BigPharma een misdaad?

Waarom krijgt Big Pharma zoveel ruimte?

Big Pharma is de motor achter een enorm en wereldwijd netwerk dat niet alleen medicijnen ontwikkelt en produceert, maar ook diepgewortelde invloed uitoefent op wetenschappelijk onderzoek, beleidsvorming, en zelfs op de manier waarop medische zorg wordt verleend. Maar de vraag rijst: waarom krijgt Big Pharma zoveel ruimte om deze enorme macht uit te oefenen? Wat zijn de krachten die hen in staat stellen om wereldwijd invloed uit te oefenen, vaak ten koste van de publieke gezondheid, en waarom lijkt er weinig weerstand tegen de dominantie van deze bedrijven? Het antwoord ligt in een complex samenspel van economische, politieke, sociale en culturele factoren die de farmaceutische industrie in staat stellen haar enorme invloed uit te breiden en te behouden.

De Politieke Invloed en Lobbykracht van Big Pharma

Een van de belangrijkste redenen waarom Big Pharma zoveel ruimte krijgt, is haar krachtige politieke lobby. In veel landen, vooral in de Verenigde Staten, is de farmaceutische industrie in staat om grote invloed uit te oefenen op wetgeving en regelgeving. Dit gebeurt niet alleen via directe lobbygroepen, maar ook door middel van politieke bijdragen aan campagnes van wetgevers, en door invloed uit te oefenen op politieke besluitvormers via politieke netwerken die nauw verweven zijn met de industrie.

In de Verenigde Staten bijvoorbeeld, is de farmaceutische industrie een van de grootste lobbyisten in Washington. Farmaceutische bedrijven geven jaarlijks miljarden dollars uit aan lobbyactiviteiten, vaak gericht op het beïnvloeden van wetgeving die hen ten goede komt. Dit omvat het vertragen van generieke concurrentie (door middel van zogenaamde “pay-for-delay” overeenkomsten), het beveiligen van patenten voor hun medicijnen, en het lobbyen tegen prijsregulering of -beperkingen. Dit creëert een situatie waarin farmaceutische bedrijven in staat zijn om hun winsten te maximaliseren, zelfs ten koste van de toegankelijkheid van medicijnen voor het bredere publiek. Het resultaat is dat deze bedrijven enorme ruimte krijgen om de marktomstandigheden te bepalen zonder veel daadwerkelijke overheidscontrole of verantwoording.

In Europa zien we een soortgelijke trend, hoewel de farmaceutische lobby iets minder zichtbaar is dan in de VS. Toch zijn grote farmaceutische bedrijven actief betrokken bij het beïnvloeden van Europese regelgeving, vooral met betrekking tot de goedkeuring van medicijnen en de prijsstelling van geneesmiddelen. Dit gebeurt door middel van lobbyisten, maar ook door directe contacten met belangrijke besluitvormers in de Europese Commissie, nationale regeringen, en gezondheidsautoriteiten. De mogelijkheid om zo’n invloed uit te oefenen betekent dat de farmaceutische industrie zich vaak buiten de reikwijdte van strengere wetgeving bevindt.

De Economische Macht van Big Pharma: Hoe Geld de Agenda Bepaalt

De farmaceutische industrie is niet alleen een economische gigant, maar een van de rijkste en machtigste sectoren ter wereld. De enorme winsten die worden gegenereerd door populaire medicijnen zoals statines, antipsychotica, pijnstillers en antidepressiva zorgen ervoor dat farmaceutische bedrijven zich een aanzienlijke hoeveelheid invloed kunnen veroorloven. Dit gaat verder dan alleen de kosten van onderzoek en ontwikkeling (R&D). De grootste farmaceutische bedrijven besteden jaarlijks miljarden aan marketing, public relations, en lobbyactiviteiten die hen helpen de koers van hun bedrijf te bepalen.

