Suiker versus vet
Zoals de discussie tussen ziekteverwekkers (Louis Pasteur) of microzyma (Antoine Béchamp) door Pasteur werd ‘gewonnen, zo is er een zelfde verhaal te melden voor suikser versus vet. Ancel Keys zei: verzadigde vetten zijn gevaarlijk en John Yudkin zei: suiker is gevaarlijk (Lees ook maken-ziekteverwekkers-ons-ziek/)
John Yudkin (1910-1995) was een Britse voedingswetenschapper die met zijn werk de schadelijkheid van suiker benadrukte. John Yudkin schreef zijn boek “Puur Wit: Dodelijk” (originele titel: “Pure, White and Deadly”), dat in 1972 werd gepubliceerd. In dit boek pleit Yudkin tegen de consumptie van suiker en legt hij de gezondheidsrisico’s uit die aan overmatige suikerinname verbonden zijn. Hij stelt dat suiker een belangrijke rol speelt in de ontwikkeling van verschillende gezondheidsproblemen, waaronder hart- en vaatziekten en diabetes.
Yudkin’s werk kwam in een tijd dat de voedingswetenschap zich begon te richten op vetten als de belangrijkste boosdoener voor gezondheid, maar hij benadrukte dat suiker ook schadelijke effecten heeft. Zijn ideeën werden in die tijd niet altijd goed ontvangen, en hij stond vaak tegenover andere wetenschappers die de nadruk legden op vetconsumptie.
Het boek heeft een blijvende impact gehad op de discussie rond voeding en gezondheid, en het blijft relevant in de hedendaagse gesprekken over suikerconsumptie en de effecten ervan op de gezondheid.
In “Puur Wit: Dodelijk” onderzoekt John Yudkin de rol van suiker in de voeding en de impact ervan op de gezondheid. Hier zijn de belangrijkste punten uit het boek:
* Suiker als Gezondheidsrisico: Yudkin betoogt dat suiker niet alleen een bron van lege calorieën is, maar ook een belangrijke factor in de ontwikkeling van verschillende gezondheidsproblemen, zoals hartziekten, diabetes en obesitas.
* Kritiek op de Voedingswetenschap: Hij bekritiseert de gangbare opvattingen van zijn tijd, die vaak de nadruk legden op vetten als de belangrijkste oorzaak van gezondheidsproblemen. Yudkin pleit voor een heroverweging van de rol van suiker in onze voeding.
* Evidentie en Onderzoek: Het boek bevat verschillende studies en gegevens die de schadelijke effecten van suiker ondersteunen, en Yudkin roept op tot meer onderzoek naar de gevolgen van suikerconsumptie.
* Aanbevelingen: Yudkin moedigt lezers aan om hun suikerinname te verminderen en bewust te zijn van de verborgen suikers in veel bewerkte voedingsmiddelen.
* Culturele en Sociale Aspecten: Hij bespreekt ook de culturele en sociale factoren die bijdragen aan de hoge suikerconsumptie, en hoe marketing en industrie invloed hebben op ons eetgedrag.
Het boek is een pleidooi voor een gezondere levensstijl door het verminderen van suikerconsumptie en het bevorderen van een bewustere benadering van voeding. Als je meer wilt weten over gezonde voedingskeuzes of gerelateerde onderwerpen, laat het me weten!
John Yudkin: De Verliezer van de Wetenschappelijke Strijd
John Yudkin was een pionier in de studie van voeding en gezondheid en de belangrijkste tegenstander van Ancel Keys in de voedingsdiscussie van de 20e eeuw. Yudkin was ervan overtuigd dat suiker, niet vet, de belangrijkste boosdoener was in de ontwikkeling van hartziekten, diabetes en andere chronische aandoeningen. Hij was een van de eersten die de schadelijkheid van suiker voor de gezondheid op wetenschappelijke wijze benadrukte.
Yudkin’s werk stond in scherp contrast met dat van Ancel Keys, die in de jaren ’50 en ’60 zijn Seven Countries Study publiceerde, waarin hij suggereerde dat er een sterke relatie was tussen de inname van verzadigde vetten en hartziekten. Keys concludeerde dat een dieet met veel verzadigde vetten het risico op hart- en vaatziekten verhoogde, wat leidde tot de wijdverbreide aanbeveling om vetten in de voeding te verminderen.
