Alchemy en Jung – Edward Edinger
Het boek “Mystery of the Coniunctio: Alchemical Image of Individuation” van Edward F. Edinger bevat lezingen over de alchemistische symboliek van de coniunctio, oftewel de mystieke ‘verbinding’ of ‘samenvoeging’ die centraal staat in de alchemie en in Carl Jung’s theorieën over individuatie. Edinger, een Jungiaanse analist, interpreteert de alchemie als een psychologisch proces dat de innerlijke transformatie van het ego naar een meer geïntegreerde en evenwichtige persoonlijkheid beschrijft.
In het hoofdstuk “A Psychological Interpretation of the Rosarium Pictures” van Edward F. Edinger, bespreekt hij de vijfde afbeelding in de Rosarium Philosophorum, getiteld “Union, Manifestation of the Mystery”. Deze afbeelding markeert een cruciaal moment in zowel het alchemistische proces als het proces van individuatie volgens Carl Jung’s psychologie. Het is het moment waarop de tegenstellingen die in de vorige afbeeldingen zijn geconfronteerd, worden geïntegreerd, en er een mystieke vereniging plaatsvindt. Edinger legt de psychologische betekenis van deze vereniging uit, en hoe dit aansluit bij het concept van de coniunctio, de alchemistische vereniging van tegengestelden die ook centraal staat in Jung’s theorie van individuatie.
De Afbeelding: Union, Manifestation of the Mystery
In de vijfde afbeelding zien we vaak de symbolen van de alchemistische coniunctio, een vereniging van tegengestelden, zoals de symbolen van mannelijke en vrouwelijke figuren (de koning en de koningin), of een andere representatie van de unie van polaire krachten. Dit kan ook de visualisatie zijn van de “heilige bruiloft” (alchemistisch huwelijk), een centraal thema in de alchemie dat staat voor de spirituele en psychologische vereniging van tegenpolen. Het idee van de coniunctio is een moment waarop de scheiding tussen de polen van de psyche (bijvoorbeeld het mannelijke en het vrouwelijke, het bewuste en het onbewuste) wordt opgelost, wat leidt tot een nieuwe, geïntegreerde eenheid.
Psychologische Interpretatie door Edinger
- De Coniunctio en de Integratie van Tegengestelden:
Edinger legt uit dat de vijfde afbeelding de manifestatie van de coniunctio symboliseert, de heilige unie van mannelijke en vrouwelijke krachten (of andere tegengestelden) die het proces van individuatie bevordert. In Jungiaanse termen verwijst de coniunctio naar de vereniging van de schaduw en het ego, het onbewuste en het bewuste, en de anima en animus (de interne mannelijke en vrouwelijke aspecten van de psyche). Dit moment van integratie is cruciaal voor de alchemistische transformatie en is parallel aan het proces van psychologische integratie dat individuen doormaken in hun zoektocht naar heelheid. De coniunctio is meer dan alleen de vereniging van tegenstellingen – het is een proces waarbij de tegengestelde krachten niet alleen worden verenigd, maar een nieuw geheel vormen dat groter is dan de som van de afzonderlijke delen. Dit moment van vereniging leidt tot de manifestatie van het mysterium, de diepere waarheid van het Zelf. - Psychologische Manifestatie van het Mysterie:
Edinger benadrukt dat de manifestation of the mystery in deze context verwijst naar de ervaring van het Zelf – het totale, geïntegreerde archetype van heelheid dat ontstaat wanneer de innerlijke tegenstellingen succesvol zijn verenigd. In het individuatieproces is het Zelf datgene wat zich uit in de psychologische en spirituele realisatie van eenheid. Het mysterium in deze fase is de openbaring van de diepere waarheid van de psyche, waarbij het individu zich volledig bewust wordt van de innerlijke harmonie die voortkomt uit de integratie van tegenpolen. Dit mysterie wordt niet alleen intellectueel begrepen, maar wordt als een diep ervaringsgewijs inzicht beleefd, waarbij de individu daadwerkelijk de ervaring van heelheid en eenheid in zichzelf beleeft. Dit is een ervaring van zelfontdekking en spirituele verlichting die het individu naar een hoger niveau van bewustzijn tilt. - De Heilige Bruiloft:
De term “heilige bruiloft” wordt vaak gebruikt in de alchemie om de symbolische vereniging van het mannelijke en vrouwelijke principe te beschrijven. In Jungiaanse termen vertegenwoordigt de heilige bruiloft de vereniging van de anima en animus – de innerlijke vrouwelijke en mannelijke aspecten van de psyche die, wanneer verenigd, het geheel van de persoonlijkheid kunnen realiseren. In de afbeelding is deze symbolische “bruiloft” de culminatie van het proces waarin het ego niet langer alleen is, maar het onbewuste en de verschillende delen van de psyche zich integreren tot een completer zelf. Dit betekent dat de psychologische transformatie niet alleen een intellectueel proces is, maar ook een spirituele ervaring van diepe innerlijke vereniging. - De Transformatie van het Zelf:
De manifestation of the mystery is de manifestatie van het verlichte of geïntegreerde Zelf. Het Zelf, als het archetype van heelheid, verschijnt in dit proces als een vernieuwd, volledig geïntegreerd aspect van de psyche. De psychologische betekenis van deze transformatie is dat het individu nu in staat is om zowel de bewuste als onbewuste aspecten van de psyche in een harmonieuze relatie te brengen. De coniunctio laat zien hoe de dualiteit van de psyche – de tegenstellingen – niet meer als vijanden worden gezien, maar als noodzakelijke en complementaire delen van een geheel. In het alchemistische proces is deze fase het moment waarop de “gouden” substantie of de “elixir” wordt gecreëerd – het symboliseert de hogere realisatie van de zelf, die nu in harmonie is en de alchemistische opheldering heeft bereikt. Dit kan worden gezien als het bereiken van de individuatie, waarin het ego volledig is geïntegreerd met het onbewuste, en een nieuwe, completere persoonlijkheid is gevormd. - De Betekenis van de Manifestation voor de Psychologische Groei:
De manifestatie van de mystery is niet alleen het moment van vereniging, maar ook van creatieve actualisatie. Het is een moment waarop de psychologische groei volledig tot uiting komt. Het individu heeft nu een groter bewustzijn van zichzelf, zijn innerlijke krachten en de harmonie tussen deze krachten. Dit verhoogde bewustzijn maakt het mogelijk om in de wereld te handelen vanuit een plaats van innerlijke vrede en heelheid. De transcendentie van dualiteit (bijvoorbeeld goed en slecht, zwart en wit, man en vrouw) geeft de persoon een nieuwe, verlichte kijk op zichzelf en de wereld. Dit moment van vereniging kan ook worden opgevat als het begin van een nieuwe fase van creatie en expressie. Na het moment van integratie komt de mogelijkheid van buitengewone creatieve uitdrukkingen die de nieuwe, geïntegreerde persoonlijkheid reflecteren. Het is alsof het individu nu in staat is om zijn of haar diepste waarheid te manifesteren in de wereld.
