Christus als De “Leidraad” voor het Verzoenen van Dualiteiten
Christus nodigt ons uit om de ogenschijnlijke dualiteiten in ons leven te verzoenen, zoals het aardse en het hemelse, het mannelijke en het vrouwelijke, het gewonde en het genezen. De mystieke Christus helpt ons om voorbij deze tegenstellingen te kijken en een diepere eenheid te ervaren met God en elkaar.
- Verzoening van dualiteiten:
De mystieke ervaring van union met God, waarbij de tegenstelling tussen het menselijke en het goddelijke, het beperkte en het onbegrensde, wordt opgelost. Christus speelt hierin de rol van de brug tussen het menselijke en het goddelijke, en roept ons op om ons te verbinden met de diepere eenheid die de schepping doordringt.
Christus als de Wijsheid (Sophia)
De relatie tussen Christus en de vrouwelijke wijsheid of Sophia, een concept dat vaak in mystieke christelijke tradities voorkomt. Sophia wordt vaak gezien als een personificatie van goddelijke wijsheid, en in de vroegchristelijke mystiek is er een traditie die Christus verbindt met deze goddelijke wijsheid.
- Christus en Sophia:
Een verbinding tussen Christus en Sophia, waarbij Christus de belichaming van de goddelijke wijsheid isdie alles in het universum doordringt. De wijsheid van Christus is niet puur intellectueel, maar is een dieper inzicht dat betrekking heeft op het hart en de ziel. In dit verband kunnen we Christus zien als degene die de ontsluiting van de diepere wijsheid in onszelf mogelijk maakt.
Christus en de Mystieke Christus
De mystieke ervaring en spirituele beoefening, zoals meditatie en stilte, als manieren om dieper in de aanwezigheid van Christus te komen, is noodzakelijk. De mystieke ervaring van Christus is essentieel voor het bereiken van verlichting en innerlijke transformatie. Dit houdt in dat we Christus niet alleen extern kunnen begrijpen door tekst en theologische uitleg, maar dat we hem direct kunnen ervaren in de innerlijke stilte.
- Contemplatie en meditatie:
Contemplatieve gebeden en meditatie zijn prachtige hulpmiddelen om een dieper bewustzijn van Christus te ontwikkelen. Het stil worden van de geest stelt ons in staat om de innerlijke Christus te ervaren. Een contemplatief pad volgen, door middel van systematische meditatie en gebed, levert zo een directe ervaring van Christus met veel geduld en volharding (althans dat was het voor mij), en is een groot geschenk.
De Mystieke Gemeente van Christus
Deze mystieke ervaring van Christus roept ons ook tot gemeenschap. Christus is niet alleen een individuele ervaring, maar ook iets dat ons samenbrengt in een gemeente van gelovigen die dezelfde innerlijke ervaring van Christus delen. Deze mystieke gemeenschap bestaat niet uit een instituut, maar ontstaat in het delen – zoals het letterlijk en figuurlijk breken van het brood en drinken van de wijn – waar mensen zich verbinden rond de ervaring van de innerlijke Christus.
Kortom:
Christus is diep mystiek en contemplatief, en een directe, innerlijke ervaring van Christus gaat verder dan de externe historische figuur. Christus wordt gezien als een kosmisch principe dat zowel binnenin ons leeft als in de wereld om ons heen, en biedt ons toegang tot wijsheid, vrede, en verlichting. Dit moeten we in onze tijd als het ware herontdekken. Zodat we Christus als een levende, transformerende aanwezigheid gaan ervaren, die ons uitnodigt om voorbij dualiteiten te kijken en om een diepe, spirituele verbinding te maken met de goddelijke werkelijkheid.
De Vader
Het begrip “de Vader” is een belangrijk concept in de christelijke traditie, vooral in de relatie tussen God de Vader en Christus, de Zoon. Dit concept heeft echter parallellen in verschillende oude wijsheden en spirituele tradities, hoewel de specifieke invullingen van “de Vader” kunnen variëren afhankelijk van de context. Laten we de betekenis van “de Vader” in verschillende oude wijsheden en religieuze tradities onderzoeken.
De Vader in het Christendom
In het christendom wordt “de Vader” beschouwd als God de Schepper, de eerste persoon van de Heilige Drie-eenheid (samen met de Zoon, Christus, en de Heilige Geest). Het concept van God als de Vader benadrukt een intieme, relationele aspect van de goddelijke natuur, waarbij de gelovige wordt uitgenodigd om een kinderlijke relatie met God te hebben, gekarakteriseerd door liefde, zorg en nabijheid.