De wereldwijde gezondheidszorgmarkt is naar schatting goed voor 12% van het mondiale bruto binnenlands product (BBP), en de farmaceutische industrie vertegenwoordigt een groot deel van deze waarde. Met een zo grote economische impact komt er vanzelf veel macht. De financiële kracht van Big Pharma stelt bedrijven in staat om dominante posities in markten te verwerven, prijsafspraken te maken, en zelfs beleid te beïnvloeden op manieren die het belang van patiënten niet altijd dienen. De toegang tot kapitalen biedt hen de middelen om andere bedrijven over te nemen, onderzoek naar alternatieve behandelingen te verminderen, of zelfs wetenschappelijke studies te financieren die in hun voordeel werken.

Het economische belang van farmaceutische bedrijven betekent ook dat veel nationale overheden, die afhankelijk zijn van deze bedrijven voor de productie en distributie van medicijnen, er niet voor kiezen om de industrie rigoureus te reguleren. Overheden die proberen prijzen te reguleren of het gebruik van bepaalde medicijnen in te perken, kunnen geconfronteerd worden met juridische actie door Big Pharma, die hun belangen tot in de hoogste rechtszalen verdedigt. Dit zorgt voor een vicieuze cirkel waarbij farmaceutische bedrijven niet alleen invloed uitoefenen op wetgeving, maar ook op de dagelijkse werking van gezondheidszorgsystemen.

Het Wetenschappelijke Paradigma: Hoe Farmaceutische Belangen de Richting van Onderzoek Bepalen

Een andere reden waarom Big Pharma zoveel ruimte krijgt, is de invloed die de farmaceutische industrie uitoefent op wetenschappelijk onderzoek. De huidige wetenschappelijke infrastructuur, vooral in de biomedische en farmaceutische velden, is sterk afhankelijk van de financiering van farmaceutische bedrijven. De kosten voor het ontwikkelen van nieuwe medicijnen kunnen oplopen tot miljarden dollars, en hoewel dit onderzoek meestal wordt gepresenteerd als onafhankelijk, gebeurt het vaak onder de invloed van de farmaceutische industrie.

Farmaceutische bedrijven financieren een aanzienlijk aantal klinische onderzoeken, en dit creëert een belangenconflict. De industrie heeft er belang bij dat het onderzoek positief uitvalt, omdat dit directe gevolgen heeft voor de verkoop van hun producten. Dit resulteert in een situatie waarin farmaceutische bedrijven, bewust of onbewust, de onderzoeksagenda kunnen sturen. Er zijn tal van gevallen waarin farmaceutische bedrijven onderzoekers onder druk hebben gezet om resultaten te presenteren die gunstig zijn voor hun producten, terwijl negatieve bevindingen verborgen werden gehouden.

Het fenomeen van “publication bias”, waarbij alleen positieve onderzoeksresultaten worden gepubliceerd, terwijl negatieve resultaten worden genegeerd, is wijdverspreid in de farmaceutische sector. Onderzoekers die afhankelijk zijn van farmaceutische financiering kunnen geneigd zijn om gunstige resultaten te overdrijven en risicovolle of ongunstige bijwerkingen van medicijnen te verzwijgen. Dit creëert een vertekend beeld van de effectiviteit van medicijnen, wat leidt tot de misleiding van zowel artsen als patiënten.

Het Culturele Effect: De Acceptatie van Farmaceutische Geneesmiddelen als Oplossing voor Chronische Ziekten

Big Pharma heeft zijn macht niet alleen verkregen door politieke en economische middelen, maar ook door een culturele verschuiving in de manier waarop we denken over gezondheid en ziekte. In de afgelopen decennia zijn farmaceutische producten de dominante oplossing geworden voor gezondheidsproblemen, vooral voor chronische aandoeningen zoals hoge bloeddruk, diabetes en cholesterolproblemen. Dit heeft geleid tot een situatie waarin medicijnen als de eerste en vaak enige behandeloptie worden gepresenteerd, zonder altijd te kijken naar alternatieve of preventieve benaderingen.

De farmaceutische industrie heeft hier effectief op ingespeeld door een cultuur van medicijngebruik te bevorderen, waarbij geneesmiddelen worden gepromoot als de belangrijkste oplossing voor gezondheidsproblemen. Dit wordt vaak ondersteund door massale marketingcampagnes, artsen die financieel worden gestimuleerd om medicijnen voor te schrijven, en medische literatuur die sterk wordt beïnvloed door farmaceutische belangen.