Conclusie
In Picture 5: Union, Manifestation of the Mystery legt Edinger uit dat de afbeelding de manifestatie van de coniunctio symboliseert – de heilige vereniging van tegengestelden, die het centrum is van het alchemistische en psychologische transformatieproces. Dit moment van vereniging brengt de verschillende delen van de psyche samen in een nieuw geheel, dat groter is dan de som van zijn delen. Het is de ontdekking en de ervaring van het Zelf, het archetype van heelheid, dat zich nu in de psyche heeft gemanifesteerd. Deze fase is een psychologische openbaring, waarin de individuele tegenstellingen worden geïntegreerd, waardoor een nieuwe, verlichte staat van zijn ontstaat. Het is een moment van diepgaande innerlijke harmonie en creativiteit, die de weg opent voor verdere groei en zelfexpressie.
In het hoofdstuk “A Psychological Interpretation of the Rosarium Pictures” van Edward F. Edinger bespreekt hij de zesde afbeelding uit de Rosarium Philosophorum, getiteld “In the Tomb”. Deze afbeelding speelt een belangrijke rol in het alchemistische proces, evenals in het Jungiaanse proces van individuatie. Het is een symbolisch moment van “dood” of “afscheid”, maar tegelijkertijd een voorbereiding voor de wedergeboorte en transformatie. Edinger geeft een psychologische interpretatie van deze afbeelding als een noodzakelijke fase van het proces van diepere innerlijke transformatie.
De Afbeelding: In the Tomb
In Picture 6 zien we vaak een afbeelding van een figuur die in een graf of tombe ligt, soms in een staat van slaap of rust. Het graf wordt symbolisch geassocieerd met de dood, maar in de context van alchemie en psychologie betekent deze afbeelding ook dat er een transformatie plaatsvindt in de diepte van de psyche. Het graf is een plaats van “dood”, maar deze “dood” is niet definitief; het is een symbolische dood die noodzakelijk is voor een nieuwe geboorte of wedergeboorte. In veel gevallen wordt de afbeelding gepresenteerd als een transformatief moment waarin de oude persoonlijkheid of oude ego-structuren “doodgaan” om ruimte te maken voor iets nieuws.
Psychologische Interpretatie door Edinger
- De Betekenis van de Graf als de Plaats van Dood en Wedergeboorte:
Edinger legt uit dat de graf of tombe een symbolische representatie is van de fase in de alchemie die de nigredo of putrefactio vertegenwoordigt, oftewel de fase van “verval” of “dood”. In de Jungiaanse psychologie wordt deze fase vaak geassocieerd met het verlies van de oude identiteit, oude overtuigingen, of ego-structuren die niet langer dienen. Het is een psychologisch proces waarin de persoon bereid is om zichzelf te verliezen of “te sterven” in de oude vorm, zodat een nieuw, dieper en meer geïntegreerd zelf kan ontstaan. Dit is een noodzakelijke fase in het proces van individuatie, omdat het ego moet loslaten wat het vasthoudt om verder te kunnen groeien. De graf is geen eindpunt, maar een tussenfase – een tijdelijke “dood” die een nieuwe vorm van leven mogelijk maakt. Het idee van de dood in deze afbeelding heeft te maken met het psychologische proces van loslaten en het ondergaan van een transformatie die alleen kan plaatsvinden als er iets van de oude persoonlijkheid “sterft” of wegvalt. - De Psychologische Dood:
De dood in deze context is niet een fysieke dood, maar een psychologische of symbolische dood. Het is het proces van het “afsterven” van de oude, onbewuste delen van de psyche die vastzitten in beperkende ego-structuren, oude overtuigingen of ongeïntegreerde schaduwaspecten van de persoonlijkheid. Dit wordt vaak gezien als de confrontatie met de schaduw, het onderdrukte of ontkende deel van de persoonlijkheid. De figuur die in de graf ligt, ondergaat als het ware de confrontatie met zijn of haar schaduw, de delen van het zelf die niet erkend of geaccepteerd werden, en kan deze delen nu loslaten. Edinger wijst erop dat dit een onvermijdelijke fase is in het individuatieproces, waarbij de psychologische “dood” van de oude persoonlijkheid leidt tot de wedergeboorte van een meer authentiek en geïntegreerd zelf. In Jungiaanse termen wordt dit proces vaak aangeduid als de “transformatie van de schaduw” – het brengen van de schaduw in het bewustzijn en het accepteren van die delen van de psyche die voorheen werden afgeweerd. - De Fase van Nigredo in de Alchemie:
In alchemistische termen wordt de graf of tombe vaak geassocieerd met de fase van nigredo, de eerste fase van de alchemistische transformatie, waarin het oude, onzuivere materiaal wordt “geëlimineerd” door een soort vertering of rot. Dit proces is essentieel voor de latere fasen van transformatie, waarin het zuivere goud (de lapis philosophorum of het ‘filosofische steen’) wordt gecreëerd. In de psychologie verwijst deze fase naar de confrontatie met de donkerste en meest primitieve aspecten van het zelf. De nigredo is een fase van chaos, verwarring, en confrontatie, maar ook van diepere transformatie en genezing. Het is het “schurende” proces waarbij de ego-identiteit wordt afgebroken, zodat een nieuw gevoel van Zelf kan worden geboren. De graf is de plaats waar het oude moet worden losgelaten en in contact komt met het onbewuste, wat het pad opent voor de integratie van de verloren of onderdrukte delen van het zelf. - Het Begin van de Wedergeboorte:
De graf is een symbolische plaats van “stilstand”, maar deze stilstand is tijdelijk en noodzakelijk voor de wedergeboorte. Edinger legt uit dat, hoewel het lijkt alsof de figuur in de graf zich in een staat van rust bevindt, dit niet het einde is. Het is juist het moment voor een innerlijke transformatie, die later zal leiden tot een nieuwe geboorte of ontwaken. De graf is het symbolische voorportaal van de wedergeboorte, de fase waarin het oude ego wordt afgeworpen om ruimte te maken voor de vernieuwde, geïntegreerde persoonlijkheid. Het idee van wedergeboorte wordt vaak gesymboliseerd door het alchemistische proces van het “doden” van de oude substantie, om die vervolgens opnieuw te creëren in een hogere, zuivere vorm. Het graf is dus niet alleen een plaats van dood, maar ook van hergeboorte. Het is in dit graf dat de persoon zich voorbereidt om zich te ontdoen van zijn oude zelfbeelden, wat uiteindelijk zal leiden tot een hernieuwd besef van zijn eigen Zelf. - De Symboliek van het Graf in de Psychologische Groei:
Edinger benadrukt dat het graf, als symbool van de dood, essentieel is voor de psychologische groei van het individu. De graf vertegenwoordigt de confrontatie met de dood van het oude ego en het oude zelfbeeld. In Jungiaanse termen is het de symbolische dood van de “persoonlijkheid” die losstaat van de diepere, authentieke kern van het zelf. Dit is een noodzakelijke voorwaarde voor het psychologische proces van individuatie, waarin het individu zich kan ontwikkelen tot een meer authentieke en geïntegreerde versie van zichzelf. De graf is de plaats waar het “zelf” moet worden herontdekt, wat betekent dat het oude ego moet sterven voordat het nieuwe, verlichte Zelf kan opstaan. Dit proces van psychologische en spirituele hergeboorte is een centrale thema in het individuatieproces en wordt vaak geassocieerd met de integratie van de schaduw, het overwinnen van innerlijke conflicten en het bereiken van een hoger niveau van zelfbewustzijn.