- Bijbel:
Jezus spreekt vaak van God als “de Vader”, bijvoorbeeld in het “Onze Vader” (Mattheüs 6:9-13) en in Johannes 14:6-11, waar Hij zegt: “Wie Mij heeft gezien, heeft de Vader gezien.” Dit geeft aan dat Jezus als Zoon een bijzondere relatie heeft met de Vader en dat de gelovigen via Hem toegang krijgen tot God, de Vader. - Johannes 17:21:
Jezus bidt: “Opdat zij allen één zijn, zoals U, Vader, in Mij bent en Ik in U, opdat ook zij in ons één mogen zijn.” Hier zien we dat de relatie tussen de Vader en de Zoon een model wordt voor de eenheid die ook de gelovigen kunnen ervaren met God.
De Vader in het Jodendom
In het jodendom wordt God vaak aangeduid als “Vader”, maar met een andere nadruk dan in het christendom. In de Hebreeuwse Bijbel (Tanach) is God soms de Vader van Israël, als een vader die zorgt voor en beschermt zijn volk.
- Jesaja 63:16:
“Want U, Heer, bent onze Vader, onze Verlosser van oudsher is Uw naam.” Dit toont aan dat God als de Vader van het volk Israël wordt gezien, maar zonder de incarnatie en de drie-eenheidsleer die het christendom later ontwikkelde. - Malachi 2:10:
“Hebben wij niet allen één Vader? Heeft niet één God ons geschapen?” Dit benadrukt het idee dat God als Schepper de vader is van heel de mensheid, wat lijkt op de meer universele benadering van de Vader als bron van alles.
De Vader in de Griekse Filosofie: De Bron
In de oude Griekse filosofie, vooral in het werk van Plato en later Plotinus, wordt het idee van de “Vader” vaak gepresenteerd als de ultieme bron van alles, wat niet precies hetzelfde is als de persoonlijke God van het christendom, maar wel resonant met het idee van een goddelijke bron of principe.
- Plotinus (Neoplatonisme):
Plotinus sprak over de “Eén” (het Absolute), dat als de ultieme bron van alles wordt gezien. Dit principe is boven alle andere realiteiten en transcendeert alle vormen van bestaan. De Eén wordt soms gezien als de “Vader” van alles wat is, aangezien uit de Eén de gehele schepping voortkomt. In deze context is “de Vader” het oorspronkelijke, ongenaakbare en onvoorstelbare principe dat alles voortbrengt. - Plato:
In Plato’s werk, vooral in de Timaeus, wordt het idee van een hoogste principe, de “Demiurg”, geïntroduceerd als een scheppende kracht die het universum ordent. Hoewel de Demiurg niet strikt als een “Vader” wordt genoemd, heeft dit concept enkele parallellen met het idee van een scheppende goddelijke Vader, die de wereld in goede orde schept en onderhoudt.
Wat de figuur van “de Vader” in de christelijke mystieke traditie kan nog meer voor ons betekenen, als we er naar kijken vanuit een dieper, meer spiritueel en contemplatief perspectief. “De Vader” is verbonden met de innerlijke ervaring van God en de relatie die gelovigen kunnen hebben met het goddelijke. Niet alleen de traditionele christelijke beelden van God de Vader helpen ons daar bij maar ook de mystieke inzichten om de betekenis van de Vader te verdiepen. Hier zijn enkele belangrijke punten over “de Vader”:
De Vader als het Absolute, de Bron van Alles
“De Vader” is de absolute bron van alle dingen, het oorspronkelijke beginsel van het universum. Dit verwijst naar het traditionele christelijke idee van God de Vader, die de Schepper en de Oorsprong van al het leven is.
- God als Vader:
In de christelijke traditie wordt God vaak aangeduid als de Vader, zoals Jezus dat deed in het Onze Vader-gebed (“Onze Vader die in de hemelen zijt”). Maar “de Vader” is niet zomaar een externe god, maar een innerlijke realiteit, die ons verbindt met onze diepste bron van leven en bewustzijn. - Bron van creatie:
De Vader is in deze context de onzichtbare, oerstille bron van alles wat bestaat, waaruit de Zoon (Christus) voortkomt, en alles wat leeft. In dit idee van de Vader gaat het niet alleen om een goddelijke figuur, maar om een kosmische grond en de energie die het bestaan mogelijk maakt.