De breedte van deze invloed heeft geleid tot een normalisatie van het gebruik van medicijnen voor aandoeningen die vroeger misschien als deel van het ouderdomsproces of als gevolg van een ongezonde levensstijl werden gezien. Dit heeft de markt voor chronische ziekten enorm vergroot, waarbij farmaceutische bedrijven een belang hebben in het zien van mensen als “patiënten” voor hun hele leven, in plaats van het bevorderen van preventie of het aanbieden van alternatieve behandelingsmethoden.

Conclusie: De Cycli van Invloed en Onuitgesproken Macht

Big Pharma krijgt zoveel ruimte omdat de krachten van invloed, macht en economie nauw verweven zijn met de structuur van de wereldgezondheidszorg. Politieke invloed, economische macht, wetenschappelijke afhankelijkheid van de industrie en culturele acceptatie van medicijnen hebben ervoor gezorgd dat farmaceutische bedrijven een ongelofelijke hoeveelheid vrijheid hebben om hun belangen te beschermen, zelfs ten koste van de volksgezondheid. De dynamiek van belangenverstrengeling tussen de farmaceutische industrie, wetenschappers, artsen en beleidsmakers heeft een vicieuze cirkel gecreëerd, waarin echte veranderingen moeilijk te bewerkstelligen zijn.

Om deze cyclus te doorbreken, is er meer nodig dan alleen kritiek op de farmaceutische industrie. Het vergt diepgaande structurele veranderingen in de manier waarop wetenschappelijk onderzoek wordt uitgevoerd, hoe medicijnen worden goedgekeurd en gepromoot, en hoe overheden omgaan met de farmaceutische lobby. Alleen door grotere transparantie, strengere regelgeving en een herwaardering van preventieve gezondheidszorg kan Big Pharma worden teruggedrongen tot de rol die het zou moeten spelen: het ondersteunen van de volksgezondheid, niet het verstoren ervan.

Waarom Gewone Burgers Meegaan in de Mainstream: De Psychologie en Invloed van Big Pharma

De vraag waarom gewone burgers vaak meegaan in de mainstream benaderingen van gezondheid en medicijnen, zoals die gepromoot worden door Big Pharma, is complex. Het heeft te maken met een combinatie van psychologische, sociale, culturele en structurele factoren die ons gedrag en onze keuzes beïnvloeden. In een wereld die doordrenkt is van commerciële belangen, politieke lobby en massamedia, is het voor veel mensen moeilijk om het grotere plaatje te zien, laat staan om tegen de gevestigde normen in te gaan. Laten we enkele van de belangrijkste redenen onderzoeken waarom het zo moeilijk is om kritisch te zijn tegenover de farmaceutische industrie, en waarom veel mensen zich overgeven aan de medische mainstream, zelfs wanneer er aanwijzingen zijn voor belangenverstrengeling en gemanipuleerde informatie.

1. Vertrouwen in Autoriteiten: Artsen en Wetenschappers als Betrouwbare Gidsen

Een van de fundamentele redenen waarom we meegaan in de mainstream benaderingen van gezondheid is het vertrouwen dat we stellen in de autoriteiten in de medische wereld. Artsen, wetenschappers en gezondheidsinstanties worden vaak gezien als onfeilbare gidsen die op basis van bewezen wetenschap beslissingen nemen. De medische wetenschap heeft in de loop der jaren veel bereikt, en voor veel mensen is het moeilijk om in twijfel te trekken dat de nieuwste behandelingen en medicijnen altijd de beste optie zijn.