Conclusie
In Picture 6: In the Tomb legt Edinger uit dat de afbeelding de symbolische dood van het oude ego vertegenwoordigt, wat een noodzakelijke stap is in het individuatieproces. De graf is niet het einde, maar een overgangsfase naar transformatie en wedergeboorte. Het symboliseert de confrontatie met de schaduw en de oude ego-identificaties, die “dood moeten gaan” om plaats te maken voor de integratie van het onbewuste en de geboorte van een nieuw, authentiek zelf. Dit proces van psychologische “dood” en wedergeboorte is essentieel voor de ontwikkeling van de persoon, omdat het ruimte maakt voor een diepere, meer geïntegreerde versie van het Zelf die in harmonie is met zowel het bewuste als het onbewuste. Het graf vertegenwoordigt zowel de noodzaak van de afbraak van het oude als de belofte van vernieuwing en transformatie.
In het hoofdstuk “A Psychological Interpretation of the Rosarium Pictures” van Edward F. Edinger bespreekt hij de zevende afbeelding uit de Rosarium Philosophorum, getiteld “Separation of Soul and Body”. Deze afbeelding is een cruciaal moment in het alchemistische en psychologische transformatieproces en markeert een fase van scheiding of differentiatie tussen het lichaam en de ziel, die volgens Edinger symbool staat voor de innerlijke splitsing die nodig is voor verdere ontwikkeling en integratie in het individuatieproces.
De Afbeelding: Separation of Soul and Body
In Picture 7 zien we vaak een afbeelding van een figuur waarbij de ziel of de geest wordt gescheiden van het lichaam. Dit kan visueel worden afgebeeld als een soort symbolische handeling waarin de ziel wordt uitgetrokken of losgemaakt van het fysieke lichaam, wat een alchemistische en psychologische betekenis heeft. De scheiding van de ziel en het lichaam is een symbool van de innerlijke verandering die plaatsvindt, waarbij de geest of de ziel zich losmaakt van de beperkende aspecten van het fysieke ego of de materiële identiteit.
Psychologische Interpretatie door Edinger
- De Scheiding van de Ziel en het Lichaam als Alchemistisch Proces:
Edinger legt uit dat de scheiding van de ziel en het lichaam een alchemistische metafoor is voor een fase in het transformatieproces waarin het oude, niet-geïntegreerde aspect van de psyche (gerepresenteerd door het lichaam) moet worden losgelaten, zodat het spirituele zelf (de ziel) kan evolueren. In alchemistische termen is dit de fase waarin het “onzuivere” materiaal (de oude vormen van het zelf) wordt gescheiden van het “zuivere” aspect, dat in staat is om verder te transformeren. Dit is de fase van separatio, waarin de alchemist de onzuivere elementen scheidt van de zuivere om het goud (of de hogere staat van bewustzijn) te verkrijgen. In de Jungiaanse psychologie vertegenwoordigt de scheiding van ziel en lichaam de splitsing tussen de oppervlakkige aspecten van de psyche (de ego-identificatie, de maatschappelijke rollen en het fysieke lichaam) en de dieperliggende, authentieke ziel die toegang heeft tot het onbewuste en de archetypen van het Zelf. Dit is een fase van psychologische differentiatie, waarbij de oppervlakkige ego-structuren niet langer in conflict staan met de diepere, innerlijke krachten van het Zelf. De ziel kan zich nu losmaken van de beperkende fysieke of sociale rollen en zich ontwikkelen in zijn hogere, meer verfijnde staat. - De Betekenis van Differentiatie en Psychologische Groei:
De scheiding tussen de ziel en het lichaam is een belangrijk proces in de psychologie van individuen, omdat het de noodzakelijke differentiatie aanduidt tussen het ego en de diepere, meer universele aspecten van het Zelf. Dit proces van scheiding betekent dat het ego niet langer geïdentificeerd is met de materiële of lichamelijke aspecten van het zelf. Het laat de psyche toe om zich los te maken van de externe, oppervlakkige identificaties en zich meer te concentreren op de innerlijke, spirituele en psychologische realiteiten. In het individuatieproces wordt de scheiding van de ziel en het lichaam vaak gezien als een manier om de essentie van de psyche te distilleren en de onbewuste en archetypische aspecten van het zelf te integreren. De ziel staat voor het diepere, eeuwige aspect van de psyche, terwijl het lichaam meer de tijdelijke en vergankelijke aspecten van het ego vertegenwoordigt. De scheiding maakt het mogelijk dat het diepere zelf (de ziel) kan opstaan en een integrerende functie kan vervullen in de persoonlijke ontwikkeling van het individu. - De Scheiding als Confrontatie met het Ego:
Edinger bespreekt ook dat de scheiding van de ziel en het lichaam een symbolische representatie is van de confrontatie met het ego. De ego-identiteit, die vaak sterk verankerd is in het fysieke lichaam en de uiterlijke wereld, moet tijdelijk worden losgelaten zodat het dieper liggende, spirituele aspect van de psyche de kans krijgt om zich te ontwikkelen. Dit is een confrontatie met de “illusie” van het ego, dat zich identificeert met materiële en fysieke vormen, maar niet in staat is om de volledige reikwijdte van de psyche te begrijpen of te integreren. De scheiding is dus een symbolisch proces van het doorbreken van deze illusie en het stellen van een dieper, authentieker zelf in de plaats. Dit komt overeen met de Jungiaanse visie van het ego als slechts een deel van de psyche, die op zoek moet gaan naar de integratie van het Zelf, dat zowel het bewuste ego als het onbewuste, archetypische en spirituele aspecten omvat. De scheiding markeert de eerste stap in het loslaten van de beperkte ego-perspectieven, waardoor het individu meer ruimte krijgt om te groeien en zichzelf dieper te begrijpen. - De Innerlijke Transformatie:
De scheiding van de ziel en het lichaam verwijst ook naar een innerlijke transformatie waarbij de psyche wordt bevrijd van de beperkte identificaties met het fysieke lichaam en het ego. Dit symboliseert een vorm van psychologische bevrijding, waarbij de individu het grotere, spirituele en archetypische zelf kan ervaren. Het proces van de scheiding is een voorbereiding voor verdere transformatie, zoals de integratie van de schaduw, het ontwikkelen van de anima/animus, en uiteindelijk de vereniging van tegenstellingen die leidt tot het Zelf. Edinger benadrukt dat dit proces van scheiding niet betekent dat de ziel en het lichaam letterlijk gescheiden moeten worden, maar dat het de psychologische actie is van het ego dat zich losmaakt van zijn identiteiten en beperkte opvattingen. Het is een symbolische “dood” van de oude ego-structuren, zodat de ziel zich kan verheffen naar een hogere staat van bewustzijn en integratie. - De Betekenis voor de Individuatie:
De scheiding van de ziel en het lichaam komt voor in de context van individuen die bezig zijn met het proces van individuatie. Dit proces vereist dat het ego zijn identificaties met de uiterlijke, materiële aspecten van het leven loslaat om toegang te krijgen tot de diepere, onbewuste dimensies van de psyche. Het is een noodzakelijke fase in het psychologische groeiproces, omdat het het individu in staat stelt om verder te gaan dan de oppervlakkige persoonlijkheid en dieper contact te maken met de onbewuste en spirituele aspecten van zichzelf. Edinger legt uit dat de scheiding een manier is om de dynamiek van de psyche te veranderen, door het ego en het onbewuste een kans te geven om opnieuw te worden geïntegreerd, maar nu met een groter gevoel van innerlijke harmonie en evenwicht. Dit proces helpt het individu zich te ontwikkelen naar een volwaardig, heel persoon die in staat is om zowel de bewuste als onbewuste aspecten van de psyche te omarmen.
Conclusie
In Picture 7: Separation of Soul and Body legt Edinger uit dat deze afbeelding de symbolische scheiding tussen het ego (lichaam) en de ziel (de diepere aspecten van de psyche) vertegenwoordigt, een essentieel moment in het alchemistische en psychologische transformatieproces. De scheiding markeert een fase van differentiatie, waarbij het ego loskomt van zijn materiële en fysieke identificaties en ruimte maakt voor de diepere, spirituele aspecten van het Zelf. In de Jungiaanse psychologie is dit een proces van psychologische bevrijding, waarin het ego de beperkingen van het fysieke lichaam en de oppervlakkige persoonlijkheid aflegt om toegang te krijgen tot de diepere lagen van de psyche. Dit proces is noodzakelijk voor verdere integratie en de voortgang van het individuatieproces, waardoor het individu in staat wordt gesteld zijn of haar ware Zelf te ontdekken en te integreren.
In het hoofdstuk “A Psychological Interpretation of the Rosarium Pictures” van Edward F. Edinger bespreekt hij de achtste afbeelding uit de Rosarium Philosophorum, getiteld “Gideon’s Dew Drips from the Cloud”. Deze afbeelding is een alchemistisch symbool dat volgens Edinger een diep psychologisch proces representeert, dat nauw samenhangt met thema’s van openbaring, genade en de integratie van het spirituele in het alchemistische en psychologische transformatieproces. Het is een beeld dat verwijst naar een moment van “wedergeboorte” en de ontvangen genade die uit de hogere, spirituele dimensies komt.
De Afbeelding: Gideon’s Dew Drips from the Cloud
In de afbeelding van Picture 8, wordt vaak een scene getoond die gebaseerd is op het bijbelse verhaal van Gideon en de “dauw” die uit de wolk valt, een moment van teken of openbaring dat Gideon de bevestiging en leiding van God ontvangt. Dit verhaal uit het Oude Testament, met name in Rechters 6, betreft Gideon die een teken van God vraagt om te bevestigen dat hij door God is geroepen om het volk Israël te leiden. Hij legt een schapenvel neer en vraagt of er dauw op het vel komt terwijl de omgeving droog blijft, wat gebeurt. Vervolgens vraagt hij om het omgekeerde teken: dat alleen het vel droog blijft terwijl de omgeving vochtig is van de dauw. Deze tekenen bevestigen voor Gideon dat hij de opdracht van God moet aannemen.
Deze alchemistische afbeelding verwijst dus naar een moment van spirituele bevestiging of verlichting. In de alchemie wordt de dauw vaak geassocieerd met de zuivering en de neerslag van spirituele energieën die “neerdalen” van een hoger, transcedent niveau. In de context van de psyche vertegenwoordigt de dauw een symbool van het ontvangen van inzichten of invloeden uit het onbewuste of het goddelijke, die het proces van transformatie en integratie verder ondersteunen.