De Vader als een Innerlijke Ervaring
Het begrip van “de Vader” moet niet alleen intellectueel worden begrepen, maar ook als een innerlijke ervaring. De relatie met “de Vader” is voor gelovigen een directe, innerlijke ervaring die hen tot hun diepste zelf en hun bron verbindt.
- Gods inwoning:
De inwoning van God binnenin ons is de God die niet ver weg is, maar woont in de innerlijke ruimte van de mens. “De Vader” is die goddelijke aanwezigheid die we in onszelf kunnen ervaren wanneer we ons in stilte openen voor Gods aanwezigheid. - De Vader als het ware de diepere stilte, die orde brengt in chaos: De Vader is ook de stilte zelf is waarin wij God ervaren. Het idee van stilte speelt een grote rol in haar uitleg, waarbij de Vader als de rustige, onbewogen grond van het universum gezien wordt.
De Vader als het Hart van de Heilige Drie-eenheid
De Heilige Drie-eenheid kent: de Vader, de Zoon (Christus), en de Heilige Geest. ‘de Vader is de grond of het centrum van deze Drie-eenheid.
- De Vader als het hart van de Drie-eenheid:
De Vader is het uitgangspunt van de Drie-eenheid, en hij houdt de volledige dynamiek van de Zoon en de Heilige Geest in zich. De Vader is in wezen de bron van zowel creatie als verhouding, en in de mystieke ervaring wordt hij vaak ervaren als het oneindige centrum dat zowel alles omvat als het centrum van alles. - De Zoon en de Geest:
Christus (de Zoon) komt voort uit de Vader, en de Heilige Geest is de kracht die voortkomt uit de relatie tussen de Vader en de Zoon. Waarbij de Vader de bron is van de liefde die zich uit in deze dynamische drie-eenheid, en dat deze liefde ons uitnodigt om dieper in onze spirituele relatie met God te treden.
De Vader als de Innerlijke Goddelijke Relatie
De term “Vader” is niet zozeer een referentie naar een externe, mannelijke figuur, maar naar een innerlijke dynamiek van relatie en liefde.
- Relatie en intimiteit:
De term “Vader” weerspiegelt de intiemste relatie die we met God kunnen hebben. Dit gaat verder dan een abstracte of onpersoonlijke ervaring van God — het is een uitnodiging om een dieper niveau van liefde en relatie te ervaren. De Vader is dan de onvoorwaardelijke liefde die altijd bij ons is, en die ons uitnodigt om onszelf open te stellen voor deze goddelijke liefde.
De Vader als het Pad naar Zelfovergave
De weg naar de Vader is vaak een weg van zelfovergave en vertrouwen. Dit is een pad van volledige toewijding en het loslaten van het ego (de overlevingsmechanismen).
- Zelfovergave:
De relatie met de Vader betekent ook het overgeven van het ego en het toestaan van Gods wil in ons leven. Het belang van een innerlijke houding van leegheid en overgave, is er één waarin we onszelf niet langer vasthouden aan persoonlijke verlangens, maar ons volledig overgeven aan de liefde van de Vader. - Volledige vertrouwensrelatie:
Dit proces van overgave maakt de weg vrij voor een diepere intimiteit met de Vader. De Vader is immers de volmaakte liefde die ons leidt naar een ervaring van vertrouwen en veiligheid.
Mystieke en Contemplatieve Relatie met de Vader
Veel mystieke denkers benadrukken dat mystieke ervaring de sleutel is tot het ervaren van de Vader, waarbij de contemplatieve praktijk essentieel is om de diepe aanwezigheid van de Vader in ons leven te realiseren.
- Contemplatieve ervaring:
In meditatie en stilte kun je (na enige oefening) de diepe aanwezigheid van God ervaren, die de Vader wordt. De Vader wordt dan niet alleen als een abstract begrip begrepen, maar als een direct ervaarbare aanwezigheid die ons in de diepten van onszelf leidt.
De Bron
“De Bron” is een fundamenteel concept in veel oude wijsheden en spirituele tradities. Het verwijst naar de oorsprong van alles wat bestaat — de ultieme oorzaak of kracht die het universum, het leven en alles wat daarin is, voortbrengt. De Bron wordt vaak gezien als het onkenbare, oneindige principe dat het fundament vormt van de werkelijkheid.
In verschillende spirituele tradities krijgt “de Bron” verschillende namen en invullingen, maar het idee blijft in wezen hetzelfde: een oneindige, allesomvattende en transcendente oorsprong van alles.
Laten we kijken naar wat “de Bron” betekent in verschillende oude wijsheden en tradities.