Daarnaast speelt het feit dat artsen, in veel gevallen, niet altijd zelf in staat zijn om onafhankelijk te oordelen. Artsen krijgen veel van hun informatie uit wetenschappelijke tijdschriften, die vaak beïnvloed worden door farmaceutische bedrijven. Ze kunnen ook afhankelijk zijn van richtlijnen die zijn opgesteld door medische verenigingen die deels gefinancierd worden door de farmaceutische industrie. Hierdoor ontstaat een situatie waarin zelfs de meest goedbedoelende artsen onbewust producten voorschrijven die niet altijd in het beste belang van hun patiënten zijn, maar die hen als “wetenschappelijk onderbouwd” worden gepresenteerd. Dit versterkt het vertrouwen van het publiek in de mainstream benadering, ook al zijn er soms vraagtekens te zetten bij de onafhankelijkheid van het onderzoek.

2. Massamedia en Marketing: De Kracht van Reclame

Big Pharma heeft gigantische marketingbudgetten die de kracht hebben om de publieke opinie en zelfs individuele keuzes te beïnvloeden. De media speelt hierin een cruciale rol, want reclame voor medicijnen, medische behandelingen en gezondheidsproducten komt niet alleen via tv-commercials en tijdschriftadvertenties, maar ook via artikelen in kranten en tijdschriften, online platforms en zelfs door influencers op sociale media.

De manier waarop medicijnen worden gepresenteerd in de media speelt in op de angsten en zorgen van mensen. Het is een bekend gegeven dat de farmaceutische industrie zich vaak richt op het creëren van een gevoel van urgentie rond gezondheidsproblemen (bijvoorbeeld door de focus te leggen op de “dodelijke” gevolgen van hoog cholesterol of hoge bloeddruk), wat patiënten ertoe aanzet om te geloven dat ze deze aandoeningen snel moeten behandelen met een voorgeschreven medicijn. Het idee van een “snelle oplossing” wordt gepropageerd door middel van overtuigende reclamecampagnes, die zelfs wetenschappelijke gegevens kunnen manipuleren om de effectiviteit van een bepaald product te overdrijven. Dit wordt verder versterkt door het gebruik van beroemdheden en publieke figuren die als ambassadeurs voor farmaceutische producten optreden.

Omdat de meeste mensen niet over de tijd of expertise beschikken om grondig medisch onderzoek te doen, vertrouwen ze vaak op de informatie die hen wordt aangeboden via deze goed gevestigde kanalen. Dit versterkt de acceptatie van de mainstream aanpak en maakt het moeilijk om buiten de gebaande paden te denken, zelfs als er alternatieve benaderingen beschikbaar zouden zijn.

3. De Complexiteit van Medische Informatie: Hoe Makkelijk We ons Overgeven aan “Experts”

Gezondheid en geneeskunde zijn extreem complexe gebieden, en het kan ontmoedigend zijn om te proberen een volledig begrip te krijgen van de wetenschappelijke basis achter medicijnen en behandelingen. De meeste mensen hebben geen uitgebreide kennis van biochemie, farmacologie of klinisch onderzoek, en dit maakt hen afhankelijk van de expertise van artsen en wetenschappers om beslissingen te nemen over hun gezondheid.

De farmaceutische industrie maakt gebruik van deze complexiteit door wetenschappelijke studies op een manier te presenteren die moeilijk te begrijpen is voor het gemiddelde publiek. De resultaten van onderzoeken worden vaak gepresenteerd in termen van abstracte getallen of complexe statistieken, die voor de leek moeilijk te interpreteren zijn. Dit stelt de industrie in staat om positieve uitkomsten te benadrukken, terwijl negatieve resultaten vaak worden geminimaliseerd of weggelaten. Hierdoor wordt het moeilijk voor gewone burgers om weloverwogen beslissingen te nemen, wat hen vaak in de richting duwt van de mainstream gezondheidszorg.

In deze context kan de overtuiging dat artsen en wetenschappers altijd het beste met je voor hebben, gecombineerd met de veronderstelling dat zij de nodige kennis hebben om de juiste beslissingen te nemen, ervoor zorgen dat mensen zich niet afvragen of er verborgen agenda’s spelen of dat er andere behandelingsopties zijn.

