Kunst Van Het Sterven
In de podcast die ik heb opgenomen met Jolien van den Ende, over STERVEN, gaat het onder andere over dit boek:
‘Kunst Van Het Sterven. Wat religieuze tradities en humanistische spiritualiteit ons leren over doodgaan‘, Marie De Hennezel, Jean-Yves Leloup, uitg. Gottmer/Becht, ISBN 9789023009795, augustus 1998, 191 pagina’s
Hierin gaat het over de 6 stadia van beproeving tijdens het sterven:
a) Twijfel – Geloof
De twijfel is: waar is het allemaal goed voor? Waar is mijn leven voor nodig?
Het hierbij uithouden zorgt er voor dat geloof naar boven komt: het zij zo! Ik verenig me ermee!
Overgave en toevertrouwen is het uiteindelijke resultaat.
b) Wanhoop – Hoop
De wanhoop gaat over: ik heb de kracht niet meer
Het hierbij uithouden zorgt er voor dat de hoop indaalt: ‘Zonder houvast en toch vastgehouden ben ik’
Vrede en vertrouwen is het resultaat van deze fase
c) Gehechtheid – Vrijgevigheid
De stervende lijkt gierig en begerig te worden. Zichtbaar in grijpende, zoekende hnden. Je vastklampen aan het leven, alsof het leven je bezit is.
Het hierbij uithouden zorgt er voor dat men vrijgevig wordt: Ik leg mijn leven af om het weer te nemen.
Overgave en onbaatzuchtigheid is het uiteindelijk resultaat
d) Ongeduld – Geduld
Ongeduld die woede en boosheid veroorzaakt, maar eigenlijk zit er paniek onder. De stervende kan dan mensen naar huis sturen.
Het hierbij uithouden geeft geduld. De tijd telt.
Zachtmoedigheid en waarneembare vrede is het resultaat van deze beproeging
e) Hoogmoed – Nederigheid
Dan is de stervende zo ver, heeft alles doorworsteld, dat hij denkt niets meer te hoeven vrezen. In die hoogmoed zit ook ijdelheid: men is gearriveerd, heeft zich verzoend met het sterven, heeft de worstelingen doorstaan, maar wil niet de aftakeling, de zwakte. Men ontvangt liever geen bezoek, omdat men wil herinnerd blijven zoals hij was en niet zoals uit uitgeteerd, verzwakt dreigt te worden.
Het hierbij uithouden veroorzaakt nederigheid: men heeft zelfs zijn aftakeling niet meer te verbergen. Het humane wordt humus. De zwakte wordt fragiel.
Hij aanvaardt dat hij stof is.
f) Overgave – Vrede
Het laatste stadium is die van overgave. De transfiguratie vindt zijn voltooiing: een daadwerkelijke gedaantwisseling is zichtbaar.
Hij zegt iets als: In uw handen beveel ik mijn geest.
En in die overgave is er vrede. Men is als het ware gekust door God.
Je kunt bij de stervende aanwezig zijn als een vroedvrouw met Woord en Gebaar:
i) Mededogen
Voordat je als aanwezige de kamer van de stervende binnen gaat, open je je hart. Je komt in het gezelschap van het onbekende. Je hebt eerbied voor het grote dat staat te gebeuren.
ii) Aanroepen / oproepen
De aanwezigheid inzetten van de Naam die voor de sterven vertrouwd is: God de Vader, Maria, de engelen, familie, etc. Een gebed uitspreken. Een kaars aansteken om het zichtbaar te maken en daar vorm aan te geven.
iii) Zalving van alle lichaams delen
Het zalven van het lichaam, als tempel van de Geest. Alle lichaamsdelen worden aangeraakt en waar mogelijk benoemt. Het lichaam ontspant zich.
iv) Luisteren
De voorgaande stappen maken dat de stervende dichterbij zichzelf kan komen en er ruimte ontstaat om het ongezegde uit te spreken: zorgen, verdriet, pijn, waar de stervende zich schuldig over voelt, wat hij anders gedaan had willen hebben. Dat aanhoren en luisteren is een groot geschenk.
v) Antwoorden: vergeving uitspreken
Als alles lijkt gezegd te zijn, mag het goede gezegd worden en vergeving aangezegd worden, waardoor de stervend uit zichzelf bevrijd wordt. Een groot geschenk is de zegen en het ‘Ga in vrede!’ zal ervaren worden.
vi) Communie
Het brood en de wijn zijn vormen van diepe verbondenheid en maken zichtbaar wie wij in oorsprong zijn. Een paar druppels wijn op de lippen van de stervende is voldoende. Het ervaren dat de andere aanwezigen deze gemeenschap delen, brengt diepe verbondenheid.
vii) Contemplatie
In de tegenwoordigheid van het mysterie vertoeven is een heiligheid, die ondersteund kan worden door zachte, gewijde muziek of een lied dat gezongen wordt.
Voor deze podcast en andere over sterven, kijk op: https://www.dinekevankooten.nl/archief/sterven-doe-je-niet-zomaar/
Meer lezen over sterven op deze website? Kijk dan hier
