De mens, beeldschoon

Wat hebt u op uw verlanglijstje staan of wat hebt u laatst voor uw verjaardag gekregen? Was het geld voor een operatieve ge­zichtsver­fraai­­ing, de figuur­correcties, een borstvergroting, een zon­nebank? Of kreeg u gelegenheid om het vet in uw buik of op uw bovenbenen te la­ten weghalen? Op uw toilettafel staat toch wel een anti-rim­pel­­pil­len­pot en naast uw broodtrommel de pot met slankheidspillen?
De huidige trend is dat de per­fecte buitenkant steeds belang­rij­ker wordt. De technische vorderingen van de wetenschap ge­ven ons het idee dat alles (ver)maakbaar is.

Publilcatie: ‘Gereformeerd Weekblad’
datum: april 1997 (13)
autuer: Dineke van Kooten

Wij, mensen, willen er normaal uitzien.
Wat ‘normaal’ is zien we dagelijks in tijdschriften, in recla­mes en als we wachten op de bus: foto’s van beeldschone mannen en vrou­wen. Dat deze foto’s van levende mensen door een com­pu­ter per­fect gemaakt zijn, staat er niet bij. We zien dus da­ge­lijks beelden van mensen met een fantastisch schoon­heid die niet bestaan. Wat wij dus als ‘normaal’ krijgen voorgeschoteld be­­s­taat niet. Dat schoonheidsideaal is dus nooit haalbaar hoe­veel ope­ra­ties we ondergaan, hoe lang we onder de zonnebank lig­gen, hoeveel pillen we slikken, hoeveel geld we er ook voor neer­leggen.
Maar het heeft wel risi­co’s voor de lichamelijke en geestelij­ke ge­zond­heid. Bij deze afbeel­dingen zou een waar­schu­wing moe­ten staan, zoals in de reclames voor sigaretten en drank!

Onderzoek heeft aangetoond dat schoonheid veel voordelen biedt: Ba­­by’s worden meer aangeraakt en geknuffeld als ze mooi zijn. Dik­ke kinderen worden op school vaak als luizijnde be­han­deld. Mooie kin­deren worden voor intelligent aan­ge­zien. Mooie mensen hebben een betere positie op de relatie­markt. Bovendien zijn ook hun kansen op de banenmarkt heel wat ho­ger. Dus een operatie of be­handeling lijkt zeker de moeite waard.

Ons zelfbeeld komt in de knel als er lichamelijk iets ‘mis’ is. Maatschappelijk gaan we steeds meer van de veronderstel­ling uit dat ‘het niet lekker in je vel zitten’ daadwerkelijk zo is en ver­wach­­ten we dat lichamelijk correcties onze gees­te­lijke problemen op­los­sen en ons zelfbeeld opkrikken.
Het lijkt u allemaal absurd, maar onderzoek bevestigt het boven­staan­de alleen maar. In Amerika wordt u – als u enigszins draag­krach­tig bent – aangesproken met de vraag waarom u neus nog zo groot is of waarom u rimpeltjes rond uw mond en o­gen heeft. Absurd? In Neder­land komt het voor dat u bij een sol­licitatie wordt aangenomen mits u wat aan uw gebit laat doen, want u bent (als pompbediende) het visitekaartje van het be­drijf.

‘Ik kan(/moet) volmaakt worden’, zorgt voor grote omzetten in de cos­me­tische chirurgie van onze particuliere klinieken.

De mens wordt een kunstwerk maar inhoudsloos, leeg, uitdruk­kings­loos, opzoek naar een nieuwe rimpel. Dan moet ik aan Jezus denken. Wij vragen ons opnieuw af: ‘Is dat, is dat mijn Koning?’ Daar staat Hij: gratieloos, met een totaal stuk ge­sla­gen huid van Zijn schouders tot aan Zijn kui­ten toe, bloed druipt van Zijn hoofd over Zijn gezicht. Kort­om een lichaam met lom­­pen, gescheurd en gebutst. Niets waard, geen uitstraling … maar met een hart vol ontferming.

De afstand tussen gelovigen en niet gelovigen zal steeds gro­ter wor­den omdat het steeds moeilijker wordt om te geloven dat er Iemand om je geeft zoals je bent. Dat je gewaardeerd wordt ge­woon zoals je bent. Het wordt moeilijk dat te geloven als de da­ge­lijkse omgeving ons het tegenovergestelde leert. En geloof je het wel dan wordt dat geloof gezien als een doekje voor het bloe­den, voor de lelij­kerds onder ons. Aan de andere kant zal de behoefte naar dat geloof groter wor­den. Want al zou het uiterlijk perfect zijn, in de meeste ge­val­len zal het geestelijk welbevinden ontbre­ken, want de in­ner­lijke leegte blijft immers; de (pijnlijke) leegte van onze cul­tuur ten opzichte van ons wezen: ons lichaam en onze ziel. In deze cultuur is het li­­chaam gede­gradeerd tot een omhul­sel, een voorwerp om ons uit te drukken, te verplaatsen. Het li­chaam is maakbaar. Het wordt ver­bouwd als een huis, wordt be­ke­­ken en beoordeeld op zijn waarde als een te-koop-staand huis. We be­heer­­sen en (mis/)gebruiken ons li­chaam in plaats dat het een onderdeel is van ons wezen, van ons zijn.

Er zijn mensen die ook naar de andere kant doorslaan en die hun lichaam beschouwen als een ding dat ze afbeulen en waarvan ze signalen als ziekte en pijn negeren. Ze laten het lichaam voor wat het is.
Moeten wij ons lichaam dan niet verzorgen en onderhouden? Wel de­gelijk! Wij mogen zijn zoals we zijn, maar dat ontslaat ons niet van de zorg ervoor. Ons lichaam is een tem­pel. We zullen huid, ha­ren, tanden en handen moeten wassen, met oliën e.d. verzorgen. Met eten – het goede van het veld – ons li­chaam spij­zen. Die ver­ant­­woording en die zorg moet er zijn. Als ons lichaam moe is, zul­len we ons de rust moeten gunnen. Als het li­chaam aangeeft dat er iets niet goed is, zullen we daarnaar moeten luiste­ren. We zul­len zo­danig met ons­zelf moeten omgaan dat we ac­cep­teren dat er een wis­sel­werking tus­sen onze geest en ons li­chaam is en dat beide be­lang­rijk zijn.

Want wat is mijn enige troost in leven en sterven?
Dat ik met mijn lichaam en mijn ziel beide in het leven en ster­­ven, niet mijn maar mijns getrouwen Za­lig­­maker Jezus Chris­tus ei­gen ben. Ik mag zijn en komen, zoals ik ben.