De Bron in het Christendom
In het christendom wordt God vaak gepresenteerd als de Bron van alles, vooral in de context van de Schepping. God wordt gezien als de ultieme oorsprong en het fundament van het universum.
- Bijbel:
In Genesis 1:1 wordt God gepresenteerd als de Schepper die de hemel en de aarde uit het niets voortbrengt: “In het begin schiep God de hemel en de aarde.” Hier fungeert God als de Bron van het gehele universum.
Ook in Johannes 1:1 wordt Jezus, het Woord (Logos), voorgesteld als de manifestatie van God en de bron van al het leven: “In het begin was het Woord, en het Woord was bij God, en het Woord was God.” - God als Vader:
In het christendom wordt God ook gezien als een liefhebbende Vader die niet alleen de wereld heeft geschapen, maar die ook de bron is van liefde en waarheid. De Zoon, wordt vaak gezien als de brug tussen de mensheid en de Bron (God de Vader), die de weg naar verlossing en verlichting wijst.
De Bron in het Neoplatonisme en de Filosofie van Plotinus
In het neoplatonisme, een filosofische stroming die vooral werd ontwikkeld door Plotinus, wordt het concept van “de Bron” geïntroduceerd als het onkenbare, transcendente principe waaruit alles voortkomt.
- Het “Eén”: In de filosofie van Plotinus is “het Eén” de ultieme Bron van alles. Het Eén is onpersoonlijk, transcendent, en boven alles wat bestaat. Het wordt gezien als het hoogste principe, waaruit alles voortkomt, maar het zelf is onkenbaar en niet te beschrijven. Alle dingen in het universum komen voort uit het Eén door een proces van emanatie, waarbij lagere vormen van werkelijkheid uit de hoogste werkelijkheid voortkomen.
- Plotinus: “Het Eén is niet gewoon iets dat we kunnen beschrijven of begrijpen, want het is het absolute principe dat boven alles ligt. Het Eén is de oorzaak van alles, en alles keert uiteindelijk terug naar het Eén.” In deze visie is de Bron dus zowel het begin van alles als het uiteindelijke doel naar waar alles streeft om terug te keren.
De Bron in de Kabbalah (Joodse Mystiek)
In de mystieke traditie van het jodendom, wordt de Bron vaak aangeduid als Ein Sof, wat “het Eindeloze” betekent. Dit is de ultieme en onkenbare goddelijke bron die boven alle schepping en realiteit ligt.
- Ein Sof:
Ein Sof wordt gezien als de oneindige en onbegrensde essentie van God, die zich niet kan worden begrepen door de menselijke geest. Vanuit de Ein Sof komt de schepping voort door een proces van emanatie via de Sefirot, de tien goddelijke attributen die de verschillende aspecten van de goddelijke realiteit vertegenwoordigen.
Het Eén, Tao, Ein Sof, of andere namen, de Bron wordt altijd gepresenteerd als de ultieme oorsprong van het universum — het beginsel dat alle werkelijkheid doordringt en het fundament is van het bestaan. De zoektocht naar de Bron is vaak de zoektocht naar zelfkennis, verlichting, of terugkeer naar het goddelijke.
Er is heel veel geschreven over de innerlijke Bron en de betekenis ervan in ons spirituele leven. Meestal ligt de nadruk op het idee dat de Bron niet alleen een externe, abstracte kracht is, maar een diepere, innerlijke werkelijkheid die we kunnen ervaren en waarmee we in contact kunnen komen. De innerlijke Bron is niet enkel een intellectueel begrip, maar een werkelijkheid die ons uitnodigt tot innerlijke transformatie en dieper bewustzijn.
Hier zijn enkele belangrijke punten die over de Bron in ons gemaakt zijn:
De Innerlijke Bron als de Diepe Verbondenheid met God
De innerlijke Bron is een verbondenheid met het goddelijke die we in ons kunnen ervaren. De “inwoning van God”, waarin het goddelijke in ons leeft en werkt. Deze Bron is niet iets dat buiten ons is, maar een onzichtbare kracht die in ons woont en die we kunnen ervaren door middel van mystieke en contemplatieve praktijken.
- De Bron als Goddelijke Aanwezigheid:
De Bron als de fundamentele aanwezigheid van God die in alles doordringt, inclusief in ons zelf. Deze Bron is geen abstracte kracht, maar een levendige en directe realiteit van Gods aanwezigheid, die we in ons innerlijke leven kunnen ervaren. - Innerlijke Verbondenheid:
De Bron verwijst naar de innerlijke verbondenheid die we met God hebben, en het idee is dat we door reflectie en stilte toegang kunnen krijgen tot deze dieperliggende dimensie van onze geest. Het is de ruimte waar we onszelf verbinden met de diepste waarheid van ons wezen en met God.