Psychologische Interpretatie door Edinger
- De Betekenis van de Dauw als Genade of Openbaring:
Edinger interpreteert de dauw die uit de wolk valt als een psychologisch symbool van genade, verlichting of de ontvangen inzichten die van een hoger, transcendent niveau komen. De dauw valt niet uit eigen kracht, maar is een teken van een hogere invloed die het individu ontvangt. Het kan worden gezien als een moment van diep inzicht, waar de psyche een nieuwe vorm van bewustzijn of verlichting krijgt die van buitenaf komt – een soort “geschenk” uit het onbewuste of een hogere dimensie van de psyche. Dit moment wordt gezien als een soort ‘genade’ die helpt bij het proces van integratie en transformatie. In de Jungiaanse psychologie kan dit worden gezien als een moment van synchroniciteit of een onverwachte, maar diep betekenisvolle gebeurtenis die de richting van het individuatieproces helpt bepalen. Het kan ook geïnterpreteerd worden als een moment waarop de ego-structuren tijdelijk worden “doordrongen” van een groter bewustzijn of een hoger inzicht. - De Wolk als Symbool van het Onbewuste:
De wolk die de dauw bevat, kan worden gezien als een symbool van het onbewuste, datgene wat verborgen of niet direct toegankelijk is voor het bewuste ego. In alchemistische termen is de wolk een symbool voor de spirituele dimensies van het bestaan, die de alchemist of individu in hun zoektocht naar transformatie moet benaderen. De dauw die uit de wolk valt, vertegenwoordigt dan een inzicht of kracht die vanuit het onbewuste of het spirituele rijk naar het bewuste ego stroomt. De wolk als symbool van het onbewuste suggereert dat de persoon in de afbeelding zich bewust wordt van diepere waarheden die uit het onbewuste opkomen. Dit is een belangrijk moment in de individuation, omdat het de persoon in staat stelt om een verbinding te maken met het onbewuste, wat vaak verborgen potentieel, creativiteit of zelfkennis bevat. - Gideon en de Betekenis van Teken en Bevestiging:
De verwijzing naar het verhaal van Gideon heeft belangrijke psychologische implicaties. Gideon zoekt bevestiging voor zijn roeping, een teken dat hem helpt vertrouwen te krijgen in zijn taak. In de context van de individuatie vertegenwoordigt Gideon de figuur die twijfelt of hij of zij in staat is de moeilijke innerlijke reis van transformatie te maken. De dauw die uit de wolk valt, is een teken van spirituele bevestiging en de zekerheid dat men op de juiste weg is, dat de diepe innerlijke transformatie die men doormaakt legitiem is en ondersteund wordt door hogere, archetypische krachten. In de psychologische betekenis van de afbeelding wordt de vraag om een teken gezien als het verlangen van het ego om bevestiging te krijgen van de noodzaak van de innerlijke reis. Het moment van openbaring dat Gideon ontvangt, kan worden begrepen als een belangrijk moment in de individuation, waarin het ego de zekerheid krijgt dat het op de juiste weg is en dat het onbewuste wordt geïntegreerd op een manier die de persoon verder helpt in zijn groei. - Het Ontvangen van Inzichten en de Activering van het Zelf:
Edinger benadrukt dat de dauw die uit de wolk valt, niet alleen een symbool is van openbaring, maar ook een symbolische representatie van de activatie van het Zelf in de psyche. Het Zelf in Jungiaanse termen is het archetype van heelheid, het totale, geïntegreerde deel van de psyche. Het moment waarop de dauw uit de wolk valt, kan gezien worden als de activatie van het Zelf, het begin van de transformatie die het ego in staat stelt om een dieper en vollediger bewustzijn van zichzelf te verkrijgen. Dit moment van openbaring is een cruciale stap in het individuatieproces, omdat het de bevestiging geeft dat de psychologische reis naar zelfverwerkelijking en integratie verder kan gaan. Het kan ook een moment zijn van diepe inspiratie of creativiteit, waar het individu contact maakt met archetypische inzichten die de transformatie bevorderen. - Psychologische Betekenis van de Dauw als Zuivering:
De dauw wordt vaak geassocieerd met zuivering in alchemistische en spirituele tradities. Het is een symbolische regen die de aarde reinigt en voorbereidt voor nieuwe groei. In de context van de psychologie kan de dauw die uit de wolk valt, een moment van innerlijke zuivering vertegenwoordigen, waarin oude, belemmerende psychologische structuren worden doorgespoeld, en er ruimte komt voor nieuwe, verfrissende inzichten en energieën. Dit proces van zuivering is noodzakelijk voor verdere psychologische groei en de vervolmaking van het individuatieproces.
Conclusie
In Picture 8: Gideon’s Dew Drips from the Cloud legt Edinger uit dat de afbeelding een moment van openbaring en genade representeert, waarin het individu inzicht of bevestiging ontvangt vanuit een hoger, transcendent niveau van de psyche. Het verhaal van Gideon, dat een teken van God vraagt om zijn roeping te bevestigen, is symbolisch voor de zoektocht van het ego naar bevestiging voor zijn innerlijke roeping of transformatie. De dauw die uit de wolk valt, is een teken van deze bevestiging en vertegenwoordigt een spirituele of psychologische verlichting die de transformatie verder ondersteunt. De afbeelding symboliseert ook het begin van de activatie van het Zelf, dat de integratie van het bewuste ego met het onbewuste mogelijk maakt, en een moment van zuivering dat de weg opent voor verdere psychologische groei en transformatie. Het is een belangrijk moment in het proces van individuatie, waarin het individu bevestiging en leiding ontvangt op zijn of haar weg naar heelheid en integratie.
In het hoofdstuk “A Psychological Interpretation of the Rosarium Pictures” van Edward F. Edinger bespreekt hij de negende afbeelding uit de Rosarium Philosophorum, getiteld “Reunion of Soul and Body”. Deze afbeelding vertegenwoordigt een belangrijk moment in zowel het alchemistische als het Jungiaanse proces van transformatie en individuatie. Het is een symbolisch beeld van de hereniging van de ziel (het spirituele, onbewuste aspect van de psyche) en het lichaam (de bewuste, ego-gebonden kant), wat het herstel van eenheid en heelheid in de psyche weerspiegelt.
De Afbeelding: Reunion of Soul and Body
In de afbeelding van Picture 9 zien we vaak een scène waarin de ziel en het lichaam weer samenkomen. Dit kan worden afgebeeld als de figuur van een man en een vrouw die elkaar omarmen, of als de herverbinding van de verschillende delen van de menselijke psyche die voorheen gescheiden waren. De ziel (gewoonlijk afgebeeld als een spiritueel of etherisch wezen) en het lichaam (het fysieke, aardse aspect) komen samen, vaak symbolisch voorgesteld door een lichamelijke of spirituele vereniging die de transformatie en de integratie van het Zelf weerspiegelt.
