Vreemdgaan vergeven

Eerder schreef ik over VERPLICHT VREEMDGAAN – een prikkelende titel, maar met een serieuze boodschap. Want vreemdgaan is zelden zomaar een misstap. Het is vaak een luide roep om aandacht voor iets wat al langer aan het verdwijnen was: verbinding, waarheid, ziel.

Als ontrouw aan het licht komt, volgen meestal twee reacties: verwijten of vergeven.
Beide lijken logisch, begrijpelijk, soms zelfs nobel.
Maar beide kunnen – als we niet opletten – net zo schadelijk zijn als de daad zelf.

Waarom Verwijten én Vergeven Gevaarlijk Zijn na Vreemdgaan
(Als we vergeten wat er echt speelt)
Ontrouw confronteert ons met het onbekende. Met pijn.
We willen snel duidelijkheid, houvast, controle.
We wijzen. Of we zeggen: “Ik vergeef je.”

Maar beide reacties missen vaak het punt.

Ze reageren op het gedrag – niet op de leegte die eraan voorafging.

Verwijten: Het morele schild tegen existentiële pijn

Verwijten geven ons een gevoel van controle.
We zetten de ander neer als dader, onszelf als slachtoffer.
Fout en gekwetst. Duidelijk. Opluchtend.

Maar onder het verwijt schuilt vaak iets veel kwetsbaarders:
“Hoe lang was jij al niet meer bij mij?”
“Waar zijn wij elkaar kwijtgeraakt?”
“Wat heb ik niet willen zien?”

Zonder dat we het doorhebben, beschermen verwijten ons tegen de diepere pijn:
de pijn van verlating, van verdwijning, van onszelf verliezen in de ander.
Maar ze houden ons ook weg van wat wezenlijk is:
onderzoek, waarheid, verantwoordelijkheid aan beide kanten.

Vergeving: De spirituele bypass

Vergeving klinkt liefdevol. Groots. Spiritueel.
En dat kan het zijn.

Maar in mijn praktijk komt het te vaak voor dat het een pleister op een gapende wond is en anders wordt.
Een poging om snel de rust te herstellen – zonder de storm echt te doorvoelen.

Zonder doorleefde waarheid wordt vergeving een leugen met een gouden randje.
We slaan het echte gesprek over. De pijn, de woede, de vragen.

“Wat heeft ons hier gebracht?”
“Waar was ik niet meer trouw aan mezelf?”
“Wat in mij is al veel eerder weggegaan?”

En dan gebeurt iets verraderlijks.

De Heilige en de Zondaar: Vergeving als Machtsspel

In mijn praktijk zie ik het vaak:
Als partner B degene die vreemdging (partner A) vergeeft, zonder dat er sprake is van echte vereffening, ontstaat een subtiele machtsverschuiving.

Partner B wordt de ‘heilige’.
De moreel verhevene.
Die blijft geven, maar ondertussen eisen gaat stellen:

“Jij moet je blijven bewijzen.”
“Jij hebt voor altijd iets goed te maken.”
“Jij mag niet meer klagen.”

En zo blijft de relatie ongelijkwaardig.
De een boet, de ander beheerst.
Onder het mom van vergeving ontstaat een verkapt strafsysteem.

In zo’n dynamiek is de relatie gedoemd te sterven.
Niet aan het vreemdgaan, maar aan het uitblijven van ware ontmoeting.
Tenzij beide partners bereid zijn tot radicale eerlijkheid –
en tot het dragen van beide kanten van het verhaal.

Wat is er dan wél nodig?

Vreemdgaan is zelden het echte probleem.
Het is een symptoom.
Een signaal van een diepere verdwijning: van vuur, van waarheid, van ziel.

Dus wat er nodig is, is niet vergeving. Niet verwijt.
Maar aanwezigheid.
Rauw. Echt. Radicaal.

De moed om te vragen:

• Waar zijn wij elkaar kwijtgeraakt?
• Waar heb ik mezelf laten verdwijnen?
• Wat heb ik gemist, genegeerd, of nooit durven voelen?

En misschien zelfs:
Wat in mij was al lang geleden vreemdgegaan?

De echte uitnodiging: Ontmoeting op zielsniveau

Zolang we blijven reageren op gedrag (“je hebt iets gedaan”)
en niet op bestaan (“er is iets verdwenen”),
blijven we aan de oppervlakte.

Maar heling vraagt om diepte.
Om het ongemak. Om de leegte. Om het niet-weten.

Niet om te vergeven.
Niet om te veroordelen.
Maar om opnieuw te leren zien:
Niet wat er fout ging,
maar wat er verloren ging.

Tot slot

Verwijten is vechten.
Vergeven is vluchten.

Beide kunnen ons weghouden van het enige wat werkelijk bevrijdt:
de waarheid in de ogen kijken, samen.

Niet om gelijk te krijgen.
Niet om door te gaan alsof er niets gebeurd is.
Maar om – juist door de breuk – een poort te vinden.
misschien een poort wordt.