Mattias Desmet – totalitarisme
Op 2 februari 2022 schrijft Mattias Desmet op LinkedIN:
Beste allen,
zoals aangekondigd nog een post over mijn nieuwe boek – het ligt vanaf vandaag in de boekhandel.
Ik heb ervoor gekozen om een ‘zacht’ boek over totalitarisme te schrijven, een boek dat niet zozeer de nadruk legt op de spectaculaire aspecten ervan – indoctrinatie, propaganda, terreur, hersenspoeling, geforceerde bekentenissen, concentratiekampen, enzovoort. Het gaat daar soms ook wel over, maar ik heb toch veeleer de aandacht gevestigd op het onderliggende, psychologische proces dat tot die ultieme horror leidt.
Het is dit wat we ons moeten realiseren: totalitarisme is niet in de eerste plaats het product afwijkende, monsterlijke geesten.
Het komt voort uit een bepaalde manier van denken die zeer wijdverspreid is, een manier van denken die tot buitensporige industrialisering en vertechnologisering van de wereld leidde en vervolgens tot buitensporig individualisme, sociaal isolement en epidemische angst, depressie en frustratie.
De grootschalige massavorming van de twintigste eeuw waren een logisch uitvloeisel van de lamentabele psychische toestand waarin de bevolking verkeerde – en waarin ze nu opnieuw verkeert.
Een individu geeft zich over aan de massa en haar leiders vanuit de wens om bevrijd te worden van zichzelf, om te ontsnappen uit sociaal isolement en uit troosteloos individualisme; een individu geeft zich over aan de massa vanuit het smachten naar een absolute meester die richting geeft aan een zinloos bestaan.
Het is die vacature die de totalitaire leider gretig inneemt.
Hij eist niet minder dan de volledige onderwerping van het individu aan het collectief, hij introduceert altijd een nieuwe, absolutistische solidariteit en burgerzin.
Dat was onder het nazisme en het communisme zo en we zien hetzelfde fanatieke collectivisme nu weer opgang maken, weze het, precies zoals Hannah Arendt voorspeld had, onder een nieuwe, technocratische gedaante.
Hoe kunnen we een evenwicht vinden tussen individu en collectief?
En hoe kunnen we het mechanistische mens- en wereldbeeld achter ons laten?
Dit zijn het soort vragen die we ons daarvoor moeten stellen: bekijken we de mens als een biochemische machine die technologisch gemonitord en farmaceutisch bijgestuurd moet worden of als een wezen dat in mystieke resonantie met de Ander en met de eeuwige vormentaal van de natuur zijn bestemming vindt?’
Voor de mensen die het boek zullen lezen: ik hoop dat jullie in de klanken die ik neergeschreven heb een eigen verhaal kunnen horen, ik hoop dat het jullie aanzet tot het spreken van jullie eigen woorden in een tijd waarin een Ministerie van Waarheid – de factcheckerij – iedereen in een staatsdiscours probeert te wringen.
Wil je meer weten over dit onderwerp?
Kijk op: https://www.dinekevankooten.nl/tag/politiek/
Voor een overzicht kijk op: https://www.dinekevankooten.nl/archief/overzicht-great-reset-corona/