De Bron als de Innerlijke Kern van ons Zijn
De Bron is de innerlijke kern van ons bestaan. Dit verwijst naar het idee dat er een dieper, onveranderlijk centrum in ons is, een plek die niet beïnvloed wordt door de uiterlijke wereld en de onrust van ons dagelijks leven. De Bron in ons is die stille, niet-bewegende aanwezigheid die altijd onveranderd blijft, ongeacht de omstandigheden.
- De Stilte van de Bron:
De stille, rustgevende kracht van de Bron, die we kunnen bereiken door meditatie en contemplatie. De stilte van deze Bron is essentieel voor het proces van innerlijke transformatie, omdat het de ruimte biedt waarin we onze diepste werkelijkheid kunnen ervaren. - De Bron als het Levensprincipe:
De Bron wordt gezien als het levensprincipe dat ons leven voedt en richting geeft. Het is de energie die zowel ons fysieke als spirituele leven ondersteunt en ons in staat stelt om te groeien en te evolueren. Het is een levende kracht die ons helpt om ons te verbinden met ons ware zelf en het goddelijke.
De Bron als het Centrum van de Drie-eenheid
De Heilige Drie-eenheid – de Bron als het centrum van de Drie-eenheid (de Vader, de Zoon, en de Heilige Geest), waarbij de Vader vaak gezien wordt als de onzichtbare Bron, de oorsprong van alles wat is. Vanuit de Vader komt de Zoon (Christus), die de menselijke ervaring van God belichaamt, en de Heilige Geest is de dynamische kracht die deze goddelijke realiteit in de wereld brengt.
- De Bron als Oorsprong:
De Bron wordt gezien als de oorsprong van zowel de Zoon (Christus) als de Geest. Het is in deze innerlijke Bron waar alles zijn oorsprong heeft, zowel het goddelijke als het menselijke. De verbinding met de Bron betekent dus het erkennen van onze diepste relatie met de kosmische werkelijkheid en het goddelijke.
De Bron van Innerlijke Vrede en Wijsheid
De Bron in ons is ook de bron van innerlijke vrede en wijsheid. Wanneer we ons openen voor deze innerlijke Bron, ervaren we een dieper gevoel van vrede die niet afhankelijk is van de omstandigheden om ons heen. Het is een innerlijke rust die ons toestaat om in harmonie te leven met onszelf en de wereld.
- Vrede in de Bron:
De innerlijke vrede die uit de Bron komt, is een gevoel van acceptatie en rust, en is een essentieel onderdeel van de spirituele beoefening. Door de toegang tot deze innerlijke vrede kunnen we ons bevrijden van de chaos van het dagelijks leven en een dieper, spiritueler pad bewandelen. - Wijsheid uit de Bron:
Deze Bron is ook de bron van wijsheid, niet in de zin van intellectuele kennis, maar als de diepere wijsheid die voortkomt uit een eenheid met de goddelijke werkelijkheid. Het is een weten dat we niet kunnen verklaren met woorden, maar dat we wel kunnen ervaren wanneer we ons in stilte en innerlijke aanwezigheid openen voor de goddelijke realiteit.
De Bron van Transformatie
De Bron is ook de bron van spirituele transformatie. We worden aangemoedigd om deze Bron niet alleen als iets te begrijpen dat we kunnen benoemen, maar als een kracht die ons daadwerkelijk verandert en verjongt. Het is door de toegang tot de Bron dat we kunnen beginnen met het proces van innerlijke zuivering en groei.
- De Innerlijke Weg:
De weg naar de Bron is de weg van transformatie. Het betekent dat we het Oude Zelf (ook wel het Valse Zelf of ons ego) loslaten en ons openstellen voor een dieper, puur zelf (ook wel het Ware Zelf genoemd) dat ons in staat stelt om in verbinding te komen met de goddelijke werkelijkheid. Het is een weg van innerlijke bevrijding en het loslaten van alles wat ons niet langer dient. - De Bron als Heil:
Het ervaren van de Bron is een essentieel onderdeel van spirituele genezing. Wanneer we ons verbinden met de Bron in onszelf, beginnen we een proces van innerlijke genezing dat ons helpt om onze diepste wonden en blokkades te overwinnen. Het is een pad van bevrijding van het ego en een reis naar een vollediger en authentieker leven.