Yudkin, aan de andere kant, was een criticus van deze benadering en voerde aan dat de werkelijke oorzaak van hartziekten en andere gezondheidsproblemen suiker was. Zijn argument was gebaseerd op de toenemende consumptie van suiker, vooral geraffineerde suiker, en de toename van gezondheidsproblemen zoals obesitas, diabetes type 2 en hartziekten in westerse landen. Hij publiceerde zijn ideeën in het boek “Pure, White and Deadly” (1972), waarin hij betoogde dat suiker een veel grotere bedreiging vormde voor de volksgezondheid dan vetten.
De Wetenschappelijke Strijd: Vetten versus Suiker
De wetenschappelijke gemeenschap stond op het punt een keuze te maken tussen de ideeën van Yudkin en Keys. De boodschap van Keys, die suggereerde dat vetten de grootste boosdoener waren, werd echter sterker ondersteund door de voedingsrichtlijnen van de Amerikaanse overheid en andere gezondheidsinstellingen. Keys had sterke politieke, financiele en wetenschappelijke steun, vooral door de steun van de American Heart Association en de National Institutes of Health (NIH), evenals de nadruk die werd gelegd op zijn Seven Countries Study, die de schadelijkheid van verzadigde vetten ondersteunde.
Yudkin’s ideeën kwamen minder goed van de grond, deels omdat de voedingsindustrie, die enorm afhankelijk was van de verkoop van suikerhoudende producten, niet bereid was om de schadelijkheid van suiker toe te geven. Ook was er weinig wetenschappelijke steun voor Yudkin’s theorieën in vergelijking met de brede acceptatie van Keys’ werk. Dit leidde ertoe dat de theorie van verlaagd vetgehalte in de voeding (die door Keys werd gepromoot) de dominante benadering werd in voedingsrichtlijnen, terwijl Yudkin’s theorieën over suiker werden genegeerd of gemarginaliseerd.
De Invloed van de Suikerindustrie
Een belangrijk aspect in de strijd tussen Keys en Yudkin was de invloed van de suikerindustrie, die Yudkin’s boodschap over de schadelijkheid van suiker actief ondermijnde. De suikerindustrie was zeer invloedrijk en had, net als de tabaksindustrie in een andere context, middelen om wetenschappelijke discussie te beïnvloeden en te sturen. De suikerindustrie promootte het idee dat suiker geen directe invloed had op hartziekten en andere gezondheidsproblemen, en de gevolgen van suiker werden vaak geminimaliseerd in wetenschappelijke literatuur.
De Heden: De Herwaardering van Suiker
In de laatste decennia is er echter een verschuiving geweest in het wetenschappelijke begrip van voeding. Terwijl de nadruk lange tijd lag op het beperken van vetten, is er tegenwoordig steeds meer bewijs dat overmatige suikerconsumptie, vooral in de vorm van toegevoegde suikers in bewerkte voedingsmiddelen en dranken, een grotere rol speelt in de ontwikkeling van chronische ziektes zoals diabetes type 2, obesitas, en hartziekten. Er is nu meer erkenning voor de schadelijkheid van suiker, en Yudkin wordt in veel wetenschappelijke kringen erkend als een pionier die al veel eerder de gevaren van suiker signaleerde dan de meerderheid van de wetenschappelijke gemeenschap.
Conclusie: De Wetenschappelijke Strijd Tussen Yudkin en Keys
Ancel Keys en John Yudkin waren dus wetenschappelijke tegenstanders in een strijd die veel verder ging dan de grenzen van academisch debat – het had invloed op het beleid, de volksgezondheid en de voedingsindustrie. Terwijl Keys de nadruk legde op het verminderen van verzadigde vetten om hartziekten te voorkomen, pleitte Yudkin voor het beperken van suiker om dezelfde gezondheidsproblemen aan te pakken.
In de lange termijn lijkt Yudkin’s visie, hoewel lange tijd genegeerd, steeds meer steun te krijgen nu er meer bekend wordt over de gezondheidsrisico’s van suiker. Hoewel Keys wetenschappelijk terrein won in zijn tijd, lijkt de wetenschap van vandaag Yudkin meer gelijk te geven, nu suiker steeds meer wordt gezien als een van de grootste veroorzakers van gezondheidsproblemen.