Psychologische Interpretatie door Edinger
- De Hereniging van de Ziel en het Lichaam als Alchemistische Transformatie:
Edinger legt uit dat de Reunion of Soul and Body een symbolisch moment is waarin de alchemist de twee gescheiden aspecten van de psyche – het spirituele en het materiële – weer samenbrengt. Dit is de culminatie van het alchemistische proces van coniunctio (de vereniging van de tegenstellingen), waarbij de ziel en het lichaam, die eerst gescheiden werden (bijvoorbeeld in de fase van separatio), nu weer in harmonie en eenheid samenkomen. In het alchemistische proces komt de ziel tot haar volle potentie wanneer deze is geïntegreerd met het lichamelijke en de materiële wereld. In de Jungiaanse psychologie vertegenwoordigt dit de integratie van de bewuste en onbewuste aspecten van de psyche. Het is een moment van heelheid, waarin de schaduw, de anima/animus, en andere archetypische aspecten van de psyche in evenwicht worden gebracht. Het is een teken van psychologische volwassenheid, waar de verschillende lagen van de psyche in harmonie samenwerken om het individu in staat te stellen het volledige potentieel van het Zelf te bereiken. - Psychologische Betekenis van de Hereniging van de Ziel en het Lichaam:
In de psychologie van individuen is de reünie van ziel en lichaam een symbolische representatie van de integratie van de verschillende lagen van de psyche. Gedurende het individuatieproces maakt het ego verschillende fasen door waarin het zich moet losmaken van beperkende, oude ego-identificaties (zoals in de fase van separatio). In dit stadium van de reünie, echter, is de ziel (de diepere, meer spirituele kant van het zelf) weer in balans met het lichaam (de meer aardse, bewuste kant). Dit betekent niet alleen dat het ego zich verenigt met de schaduwdelen van de psyche, maar ook dat de geest en het lichaam, het rationele en het irrationele, het bewuste en het onbewuste weer met elkaar in harmonie komen. Dit is een belangrijke fase in de individuation, waarbij de persoon niet alleen de polariteiten van de psyche integreert, maar ook een balans vindt tussen innerlijke en uiterlijke werelden. Het is een moment van zelfacceptatie en -integratie, waarin de persoon meer authentiek wordt en een vollediger, heel zelf ontwikkelt. - De Betekenis van Het Herenigen van het Bewuste en Onbewuste:
Edinger wijst erop dat de hereniging van ziel en lichaam in psychologische termen de integratie van het bewuste ego met het onbewuste vertegenwoordigt. In het individuatieproces heeft het ego geleerd om zijn schaduw (de onderdrukte en onbewuste aspecten van de psyche) te confronteren, de anima/animus te integreren, en de archetypische structuren die in het onbewuste liggen te omarmen. De reünie van de ziel en het lichaam markeert het moment waarop al deze delen in eenheid komen. In dit stadium van de individuation heeft het ego zijn relatie met het onbewuste veranderd: het is niet langer een afzonderlijk, geïsoleerd centrum van bewustzijn, maar een deel van een groter geheel dat toegang heeft tot de dieperliggende lagen van de psyche. De persoon heeft niet alleen de schaduw geïntegreerd, maar is ook meer bewust geworden van de archetypische en spirituele dimensies van het Zelf. - De Hereniging als Psychologische Heelheid:
Edinger beschrijft dit moment als een teken van heelheid of completeness. Het is de realisatie van een eenheid die zowel psychologisch als spiritueel is. In de Jungiaanse psychologie komt heelheid tot stand wanneer het ego de beperkingen van zijn ego-structuren achter zich laat en de psychologische schaduw en andere onderdrukte elementen integreert. De hereniging van ziel en lichaam weerspiegelt het bereiken van een hoger niveau van bewustzijn, waarin de persoon zich volledig bewust is van de verschillende lagen van de psyche, zowel de bewuste als de onbewuste, en deze in harmonie met elkaar laat functioneren. De hereniging van de ziel en het lichaam symboliseert niet alleen een innerlijke vrede, maar ook een gevoel van verbondenheid met de wereld en met andere mensen. De persoon is in staat om zowel zijn spirituele als fysieke aspecten te omarmen en in balans te brengen, wat leidt tot een sterker gevoel van authenticiteit en integriteit. - Het Nieuwe Evenwicht Tussen Materie en Geest:
Het idee van de hereniging van ziel en lichaam als het herstellen van een evenwicht tussen materie en geest is een centraal thema in het alchemistische en Jungiaanse denken. Het herstelt de relatie tussen de spirituele dimensie en de materiële wereld, tussen het onbewuste en het bewuste, en tussen de innerlijke en uiterlijke werelden. Edinger benadrukt dat de integratie van deze twee aspecten – het materiële lichaam en de spirituele ziel – essentieel is voor het bereiken van volledige zelfverwerkelijking. De reünie symboliseert de bevrijding van de persoon van de polariteiten en tegengestelde krachten die voorheen in conflict stonden. Dit maakt het mogelijk voor de persoon om zijn of haar volledige potentieel te bereiken, zowel als individu en als spiritueel wezen in de wereld.
Conclusie
In Picture 9: Reunion of Soul and Body legt Edinger uit dat deze afbeelding een symbolisch moment is van heelheid en integratie in het alchemistische en psychologische proces. Het markeert de hereniging van de verschillende delen van de psyche – het bewuste ego en het onbewuste, de materiële en de spirituele dimensies. Dit moment van coniunctio (de vereniging van tegenstellingen) is een centrale stap in de Jungiaanse individuation, waarin de persoon een evenwicht bereikt tussen zijn innerlijke polariteiten en in staat is om de volledige omvang van zijn of haar Zelf te ervaren. Het is een moment van psychologische en spirituele volwassenheid, waarin de scheiding tussen lichaam en ziel wordt opgeheven en de persoon in staat is om in harmonie met zichzelf en de wereld te leven. Het is de voltooiing van een proces van transformatie en integratie die de persoon dichter bij een staat van psychologische heelheid en spirituele eenheid brengt.
In het hoofdstuk “A Psychological Interpretation of the Rosarium Pictures” van Edward F. Edinger bespreekt hij de tiende afbeelding uit de Rosarium Philosophorum, getiteld “Resurrection of the United Eternal Body”. Deze afbeelding is een hoogtepunt in het alchemistische en psychologische proces van transformatie en individuatie. Het markeert de voltooiing van de alchemistische werkcyclus, waarbij het ‘gehele’ Zelf wordt herrezen in een nieuwe, veredelde staat van bewustzijn en integratie. De afbeelding symboliseert een wedergeboorte, een spirituele verrijzenis van het totale, verenigde en eeuwige lichaam van de psyche.