6. Praktijken om de Bron te Ervaren
Contemplatie en meditatie door middel van praktische oefeningen helpen ons om toegang te krijgen tot de innerlijke Bron. Dit kan onder meer door stilte, meditatie, bewuste ademhaling, en andere contemplatieve praktijken. Deze praktijken helpen ons om open te staan voor de innerlijke realiteit en ons te verbinden met de goddelijke energie die altijd in ons aanwezig is.
Door mystieke en contemplatieve praktijken kunnen we deze Bron ervaren en ons verbonden voelen met het goddelijke, wat ons leidt naar een levenspad van vrede, wijsheid, en spirituele groei. De Bron is niet alleen een abstract concept, maar een levende, innerlijke werkelijkheid die uitnodigt tot een diepere relatie met het goddelijke.
OEFENING
Een voorbeeld van een praktische contemplatieve oefening die helpt om toegang te krijgen tot de innerlijke Bron is de “adembewustzijnmeditatie”. Dit is een eenvoudige, maar diepgaande oefening die je helpt om je geest tot rust te brengen, contact te maken met je innerlijke stilte, en je te verbinden met de goddelijke aanwezigheid die altijd in je aanwezig is. Het bevordert een diepere ervaring van innerlijke vrede en verhoogt je bewustzijn van de innerlijke werkelijkheid. Het heeft mij twee jaar geduurd om op deze manier mij open te leren stellen.
Adembewustzijnmeditatie
Creëer een rustige ruimte
Zoek een stille, comfortabele plek waar je niet gestoord zult worden. Dit kan een ruimte zijn in je huis, of een buitenplaats waar je je rustig voelt, in een kerk of in de kapel van een kerk. Zorg ervoor dat je comfortabel kunt zitten of liggen, maar dat je rug recht is, zodat je ademhaling vrij kan stromen.
Sluit je ogen en breng je aandacht naar je adem
Adem een paar keer diep in en uit, zodat je lichaam kan ontspannen. Stel je voor dat elke ademhaling je dieper verbindt met lichaam. Merk op hoe de adem in en uit je lichaam stroomt, zonder te oordelen of te proberen de ademhaling te veranderen. Het is belangrijk om jezelf geen druk op te leggen, maar gewoon bewust te worden van je adem. Je zult op een gegeven moment ervaren dat je steeds dieper in je lichaam zakt.
Focus op je ademhaling
Kies een manier om je ademhaling te volgen. Dit kan op verschillende manieren:
- Volg de beweging van je buik of borst terwijl je in- en uitademt.
- Focus op de luchtstroom die je neusgaten in en uitgaat.
- Tel je ademhalingen van 1 tot 10 om je aandacht vast te houden bij het moment.
Als je merkt dat je gedachten afdwalen, wees dan vriendelijk voor jezelf en breng je aandacht rustig terug naar de ademhaling. Dit proces van terugbrengen van je aandacht is een essentieel onderdeel van de oefening.
Maak de ademhaling je ‘brug’ naar de innerlijke Bron
Nu, terwijl je je aandacht volledig richt op de adem, stel je voor dat elke inademing je verbindt met de levende energie van de Bron van leven en liefde. Voel de adem als een stroom die je vervult met rust en stilte, en je tegelijkertijd verbindt met de bron in jou.
Bij elke uitademing laat je los wat niet meer nodig is — angst, stress, zorgen — en stel je voor dat je alles wat je loslaat aan de aarde geeft die er voor zorgt, om het te helen en te transformeren.
Ervaar stilte en aanwezigheid
Tijdens de oefening kun je merken dat je steeds dieper in stilte en innerlijke rust komt. Deze stilte is een manifestatie van de goddelijke aanwezigheid in je. Je kunt deze innerlijke ruimte omschrijven als een diep innerlijk weten, een gevoel van vrede en verbondenheid met alles om je heen.
In deze stilte kun je je een opening voorstellen in je hart of in het centrum van je wezen, waar je verbinding maakt met de Goddelijke Bron. Dit kan een sensatie zijn van warmte, licht, of een gevoel van heiligheid.
Herhaal een gebed (optioneel)
Als je merkt dat je je meer op je ademhaling wilt concentreren, kun je ervoor kiezen om een gebed toe te voegen om je focus te verdiepen. Dit kan een woord of zin zijn die voor jou persoonlijk krachtig is, zoals:
- “Christus, ontferm U over mij”
- “Heer, wees in mij.”
- “Laat uw vrede in mij stromen.”
- “Ik ben één met de Bron van leven.”