4. Sociale Normen en Groepsdruk: Het Conformeren aan de Massamening

De invloed van de bredere samenleving is een andere belangrijke factor in waarom mensen meegaan in de mainstream gezondheidszorg. Onze keuzes over gezondheid en medicijnen worden sterk beïnvloed door sociale normen en de druk om bij de groep te horen. Als een meerderheid van de mensen in je omgeving vertrouwt op medicijnen, zoals statines, om een gezondheidsprobleem te behandelen, is het gemakkelijk om die keuzes over te nemen, zelfs zonder zelf diepgaand onderzoek te doen. Dit komt voort uit de wens om sociaal geaccepteerd te worden en de angst om als anders of “niet verstandig” te worden beschouwd.

De media speelt hier ook een rol, door het beeld te schetsen dat iedereen medicijnen gebruikt om gezondheidsproblemen aan te pakken. Van advertenties voor cholesterolverlagers tot anti-depressiva, we worden voortdurend geconfronteerd met beelden van mensen die zich beter voelen nadat ze medicijnen hebben ingenomen. Dit versterkt het idee dat er geen andere optie is dan de mainstream benadering, die vaak door de medische en farmaceutische gemeenschappen wordt ondersteund.

5. De Psychologie van Angst en Comfort: Het Hunkeren naar Snelle Oplossingen

Een fundamenteel psychologisch mechanisme dat ons helpt om de mainstream gezondheidszorg te omarmen, is de menselijke neiging om te verlangen naar snelle en gemakkelijke oplossingen voor complexe problemen. Wanneer mensen geconfronteerd worden met de mogelijkheid van ernstige gezondheidsproblemen, zoals hartziekten, kanker of chronische aandoeningen, is de angst vaak groot. De belofte van een medicijn dat deze problemen kan verhelpen of verlichten, biedt een gevoel van controle en veiligheid.

De farmaceutische industrie benut deze psychologische behoefte door medicijnen te presenteren als eenvoudige, onmiddellijke oplossingen voor chronische gezondheidsproblemen. Dit doet de vraag rijzen of de onderliggende oorzaken van de ziekte – zoals levensstijl, dieet of emotionele gezondheid – wel echt aangepakt worden. Het idee van een magisch pilletje biedt consumenten een snelle uitweg uit de complexiteit van het omgaan met hun gezondheid, en dus kiezen velen ervoor om de mainstream oplossing te omarmen, in plaats van lange-termijn verandering door te voeren in hun levensstijl.

6. Beperkingen in Kennis en Toegang tot Alternatieven

Tot slot speelt de beperkte toegang tot alternatieve informatie een cruciale rol. De dominante narratief over medicijnen en behandelingen wordt vaak gepromoot door de farmaceutische industrie, en de reguliere gezondheidszorg is de belangrijkste bron van informatie voor de meeste mensen. Dit betekent dat alternatieve behandelingsopties, die vaak beter aansluiten bij de onderliggende oorzaken van ziekte (zoals voeding, beweging, en stressbeheer), minder zichtbaar zijn. Zelfs als mensen wel openstaan voor alternatieven, kunnen ze moeilijk te vinden zijn of moeilijk te verifiëren in een wereld die vaak wordt overspoeld door commerciële belangen.

Conclusie: Het Doorbreken van de Mainstream

Het is duidelijk dat de invloed van Big Pharma diep verweven is met vele facetten van onze samenleving. Van de enorme marketingcampagnes die medicijnen promoten tot de wetenschap die vaak wordt gemanipuleerd om winst te maximaliseren, er zijn talloze krachten die ons als gewone burgers meekrijgen in de mainstream benadering van gezondheid. Echter, door bewustwording van deze invloeden en het ontwikkelen van een kritischer perspectief kunnen we proberen door de ruis heen te kijken en meer geïnformeerde keuzes te maken voor onze gezondheid.

Het is belangrijk dat we ons niet alleen laten leiden door de massa, maar actief zoeken naar betrouwbare, onafhankelijke informatie over gezondheid en geneeskunde. Dit vergt moed om tegen de stroom in te gaan, maar het kan ons uiteindelijk helpen om gezondere en meer verantwoorde keuzes te maken in een wereld die vaak wordt beheerst door commerciële belangen.