De Afbeelding: Resurrection of the United Eternal Body
In Picture 10 wordt vaak een afbeelding getoond van een verlichte of opgestane figuur, die het idee van de wederopstanding symboliseert. De afbeelding kan bijvoorbeeld een figuur voorstellen die opstaat uit de dood, vaak met een verheerlijkte, lichtgevende uitstraling, die de voltooiing van een transformatief proces aanduidt. Dit lichaam is niet langer slechts het fysieke lichaam, maar het “geheiligde” of “verheven” lichaam, dat de verenigde aspecten van de ziel en het lichaam omvat, die nu in harmonie samenwerken.
De verheerlijkte figuur in deze afbeelding vertegenwoordigt de wedergeboorte van het hele, geïntegreerde zelf – de herrezen, eeuwige zelf die voortkomt uit het proces van alchemistische transformatie en psychologische individuatie.
Psychologische Interpretatie door Edinger
- De Wederopstanding als Symbool van de Voltooiing van Individuatie:
Edinger legt uit dat de resurrectie van het verenigde eeuwige lichaam het hoogtepunt is van het proces van individuation. In Jungiaanse termen is individuation het proces van het realiseren van het volledige potentieel van de psyche, waarbij het ego en het onbewuste in een harmonieuze relatie komen. De wederopstanding symboliseert de ‘vernieuwing’ van het zelf, waarbij de oorspronkelijke staat van heelheid wordt hersteld. Dit is niet zomaar een fysieke opstanding, maar een psychologische en spirituele transformatie waarbij het individu zijn/haar volledige, geïntegreerde zelf realiseert. Het proces van individuatie wordt gekarakteriseerd door de integratie van het bewuste en het onbewuste, de hereniging van de ego-identiteit met de archetypische en spirituele dimensies van de psyche. De wederopstanding van het lichaam vertegenwoordigt de uiteindelijke vereniging van het zelf in zijn geheel, het moment waarop de tegenstellingen (zoals de ziel en het lichaam, het bewuste en onbewuste) volledig zijn geïntegreerd. Dit is een staat van psychologische en spirituele heelheid. - Het Geheiligde, Eeuwige Lichaam:
De wederopstanding van het “geheiligde” of “verheven” lichaam betekent dat de psyche, die door het proces van individuatie is getransformeerd, nu een nieuw, spiritueel veredeld zelf heeft bereikt. Het lichaam is niet langer alleen het fysieke lichaam, maar het ‘heilige lichaam’ van het zelf, dat de verbondenheid van de geest, ziel en lichaam weerspiegelt. Dit is een symbolisch beeld van de ultieme integratie en het herstel van eenheid. Dit heilige lichaam is een archetype van heelheid en perfectie, waarbij het fysieke lichaam niet meer in tegenstelling staat tot de ziel, maar een uitdrukking is van de hogere spirituele werkelijkheid van het Zelf. In Jungiaanse termen vertegenwoordigt dit lichaam de integratie van de schaduw, de anima/animus, en andere archetypische figuren in de psyche, die nu hun rol spelen in het geheel van de psyche, zonder dat ze in conflict met elkaar staan. - De Psychologische Betekenis van Wederopstanding:
In de Jungiaanse psychologie wordt de wederopstanding geassocieerd met het herstel van de verloren eenheid van de psyche. Het is een beeld van het zelf dat volledig is gerealiseerd, na een proces van zelfontdekking, confrontatie met de schaduw, en integratie van de tegenstellingen. Dit is de wedergeboorte van het zelf, dat niet langer verdeeld is, maar tot een hoger, vollediger begrip van zichzelf is gekomen. Het vertegenwoordigt een staat van psychologische integratie, waarin alle delen van de psyche – zowel het bewuste als het onbewuste – samenkomen om een groter geheel te vormen. Edinger benadrukt dat de wederopstanding in deze context niet alleen een spirituele ervaring is, maar ook een psychologische gebeurtenis die de totale integratie van het zelf betekent. Het ego heeft niet langer het gevoel van afgescheidenheid van andere delen van de psyche, maar is nu in een harmonieuze relatie met die delen. - De Symboliek van Eeuwigheid en Transcendentie:
De afbeelding van het Eeuwige Lichaam in de wederopstanding heeft ook een transcendente betekenis. Het lichaam vertegenwoordigt nu niet alleen de vergankelijke aard van de fysieke wereld, maar heeft een spirituele en eeuwige kwaliteit die de psychologische transformatie van de persoon weerspiegelt. Dit moment van “wederopstanding” kan worden gezien als een symbolische verwijzing naar het bereiken van een hoger bewustzijnsniveau, waarbij het ego zich niet meer verliest in tijdelijke, vergankelijke identiteiten, maar zich bewust wordt van de eeuwige, archetypische aspecten van het Zelf. De psychologische implicaties van dit idee zijn diepgaand, omdat het suggereert dat de persoon na een lange innerlijke reis van transformatie in staat is om de tegengestelde krachten van de psyche niet alleen te integreren, maar ook te transcenderen. Dit betekent dat het individu niet meer wordt gevangen door de beperkingen van het ego, maar zich verbindt met een hogere, transcendente staat van bewustzijn die eeuwig en onveranderlijk is. - Herrezen Lichaam als Symbool van de Heilige Eenheid:
Het “herrezen lichaam” kan verder worden geïnterpreteerd als een symbolisch beeld van de heilige eenheid van het zelf, waarbij de tegenstellingen van het leven – de materiële en de spirituele, het bewuste en het onbewuste – zijn overbrugd. Dit lichaam is niet gebonden aan de beperkingen van het fysieke, sterfelijke bestaan, maar is een manifestatie van het geïntegreerde en verlichte zelf. Het suggereert een psychologische staat van vrijheid, waarin het individu zijn volle potentieel heeft bereikt en zich volledig heeft verenigd met de universele, archetypische krachten van de psyche.
Conclusie
In Picture 10: Resurrection of the United Eternal Body legt Edinger uit dat deze afbeelding de voltooiing van het individueringsproces symboliseert, waarbij de psyche haar volledige, geïntegreerde staat bereikt. De wederopstanding van het “geheiligde lichaam” is een metafoor voor het psychologische en spirituele herstel van heelheid, waarin de tegenstellingen in de psyche zijn verenigd en het ego in harmonie is met het onbewuste. Dit moment van wederopstanding vertegenwoordigt de transformatie van de psyche naar een hoger niveau van bewustzijn, waarin de persoon zijn volledige potentieel heeft gerealiseerd en de spirituele en psychologische aspecten van het zelf in een transcendente, eeuwige eenheid komen. Het is een symbool van vernieuwing, transformatie, en het bereiken van volledige psychologische integratie en spirituele verlichting.
pagina 103
De laatste woorden van dit diepgaande gedicht zijn deze:
Hij aan wie het waarlijk gegeven is /
Begrijpt de uitspraken van de meesters volledig.