Financiering van Ancel Keys onderzoek
Ancel Keys, de Amerikaanse fysioloog die bekend werd door zijn onderzoek naar de relatie tussen vetten en hartziekten, kreeg gedurende zijn carrière financiering van verschillende bronnen, waaronder zowel overheidsinstellingen als private partijen. De financiering was een belangrijk onderdeel van de manier waarop hij zijn invloedrijke studies kon uitvoeren, vooral de Seven Countries Study, die de basis vormde voor het idee dat verzadigde vetten het risico op hartziekten verhogen. Hier zijn enkele van de belangrijkste bronnen van financiering voor Keys:
1. De Amerikaanse Overheid
Ancel Keys ontving aanzienlijke steun van de Amerikaanse overheid, met name via de National Institutes of Health (NIH). Het NIH is een overheidsinstelling die onderzoek naar gezondheidsproblemen financiert, en Keys was betrokken bij verschillende grote onderzoeksprojecten die via dit instituut gefinancierd werden. De overheid ondersteunde veel van zijn onderzoek naar voeding en gezondheid, inclusief studies naar de rol van vetten in hartziekten. De Seven Countries Study, die Keys in de jaren ’50 en ’60 uitvoerde, werd mede gefinancierd door Amerikaanse overheidsorganisaties, en deze studie werd een pijler voor het voedingsadvies dat vetten in verband bracht met hartziekten.
2. De Rockefeller Foundation
Naast overheidsfinanciering ontving Keys ook steun van invloedrijke filantropische organisaties zoals de Rockefeller Foundation, een belangrijke bron van fondsen voor wetenschappelijk onderzoek. De Rockefeller Foundation had een breed scala aan interesses, waaronder gezondheid en voeding, en speelde een rol in de financiering van wetenschappelijke onderzoeken die betrekking hadden op de gezondheid van de mens. De steun van de Rockefeller Foundation stelde Keys in staat om zijn onderzoek naar de relatie tussen dieet en hartziekten uit te breiden.
3. Industriële Financiering
Er is ook enige discussie geweest over de mate waarin industriële belangen Keys’ werk hebben ondersteund. In de vroege jaren van zijn carrière waren er aanwijzingen dat zijn onderzoeken, met name die naar de effecten van vetten, indirect gesteund werden door de voedingsindustrie, die bezorgd was over de mogelijke impact van zijn bevindingen op de verkoop van vetrijke producten zoals vlees en zuivel. De voedingsindustrie had veel belang bij het afwenden van de verantwoordelijkheid voor hartziekten van vetten naar andere voedingscomponenten zoals suiker of koolhydraten.
Hoewel er geen direct bewijs is dat Keys zelf financiële steun ontving van de voedingsindustrie (zoals bijvoorbeeld de suikerindustrie later zou doen), was zijn werk wel in lijn met de belangen van de voedingsindustrie die aangaf dat de rol van vetten in hartziekten relatief overdriven werd. Dit kan deels de acceptatie van zijn werk door de bredere wetenschappelijke en publieke gemeenschap verklaren, evenals de snelle verspreiding van zijn theorieën in de voedingsrichtlijnen van de jaren ’70 en ’80.
4. De Seven Countries Study en De Kritiek
Het meest invloedrijke werk van Ancel Keys, de Seven Countries Study, werd vaak bekritiseerd vanwege de manier waarop de studie was opgezet en geanalyseerd. Deze studie, die het dieet en de gezondheid van mensen in zeven landen onderzocht, zou suggereren dat de inname van verzadigde vetten direct gekoppeld was aan het risico op hartziekten. De studie was echter selectief in de gegevens die werden gepresenteerd – sommige landen werden uitgesloten omdat hun gegevens niet overeenkwamen met het gewenste resultaat. Dit leidde tot kritiek dat de studie niet de volledige en objectieve weergave van het wereldwijde dieet en de gezondheid was.
5. Betrokkenheid bij de Richtlijnen van de VS
De resultaten van de Seven Countries Study beïnvloedden sterk de Amerikaanse voedingsrichtlijnen die vanaf de jaren ’70 werden geformuleerd. Onder invloed van de studie werden verzadigde vetten gezien als de belangrijkste veroorzakers van hartziekten, wat leidde tot voedingsadviezen die de nadruk legden op het verminderen van vetten in de voeding en het vervangen van vetten door koolhydraten. Dit beleid werd sterk ondersteund door overheidsinstellingen en gezondheidsorganisaties in de VS, deels als gevolg van de autoriteit die Keys had opgebouwd door zijn onderzoek.
Conclusie: De Complexe Financiering van Ancel Keys
Ancel Keys was dus afhankelijk van een breed scala aan financieringsbronnen om zijn werk uit te voeren, variërend van overheidsinstellingen zoals het NIH tot filantropische organisaties zoals de Rockefeller Foundation. Terwijl Keys zelf geen directe financiering van de voedingsindustrie ontving voor zijn onderzoek naar hartziekten, zijn de bredere context en de manier waarop zijn bevindingen werden geïnterpreteerd en gepromoot beïnvloed door de belangen van zowel de overheid als de industrie. Dit heeft geleid tot de bredere acceptatie van zijn theorieën over de rol van vetten in hartziekten, die lange tijd de basis vormden voor het voedingsbeleid in de VS en andere westerse landen.