Het percentage van overlijdens dat direct of indirect wordt toegeschreven aan medicijnen is moeilijk exact vast te stellen, omdat het afhangt van verschillende factoren, waaronder de manier waarop overlijdens worden geregistreerd, het soort medicijnen in kwestie, en de omstandigheden van het overlijden. Er zijn echter wel belangrijke studies en rapporten die proberen te quantificeren hoeveel overlijdens verband houden met medicijngebruik, zowel door fouten bij het voorschrijven en innemen van medicijnen, als door schadelijke bijwerkingen van medicijnen.

1. Medicijnen als Oorzaak van Overlijden: Wereldwijde Schattingen

De schattingen over het aantal overlijdens als gevolg van medicijnen lopen sterk uiteen, afhankelijk van de bron en de specifieke context. In de Verenigde Staten bijvoorbeeld, wordt vaak vermeld dat jaarlijks meer dan 100.000 mensen sterven door bijwerkingen van geneesmiddelen die op de juiste manier zijn voorgeschreven en ingenomen. Deze cijfers zijn afkomstig van studies die specifiek kijken naar de gevolgen van medicijnen, zoals antibiotica, bloeddrukverlagers, statines, en antidepressiva. Dit aantal is dus gerelateerd aan het gebruik van goedgekeurde medicijnen die officieel als “veilig” worden beschouwd, maar waar bijwerkingen of interacties tussen medicijnen alsnog ernstige gevolgen kunnen hebben.

2. Fouten bij het Voorschrijven en Gebruiken van Medicijnen

Het is belangrijk om te begrijpen dat niet alle overlijdens die verband houden met medicijnen het gevolg zijn van de inherente gevaren van het medicijn zelf. In veel gevallen zijn er fouten bij het voorschrijven, doseren of innemen van medicijnen, wat tot ernstige gevolgen kan leiden. Het gaat hierbij om situaties waarin bijvoorbeeld:

• Een arts de verkeerde dosering voorschrijft.
• Er onjuiste combinaties van medicijnen worden voorgeschreven die elkaar negatief beïnvloeden (medicatie-interacties).
• Patiënten hun medicijnen niet correct innemen, bijvoorbeeld door het niet volgen van instructies of het overschrijden van de aanbevolen dosering.

In de VS wordt het aantal overlijdens door medicatiefouten, zoals verkeerde doseringen of interacties, geschat op ongeveer 250.000 per jaar, volgens sommige studies, vooral gerelateerd aan ziekenhuisopnames en ziekenhuisgerelateerde medische fouten. Dit maakt medische fouten, waaronder verkeerd medicijngebruik, tot de derde belangrijkste oorzaak van overlijden in de VS, na hart- en vaatziekten en kanker.

3. Bijwerkingen van Medicijnen en Long-Term Effects

Naast medicatiefouten zijn er ook de langdurige en vaak ongewenste effecten van medicijnen. Een veelgenoemde groep medicijnen die hierbij betrokken is, zijn statines (cholesterolverlagers), antipsychotica, antidepressiva, en opioïden. Deze medicijnen kunnen bijwerkingen veroorzaken die ernstige gezondheidsproblemen teweegbrengen, zoals:

• Statines kunnen spierzwakte, leverproblemen en verhoogde kans op diabetes veroorzaken. Hoewel ze nuttig kunnen zijn voor het verlagen van cholesterol en het verminderen van hartaanvallen, wordt er steeds meer twijfel gezaaid over hun effectiviteit op lange termijn en over de negatieve bijwerkingen, vooral bij ouderen.
• Opioïden worden geassocieerd met een enorm aantal sterfgevallen door overdosering, vooral in landen als de Verenigde Staten, waar de opioïdecrisis een belangrijk gezondheidsprobleem is. Jaarlijks sterven er duizenden mensen aan een overdosis opiaten, vaak door overmatig gebruik van voorgeschreven pijnstillers.
• Antipsychotica kunnen leiden tot ernstige bijwerkingen zoals gewichtstoename, diabetes, en hartproblemen, vooral als ze langdurig worden gebruikt.