Dat zijn gedachten over het toekomstige leven mogen blijven wonen /
lichaam en ziel zijn zo goed met elkaar verbonden.
En om ze op te voeden naar het koninkrijk van hun vader /
Zo is de kunst onder de mensen.
Dat begrijp ik, om de kerkelijke beelden te gebruiken waarmee de alchemisten vertrouwd waren, als een uitdrukking van de schepping van het eeuwige lichaam.
‘Gedachten over het toekomstige leven’ verwijst naar de eeuwige, niet-tijdelijke dimensie, en ‘om [de vruchten van je inspanningen] te verheffen tot het koninkrijk van de vader’ duidt eveneens op een vertaling van de gevolgen van het leven van het ego naar de archetypische dimensie.
Zoals ik het zie, kunnen de vruchten van het leven van iemand die dit proces heeft meegemaakt in een soort archetypische schatkamer worden gedeponeerd en er een vermeerdering van opleveren. Het koninkrijk van de vader wordt daarbij als het ware vergroot door de alchemistische inspanningen – het individuatieproces – van het individuele ego.
En die taak behoort, denk ik, aan ieder van ons toe.
Lees het boek HIER: https://www.dinekevankooten.nl/archief/edward-edinger-alchemy/
=================================
Het Rosarium Philosophorum en de alchemistische symboliek, gecombineerd met Jungiaanse psychologie, vormen een bijzonder fascinerend onderwerp. Er zijn verschillende boeken en bronnen die je verder kunnen verdiepen in deze thema’s, zowel op het gebied van alchemie, psychologie als de relatie tussen deze twee. Hier zijn enkele suggesties die ik je zou kunnen aanbevelen:
1. Carl G. Jung – Psychology and Alchemy
Dit boek is een essentieel werk van Jung zelf, waarin hij alchemie onderzoekt als een archetypisch proces van psychologische transformatie. Hij verbindt alchemistische symbolen en beelden met het proces van individuatie en de ontwikkeling van het Zelf. Het is de basis voor veel van de theorieën die Edinger later in zijn werk bespreekt, en het biedt een diepgaande analyse van de psychologische betekenis van alchemistische beelden.
2. Marie-Louise von Franz – Alchemy: An Introduction to the Symbolism and the Psychology
Von Franz, een van Jung’s naaste medewerkers, is een van de meest vooraanstaande figuren die het werk van Jung op het gebied van alchemie verder heeft ontwikkeld. Dit boek biedt een toegankelijke introductie tot de alchemistische symboliek en legt de psychologische betekenis van alchemistische processen uit. Het is een geweldige aanvulling op Jung’s werk en geeft meer inzicht in de psychologische werking van de symbolen.
3. Edward F. Edinger – The Anatomy of the Psyche: Alchemical Symbolism in Psychotherapy
Naast Mystery of the Coniunctio, is dit boek van Edinger ook een uitstekende bron voor degenen die meer willen leren over de psychologische betekenis van alchemistische symbolen. Edinger onderzoekt de relatie tussen alchemie en psychologie in de context van het individuatieproces. Het boek biedt een duidelijke uitleg van de alchemistische processen als psychologische processen die bijdragen aan de ontwikkeling van de mens naar heelheid.
4. Jungian Psychology and Alchemy by Jeffrey S. Kiehl
Dit boek onderzoekt de psychologische dimensie van alchemie in de context van Jungianistische therapie en het individuatieproces. Kiehl biedt een diepgaande analyse van alchemistische beelden, met bijzondere nadruk op hoe deze gebruikt kunnen worden in psychotherapie om psychologische blokkades op te lossen.
5. V.E. Prenter – The Alchemical Tradition in the Late Twentieth Century
Prenter onderzoekt hoe alchemie in de twintigste eeuw is herontdekt en opnieuw is geïnterpreteerd, vooral in de context van de Jungiaanse psychologie. Dit boek behandelt de invloed van alchemie op moderne psychologische en spirituele praktijken, en biedt zowel historische als hedendaagse perspectieven.
6. Roderick Main – Jung on Alchemy
Dit boek biedt een overzicht van Jung’s benadering van alchemie en hoe hij de alchemistische symboliek interpreteerde in de context van de psychologische en spirituele ontwikkeling van de mens. Het biedt een helder overzicht van Jung’s ideeën over alchemie en is een goede inleiding voor degenen die nog niet vertrouwd zijn met het onderwerp.
7. “The Golden Flower: A Study of the Book of the Foundation of the Golden Elixir” door Wilhelm, Richard (vertaling)
Hoewel dit boek niet specifiek over alchemie in de Jungiaanse zin gaat, behandelt het de Chinese alchemie en biedt het waardevolle inzichten in alchemistische symboliek en het concept van innerlijke transformatie. De thema’s van innerlijke verlichting en spirituele transformatie zijn vergelijkbaar met die van de westerse alchemie en kunnen een bredere context bieden voor het begrijpen van alchemistische symbolen in psychologische processen.
8. “Alchemy and the Secret Medicine” door Stephan A. Hoeller
Dit boek biedt een diepgaande, maar toegankelijke uitleg van alchemie als een spirituele en psychologische discipline. Het legt uit hoe alchemistische symbolen verwijzen naar innerlijke transformatie en hoe deze symbolen gebruikt kunnen worden om psychologische en spirituele problemen aan te pakken. Hoeller’s werk is zeer geschikt voor degenen die geïnteresseerd zijn in het spirituele aspect van alchemie, naast de psychologische kant.
9. Jungian Alchemy: A Guide to Symbols and Interpretation by Jeffrey S. Kiehl
Dit boek gaat in op het gebruik van alchemistische symbolen in de Jungiaanse psychologie en biedt praktische voorbeelden van hoe ze geïnterpreteerd kunnen worden in een therapeutische setting. Het biedt een uitgebreide uitleg over de betekenis van de belangrijkste alchemistische beelden in de psychologie.
Al deze boeken zullen je helpen om zowel de alchemistische symboliek als de psychologische betekenis ervan verder te begrijpen. Als je meer geïnteresseerd bent in de praktische toepassing van deze ideeën in je eigen leven of therapie, zijn Edinger en von Franz bijzonder nuttig. Als je breder geïnteresseerd bent in de geschiedenis en bredere context van alchemie, biedt het werk van Jung en Kiehl veel verdieping.