Herhaal het gebed met elke ademhaling om je open te stellen voor de Bron die in jou aanwezig is.
Aard jezelf na de meditatie
Wanneer je de meditatie beëindigt, breng dan je aandacht langzaam terug naar de ruimte om je heen. Beweeg je vingers en tenen, open je ogen, en neem een moment om te integreren wat je hebt ervaren. Je kunt je afvragen: “Wat heb ik vandaag geleerd over de innerlijke Bron in mij?” of “Wat voel ik nu in mijn lichaam en geest?”
Reflectie en dankbaarheid
Sluit de oefening af met een moment van dankbaarheid. Bedank jezelf voor het nemen van de tijd om deze ruimte van stilte en verbinding te creëren, en erken de innerlijke vrede die je hebt aangeraakt. Dit kan een moment zijn om te voelen dat je verbonden bent met iets veel groters dan jezelf, iets dat altijd in jou leeft en stroomt.
Voordelen van deze oefening:
- Verbondenheid met de innerlijke Bron:
Door deze meditatie dagelijks te beoefenen, raak je dieper verbonden met de goddelijke energie die altijd in jou aanwezig is. De innerlijke stilte die je ervaart is een toegangspoort naar de levende Bron van vrede, wijsheid en liefde. - Vrede en rust:
Je zult merken dat deze oefening je helpt om innerlijke rust te vinden, zelfs in het midden van drukke of chaotische tijden. - Bewustzijn van de goddelijke aanwezigheid:
Door jezelf regelmatig toe te staan in stilte te zitten en te ademen, ontwikkel je een dieper bewustzijn van Gods aanwezigheid in je dagelijks leven. - Heling en transformatie:
Door je bewust te worden van je ademhaling en jezelf te openen voor de Bron, kun je jezelf ook loslaten van spanningen, angst, en andere emotionele blokkades.
Deze oefening is een eenvoudige, maar krachtige manier om in contact te komen met de innerlijke Bron van wijsheid, vrede en verlichting. Het helpt je om de innerlijke goddelijke energie te ervaren die altijd aanwezig is en die je in staat stelt om te groeien en te transformeren in de liefde en waarheid van God.
Teksten uit de bijbel die je hierbij kunnen helpen zijn:
De concepten over de innerlijke Bron zijn geworteld in diepe mystieke en contemplatieve tradities binnen het christendom, maar zijn ook sterk verankerd in bijbelse teksten. Deze bronaspecten verwijzen naar de innerlijke, goddelijke werkelijkheid die we kunnen ervaren in onszelf, Gods aanwezigheid in ons en de verbinding met de Heilige Drie-eenheid. Hier zijn enkele van de bijbelteksten die vaak in verband worden gebracht met de innerlijke Bron, en die de thema’s van innerlijke vrede, wijsheid, de goddelijke aanwezigheid en spirituele transformatie weerspiegelen:
De Bron van Leven:
De gedachte dat de Bron van het leven in God zelf ligt, komt naar voren in verschillende teksten. God wordt gepresenteerd als de oorsprong van alles wat leeft, wat Bourgeault’s idee van de Bron als de grond van alles ondersteunt.
- Johannes 4:13-14 (De ontmoeting met de Samaritaanse vrouw):
Jezus zei tegen haar: “Iedereen die water drinkt uit dit bekken, zal weer dorst krijgen, maar wie drinkt uit het water dat ik hem geef, zal nooit meer dorst krijgen. Het water dat ik hem geef, zal in hem een bron van water worden die opwelt tot het eeuwige leven.”- Hier wordt Jezus als de bron van eeuwig leven gepresenteerd, en het idee van de bron verwijst naar een innerlijk leven dat door Christus wordt gegeven.
- Johannes 7:37-39:
“Als iemand dorst heeft, laat hij tot Mij komen en drinken. Wie in Mij gelooft, zoals de Schrift zegt, stromen van levend water zullen uit zijn binnenste vloeien.”- Hier spreekt Jezus over de levende wateren die stromen uit het innerlijk van degene die in Hem gelooft, wat de idee van de Bron als een innerlijke, voortdurende stroom van Gods aanwezigheid en kracht benadrukt.
- Jesaja 55:1:
“Kom, u allen die dorst hebben, komt naar de wateren, en wie geen geld heeft, komt, koop en eet! Kom, koop zonder geld, zonder prijs wijn en melk.”- Dit vers spreekt van het uitnodigen tot spirituele vervulling van God, die wordt vergeleken met het levende water, wat een beeld is van de Bron van leven.