Hoewel het moeilijk is om te zeggen hoeveel overlijdens direct kunnen worden toegeschreven aan deze medicijnen, is het duidelijk dat het gebruik van bepaalde medicijnen een aanzienlijke bijdrage kan leveren aan gezondheidsproblemen die leiden tot overlijden.

4. De Impact van Geneesmiddelen op Chronische Ziekten en Ouderen

Chronisch medicijngebruik onder ouderen is een ander gebied waarin medicijnen kunnen bijdragen aan overlijdens. Veel ouderen gebruiken een breed scala aan medicijnen om aandoeningen zoals hoge bloeddruk, diabetes, hartziekten, en artritis te behandelen. Vaak is er sprake van polyfarmacie, waarbij mensen meerdere medicijnen tegelijk gebruiken. Dit verhoogt de kans op bijwerkingen, interacties tussen medicijnen en algemene gezondheidproblemen. Studies suggereren dat meer dan 30% van de ziekenhuisopnames van ouderen te maken heeft met bijwerkingen of medicatieproblemen. Langdurig gebruik van geneesmiddelen kan bij ouderen ook leiden tot verminderde nierfunctie, cognitieve achteruitgang en een grotere kans op vallen, wat de kans op overlijden vergroot.

5. Verkeerde Diagnose en Overbehandeling

Daarnaast is er een groeiende bezorgdheid over overbehandeling in de medische wereld. Het idee van ‘te veel medicijnen voor te veel aandoeningen’ is een onderwerp van discussie. Dit kan leiden tot medicamenteuze overbelasting en onterecht gebruik van medicijnen bij patiënten die wellicht niet volledig profiteren van de voorgeschreven behandelingen. Overbehandeling kan ook leiden tot medicijnverslaving, zoals bij het gebruik van pijnstillers of antidepressiva.

Bijvoorbeeld, veel mensen krijgen medicijnen voorgeschreven voor aandoeningen die mogelijk nooit zouden zijn behandeld als ze goed geobserveerd werden, zoals in het geval van de behandeling van risicofactoren (zoals een licht verhoogd cholesterol) zonder duidelijke aanwijzingen voor ziekte. Deze benaderingen kunnen leiden tot onterechte bijwerkingen en gezondheidsproblemen.

6. Hoeveel procent van de overlijdens is te wijten aan medicijnen?

Er zijn geen eenduidige cijfers wereldwijd die precies aangeven hoeveel procent van de overlijdens te wijten is aan medicijnen, aangezien dit sterk afhankelijk is van de methodologie van de studie en de specifieke context (land, type medicijnen, populatie).

Volgens sommige onderzoeken wordt geschat dat medicijnen indirect of direct verantwoordelijk kunnen zijn voor 10-15% van de overlijdens wereldwijd, maar deze schattingen variëren. In ontwikkelde landen, zoals de VS en Europa, ligt het percentage vaak hoger door de prevalentie van polyfarmacie, onterecht gebruik van medicijnen, en de bovengenoemde medicatiefouten.

In Nederland bijvoorbeeld, werd in een studie van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in 2017 geschat dat medicijngebruik indirect kan bijdragen aan 10% van alle ziekenhuisopnames en tot enkele duizenden sterfgevallen per jaar. Dit gaat dan om bijwerkingen van geneesmiddelen die op de juiste manier zijn voorgeschreven.

Conclusie: Een Complexe Realiteit

Hoewel het moeilijk is om exact te zeggen hoeveel procent van de overlijdens te wijten is aan medicijnen, is het duidelijk dat medicijnen een aanzienlijke rol spelen in de gezondheidsproblemen die leiden tot sterfte. Het is belangrijk dat patiënten, artsen en beleidsmakers zich bewust zijn van de risico’s die gepaard gaan met medicijngebruik, en dat er meer nadruk wordt gelegd op zorgvuldigheid bij het voorschrijven van medicijnen, het monitoren van bijwerkingen, en het voorkomen van overbehandeling en polyfarmacie. Ook moet de rol van preventieve maatregelen, zoals gezond eten, lichaamsbeweging en mentale gezondheid, verder worden benadrukt als alternatieven voor langdurig medicijngebruik.