Balans – onbalans

Niet wenselijk gedrag
Elk mens heeft een goede rede voor zijn gedrag! Ook al is dat gedrag niet wenselijk. In mijn eigen leven en in mijn coachingpraktijk ben ik daarom altijd benieuwd naar de oorzaak, de reden van dat gedrag. Wat is er in het leven gebeurd, waardoor iemand doet wat hij doet. Niemand wil vervelend, irritant of onuitstaanbaar zijn. Niemand is dat van nature. Er is iets in het leven gebeurd, waardoor mensen die situatie (hoe klein ook of hoe groot) willen voorkomen en anders ontlopen. Niemand wil zoiets nog een keer meemaken. Daarom gaat de één pleasen, de andere keihard werken en een volgende valt stil op de bank als een slachtoffer, maar er zijn ook mensen die alles en iedereen aanklagen en bekritiseren. [Lees hierover verder: Trauma vluchten vechten en bevriezen; Volwassen – kind gedrag; Drama creeren door het kind en winnaar in het volwassen-zijn; Voelen voor de ander; Oordelen en projecties; Kernkwaliteiten en je geschiedenis; etc. etc.]

Niet meer doen!
Wat mij opvalt is, dat vaak het gedrag – van pleasen, keihard werken, slachtofferschap – niet gezien wordt als een SOS-signaal, maar als iets wat onmiddellijk veranderd moet worden. Maar als het onveilig voor het kind in mij is, dan zet ik juist dat gedrag in. Dus opmerkingen als: ‘jij moet niet meer dat doen!’, zijn belerend, veroordelend en erg uit de hoogte. Lekker makkelijk als jij er geen last van hebt. Maar ook zijn die opmerkingen onhandig en maken ze de ander machteloos, omdat als de reden niet gezien wordt, het kind in mij niet anders kan doen dan dat gedrag juist versterken in plaats van loslaten. Want de opmerking ‘jij moet niet meer… ‘ is olie op het vuur van mijn ervaring.

Oorzaak opsporen
Wanneer je je schaduwwerk doet en opspoort wat jouw goede reden is om je ergens aan vast te klampen: pleasen, keihard werken, stilvallen, kritisch zijn, etc. Dan kun je ook begrip voor jezelf opbrengen. O ja, daarom doe ik dat! Niet als excuus, maar als begin van het schaduwwerk. Een COAL-houding (curious, open, accepting, loving = nieuwsgierig, open (zonder oordeel), accepterend en liefdevol) is hiervoor nodig.
En omdat je volwassen bent en een prefrontale cortex, kun je kijken hoe je dat gedrag kunt veranderen, door er iets minder van in te zetten. Wat zou er gebeuren als je iets meer zou pleasen, iets minder zou werken, iets actiever wordt, iets minder kritisch bent, etc? Vaak kom je langs die vragen ook bij je diepste angst. Want als je die vragen blijft herhalen, maar dan met het nieuwe antwoord, dan kom je eigenlijk bij de oorzaak: Waar in mijn leven heb ik dat ervaren?

Vragen
Dus stel. De volwassene (of coach) vraagt aan zichzelf (jou):
Vraag: Wat zou er gebeuren als je iets minder zou pleasen?
Antwoord: Dan denk ik dat mensen mij niet meer mogen!
Vraag: wat zou er gebeuren als mensen jou niet meer mogen?
Antwoord: dan voel ik mij eenzaam.
Vraag: Wat zou er gebeuren als je eenzaam bent?
Antwoord: dan heb ik het gevoel dat niemand mij meer ziet?
Vraag: wat zou er gebeuren als niemand jou meer ziet?
Antwoord: dan kan ik zo maar dood gaan?
Dat antwoord is meestal een teken van een trauma (niet kloppende gebeurtenis voor het kind) dat voor het derde levensjaar heeft plaats gevonden.
Dus is de vraag: Wanneer heb je het gevoel gehad dat je dood ging?
Antwoord: Nou, toen ik 23 jaar was….
Vraag: wanneer nog meer?
Antwoord: O ja, toen ik 11 jaar was….
Vraag: Kan je je nog meer herinneren?
Antwoord: Ja, toen ik 2 jaar was en ….
Dan heb je vaak de oorzaak te pakken.
Die oorzaak mag je in de ogen kijken. Simone Pacot heeft een prachtige weg van heling vormgegeven, die ik in een model heb gezet. Kijk op: De weg van heling Simone Pacot