De Bron van Wijsheid:
De Bron van wijsheid in de Bijbel wordt vaak geassocieerd met Gods inzicht en de goddelijke leiding die diep van binnen in de gelovige kan worden ervaren.
- Spreuken 2:6:
“Want de HEERE geeft wijsheid, uit Zijn mond komen kennis en verstand.”- Hier wordt wijsheid gepresenteerd als een gave van God, die uit Zijn mond komt. In de mystieke traditie kan deze wijsheid ook worden ervaren als een innerlijke verlichting die door gebed en contemplatie toegang krijgt.
- Jakobus 1:5:
“Als iemand van u wijsheid tekortkomt, laat hij die dan van God vragen, die aan iedereen graag geeft en geen verwijt maakt.”- De bron van wijsheid wordt duidelijk gepresenteerd als God zelf, die vrijelijk geeft aan wie daarom vraagt. Deze wijsheid is niet alleen intellectueel, maar ook spiritueel van aard, wat overeenkomt met het idee van de innerlijke Bron die in ons werkt.
De Innerlijke Goddelijke Aanwezigheid:
Het idee dat de Goddelijke Aanwezigheid in ons woont en dat wij deel uitmaken van God, komt vaak voor in de Bijbel. Dit ondersteunt het idee van de innerlijke Bron, de plek waar we God kunnen ervaren.
- 1 Korintiërs 3:16:
“Weet u niet dat u een tempel van God bent en dat de Geest van God in u woont?”- Dit vers benadrukt de inwoning van de Geest en herinnert ons eraan dat de Goddelijke Aanwezigheid binnenin ons is, wat Bourgeaults idee ondersteunt van een innerlijke Bron die we kunnen ervaren door stille contemplatie en spirituele oefening.
- Johannes 14:17:
“De Geest van de waarheid, die de wereld niet kan ontvangen, omdat zij Hem niet ziet en niet kent; maar u kent Hem, omdat Hij bij u blijft en in u zal zijn.”- De Heilige Geest als de innerlijke aanwezigheid die niet alleen buiten ons werkt, maar ook in ons woont en ons leidt.
De Bron van Vrede en Transformatie:
De ervaring van innerlijke vrede en de mogelijkheid van spirituele transformatie zijn ook aspecten die vaak worden genoemd in verband met de innerlijke Bron. Deze innerlijke vrede komt voort uit het contact met de Goddelijke Bron.
- Johannes 14:27:
“Vrede laat Ik u, Mijn vrede geef Ik u; niet zoals de wereld die geeft, geef Ik u. Laat uw hart niet ongerust zijn en wees niet bevreesd.”- Dit is een belofte van goddelijke vrede die voortkomt uit de relatie met Christus. Het idee van innerlijke vrede als verbonden met God komt hier duidelijk naar voren, en het is deze vrede die de mystici vaak in de Bron ervaren.
- Romeinen 12:2:
“En word niet gelijkvormig aan deze wereld, maar wordt veranderd door de vernieuwing van uw denken, opdat u kunt onderscheiden wat de wil van God is, het goede, welbehaaglijke en volmaakte.”- Dit vers spreekt van innerlijke transformatie, een proces dat voortkomt uit een dieper begrip van Gods wil. Het kan ook geïnterpreteerd worden als het toegang krijgen tot de innerlijke Bron die onze geest vernieuwt en onze waarden verandert.
De Bron van Transformatie in Christus:
Christus wordt gezien als de Bron van vernieuwing en bevrijding, en de toegang tot deze Bron leidt tot spirituele transformatie.
- 2 Korintiërs 5:17:
“Daarom, als iemand in Christus is, is hij een nieuwe schepping; het oude is voorbijgegaan, zie, het nieuwe is gekomen.”- Dit vers gaat over de innerlijke transformatie die gebeurt door de verbondenheid met Christus. Dit idee van vernieuwd leven door de Bron van Christus komt overeen met de mystieke ervaring van het vinden van een nieuwe innerlijke werkelijkheid door verbinding met de goddelijke Bron.
Al deze teksten verwijzen naar de innerlijke goddelijke aanwezigheid, de bron van leven, wijsheid, vrede, en transformatie die we kunnen ervaren door ons te verbinden met de Heilige Geest en Christus. Het beeld van de levende wateren en de tempel van God in ons eigen lichaam onderstreept de diepe verbondenheid met de goddelijke Bron die in ons woont, en door contemplatie, gebed en innerlijke stilte kunnen we ons bewust worden van deze innerlijke realiteit.