Advies Gezondheidsraad
Bijval en kritiek na advies Gezondheidsraad: ‘Weinig risico voor tieners bij vaccineren’
Het advies van de Gezondheidsraad om tieners te vaccineren tegen Covid-19 krijgt bijval en kritiek. Tegenover doorgaans milde bijwerkingen en voordelen voor de hele bevolking staan vragen over de kracht van het wetenschappelijke bewijs.
auteur: Jop van Kempen en Bas Soetenhorst
datum: 30 juni 2021
website: https://www.parool.nl/nederland/bijval-en-kritiek-na-advies-gezondheidsraad-weinig-risico-voor-tieners-bij-vaccineren~bd35f98f/
Een verstandig advies, zegt cardioloog Leonard Hofstra. Het verkleint de kans op een nieuwe golf in de winter en lockdownachtige maatregelen als scholensluiting.
Daar staat tegenover de kans op ontsteking van de hartspier (myocarditis) of het hartzakje (pericarditis). Maar de voordelen van vaccinatie wegen ruimschoots op tegen mogelijke nadelen, aldus Hofstra.
Volgens Amerikaanse cijfers heeft 1 op de 15.000 jongens tussen de 12 en 17 kans op ontsteking van de hartspier. Hofstra is niet onder de indruk.
“Als je niet bent gevaccineerd en Covid-19 krijgt, heb je veel hogere kans op een veel ernstigere vorm van myocarditis, van circa 1 op 20. Dan belandt het virus in je hart. Dat kan meer kwaad dan als je bent ingeënt en er een hele kleine kans is dat je eigen immuunsysteem iets met je hart doet. In dat laatste geval zijn de symptomen meestal mild. Doorgaans is dat na een paar dagen over. De kans erop is geen steekhoudend argument tegen vaccinatie.”
Moeite met traplopen
Kinderen die na vaccinatie kampen met een ontsteking aan hartspier of hartzakje zijn vooral moe, zegt kinderarts-infectioloog-immunoloog Gijs van Well (Universiteit Maastricht). “Ze hebben moeite met traplopen, of komen niet vooruit met sporten.”
Van Well erkent dat kinderen en hun ouders die vermoeidheid niet altijd in verband zullen brengen met hartinfecties, waardoor die mogelijk vaker voorkomen dan wordt gerapporteerd. “Maar als het niet leidt tot ernstige ziektebeelden, hoe erg is dat dan? Het gaat om milde ontstekingen die na een paar dagen vanzelf overgaan en geen restschade veroorzaken. Het gaat nadrukkelijk niet om bijvoorbeeld een hartinfarct of hartritmestoornissen.”
Terugkerend bezwaar van critici is het vermeende gebrek aan kennis over risico’s van vaccineren op lange termijn. In formele zin weten we daar niets van, erkende de voorzitter van de Gezondheidsraad, Bart-Jan Kullberg, dinsdag in een toelichting.
Hij kon moeilijk iets anders zeggen, omdat de coronavaccins pas enkele maanden in gebruik zijn. Maar ze zijn al bij honderden miljoenen mensen gebruikt en er doen zich bij vaccins op langere termijn geen bijwerkingen voor waar niet al eerder sprake van was, aldus Kullberg. Als dat anders is, zou dat volgens hem zeer zeldzaam zijn.
Narcolepsie
Oud-huisarts en farmaco-epidemioloog Dick Bijl wijst echter op zo’n zeldzaamheid. In 2009 werden een half miljoen Nederlandse kinderen ingeënt tegen de Mexicaanse griep. Een tiental meldde daarna hevige slaapaanvallen, ofwel narcolepsie. Er kwam een rechtszaak en de staat reserveerde voor slachtoffers 5 miljoen euro, al is het verband tussen vaccin en narcolepsie niet eenduidig vastgesteld.
Bijl wijst er ook op dat tieners nauwelijks last hebben van een infectie, en het staat niet vast in welke mate ze exact bijdragen aan de virusverspreiding. Waarom moeten ze dan gevaccineerd?
Ook mist Bijl een gedegen wetenschappelijke onderbouwing voor goedkeuring van Pfizer voor tieners door het Europees medicijnagentschap EMA. “Dat is gebaseerd op onderzoek bij 2200 adolescenten van 12-15 jaar, van wie de helft een placebo kreeg. Veel te weinig om bijvoorbeeld ernstige bijwerkingen te ontdekken. Die zie je pas terug bij onderzoek onder tien- of honderdduizenden, zo bleek ook bij AstraZeneca.”
Kullberg benadrukt dat die studie onder 12-15 jarigen ‘aanvullend’ was, boven op trialsmet meer dan 40.000 volwassenen en nadien met nog eens meer dan tweeduizend 16- tot 25-jarigen. Hij stelt dat de mogelijke bijwerkingen bij tieners niet anders zijn dan bij andere leeftijdsgroepen.
Niet bezorgd
Frits Rosendaal, hoogleraar klinische epidemiologie in Leiden, is ook niet bezorgd over de wetenschappelijke onderbouwing van de Gezondheidsraad. “Het is een goed advies.” Wel vindt hij dat het lang op zich heeft laten wachten. “Andere landen zijn al begonnen met vaccineren van tieners. Midden in een epidemie is het een goed idee zo veel mogelijk mensen te vaccineren.”
Rosendaal ziet wel spanning met het omstreden advies van de Gezondheidsraad uit april, om zestigminners geen AstraZenecavaccins meer te geven vanwege het risico op ernstige bijwerkingen. “De Gezondheidsraad worstelt ermee dat als iets misschien nadelig is voor een individu, maar goed voor de bevolking als geheel, je het toch zou moeten doen. Brandweerman zijn kan ook nadelig zijn voor degene zelf, maar het is goed voor de bevolking.”
Kullberg weerspreekt die worsteling. Het advies is ‘een combinatie’ van individuele voordelen en effecten voor de gehele bevolking, zoals een kleinere kans op een piek in de winter en hernieuwde druk op de zorg.
Over de vergelijking met de brandweerman zegt Bijl: “Voor de brandweer kies je zelf, en nu bepalen anderen, je ouders, wat je moet doen.”
Wil je meer weten over dit onderwerp?
Kijk op: https://www.dinekevankooten.nl/tag/politiek/
Voor een overzicht kijk op: https://www.dinekevankooten.nl/archief/overzicht-great-reset-corona/