Een andere reactie dan verwacht
Nu zijn er ook situaties waarin mijn gedrag niet opgemerkt wordt door de ander, maar de energie die daaruit voortkomt wordt vaak onbewust wel ervaren.
Ik ben een stevige dame met een persoonlijkheid. Er zijn diverse situaties waarin mensen tegen mij zeggen dat ik iets niet goed doe. Dat ik niet begrijp wat de ander bedoelt en wat of waarom ik dan iets niet goed doe, dan voelt het in mij alsof ik implodeer. Ik ga uit het contact, omdat ik een soort verdwaal in alle mogelijkheden van mijn fouten. Niemand kan zich voorstellen dat ik mijzelf te klein maak en implodeer. Voor de ander voelt dat dan makkelijk – omdat die ander zich dat niet voor kan stellen dat ik het niet meer weet – dat ik mijzelf te groot maak, dat ik mijzelf opblaas. Dat ik niets meer zeg, omdat ik de ander op dat moment zou minachten. Het komt niet in mij op, omdat ik mijn handen vol heb aan mijzelf en mijn zoektocht. Maar mijn negatieve energie schijnt dan in alle hoeken van de kamer voelbaar te zijnen door de ander ervaren als veroordeling. Niet omdat ik zit te mokken, maar omdat mijn gedrag niet klopt met wat de ander zou kunnen verwachten, bijvoorbeeld. dat ik boos word en/of mij ga verdedigen. Het heeft lang geduurd voordat ik dat begreep. Nu ik het weet, en ook de oorzaak weet, kan ik makkelijk voor het kind in mij zorgen en de implodering op tijd terugdraaien.

Overtuigingen en aannames die belemmeren
Het derde aspect wat ik over onbalans wil delen, is de dualiteiten in ons: dit is goed en dat is fout. Vaak wil ik kostte wat het kostte dat foute niet doen! Ik wil doen wat als goed gelabeld wordt. Bijv. het is goed om hard te werken en niet goed om te luieren. Dan kan het niet anders dan dat ik in onbalans raak. Zo ontstaan makkelijk burn-outs e.d. Ik kan wel vrij kiezen voor het een en niet voor het ander, maar dat is alleen maar vrij, als ik dat andere ook omarmt heb. Mij ook toesta om dat andere op zijn tijd te doen. Als ik ook weet wat het is om te luieren en daar de goede kanten van kan zien, dan heb ik namelijk een vrije keuze.
Alleen als ik thuis kan zijn, dan is het reizen geen vlucht.
Alleen als ik lui kan zijn, dan is het werken geen harnas.
Alleen als ik in liefde en vrijheid nabij kan zijn, dan kan ik ook afstand nemen, zonder de verbinding te verbreken.
Is dat het wel? Word ik onrustig als ik thuis ben of als ik lui ben, dan heeft ook dat een hele goede reden! Het is dan goed om dat schaduwwerk te doen. Schaduwwerk doen is dát in mij in balans brengen wat niet in balans is, door de oorzaak daarvan op te sporen.

Elke familie, elke gezin heeft het
In elke familie, elk gezin komen aannames en overtuigingen voor, die met liefde (lees: als je het niet doet, loop je het risico van buitensluiten) gehanteerd worden. Ook die overtuigingen en aannames zijn met een goede reden ontstaan. Die hebben hun oorsprong in de familiegeschiedenis. Als je je daar tegen verzet, dan komt de familie in opstand en zullen ze er alles aan doen om jou weer in het gareel te krijgen. Pas je je aan en voeg je je, dan komt het systeem tot een schijnbare rust en lijkt iedereen tevreden. Maar de werkelijkheid is dat je elkaar gevangen houdt en dat de oorzaak zal roepen (door omstandigheden van het leven) om gezien en erkend te worden, maar dat kost wel pijn en verdriet.
In de bijbel wordt gesproken over het 3de en 4de geslacht (zo’n 60 a 70 jaar). Zo lang kan het duren voordat een situatie hersteld kan worden Op een gegeven moment komt er iemand in een generatie die vragen gaat stellen, want de ergste pijn is afgezwakt. Als het goed is worden anderen ook nieuwsgierig: ja, wat is er gebeurd! Soms kan het te vroeg zijn en dan wordt iemand buitengesloten, dan is de angst nog te groot, totdat iemand in de generatie daarna het weer oppakt. Want het leven vraagt om: erkennen wat er is, vraagt er om dat ook dat leed gezien wordt en een plek krijgt.
Vaak in mijn coaching van familiebedrijven ben ik hier naar op zoek: wat wordt hier niet gezegd, maar speelt in gedrag en onder de tafel een grote rol? Welke aannames en overtuigingen zijn er? Het wordt zichtbaar in grapjes (dus in taal), in blikken of hummen of zuchten (dus in gedrag), dan weet ik: daar moet ik zijn!