Het idee dat suiker gezonder was dan vetten ontstond in de tweede helft van de 20e eeuw en heeft te maken met zowel wetenschappelijke debatten, voedingsrichtlijnen als industriële belangen. Hier volgt het verhaal van hoe dit idee ontstond en zich verspreidde:
1. De Opkomst van het “Vetvrije” Dieet
Na de Tweede Wereldoorlog, in de jaren ’50 en ’60, begon er een verschuiving in de manier waarop mensen naar voeding keken, vooral in het Westen. Het was een tijd van snel toenemende welvaart en veranderende levensstijlen, maar ook van de opkomst van chronische ziekten zoals hart- en vaatziekten. Er ontstond een groeiende bezorgdheid over de impact van voeding op de gezondheid.
In de jaren ’50 werd het idee gepromoot dat vetten, vooral verzadigde vetten, de belangrijkste oorzaak waren van hartziekten. Het beroemde onderzoek van Ancel Keys, bekend geworden door zijn Seven Countries Study, suggereerde een verband tussen verzadigd vet in de voeding en hartziekten. Dit leidde tot de breed geaccepteerde conclusie dat vetten – en vooral verzadigde vetten uit vlees, boter en volle melkproducten – de schuldigen waren in de toename van hart- en vaatziekten.
Als reactie op deze bevindingen, en onder druk van de medische wereld, werd in de jaren ’60 en ’70 het idee van een “vetarm dieet” gepromoot. In plaats van vetten te eten, werd geadviseerd om meer koolhydraten te consumeren, zoals suiker, zetmeel en granen, omdat koolhydraten als veiliger werden gezien voor de gezondheid. Dit leidde uiteindelijk tot de breed geaccepteerde gedachte dat suiker minder schadelijk was dan vetten, omdat suiker geen directe link vertoonde met hartziekten op dat moment, terwijl vetten wel werden geassocieerd met verhoogde risico’s.
2. De Suikerindustrie’s Invloed
Tegelijkertijd speelde de suikerindustrie een belangrijke rol in het beïnvloeden van wetenschappelijke onderzoeksrichtingen. De suikerindustrie was erg bezorgd over de groeiende bezorgdheid over de effecten van suiker op de gezondheid. In de jaren ’60 begon de industrie zich actief in te zetten om suiker als onschuldig te presenteren, terwijl vetten de schuld kregen van hartziekten. De Sugar Research Foundation (nu de Sugar Association) financierde studies die de nadruk legden op het gevaar van vetten en minder aandacht schonken aan de effecten van suiker op de gezondheid. In sommige gevallen financierde de suikerindustrie onderzoeken die suggereerden dat suiker in de voeding geen negatieve gevolgen had voor hartziekten, terwijl vetten de echte boosdoeners waren.
Het idee dat suiker “gezond” was in vergelijking met vetten werd versterkt door een langdurige marketingcampagne die suiker als een energiebron zonder risico’s voor de gezondheid presenteerde. Er ontstond een voedingscultuur die sterk gericht was op het verminderen van vetten, terwijl suiker als een onschuldige brandstof werd beschouwd, zelfs in verwerkte vormen zoals frisdrank en snoep.
3. De “Vetvrije” Trend en de Gezondheidsvoordelen van Suiker
In de jaren ’80 en ’90 begon de voedingsindustrie massaal in te zetten op vetarme producten, wat leidde tot de bloei van “vetvrije” snacks, maaltijden en drankjes. Denk aan producten zoals vetvrije yoghurt, vetarme chips, en caloriearme snacks, die werden gepromoot als gezond alternatief voor producten met vet. Veel van deze producten bevatten echter aanzienlijke hoeveelheden suiker om de smaak te behouden.
Op dat moment werd het idee algemeen geaccepteerd dat als je het vet in je dieet verminderde, je een gezonder dieet zou hebben. Dit leidde tot de misvatting dat het consumeren van meer suiker – zelfs in verwerkte en geraffineerde vormen – minder schadelijk was dan het eten van vetten. Het idee dat vet schadelijk was voor het hart en suiker als energiebron voor het lichaam werd gepromoot, zelfs door gezondheidsautoriteiten en diëtisten.
4. De Impact van de “Suiker is Goed” Mentaliteit
De nadruk op vetarm en suikerrijk voedsel had verschillende gevolgen voor de volksgezondheid. De verhoogde consumptie van suiker, vooral in de vorm van bewerkte voedingsmiddelen, leidde tot een aanzienlijke stijging van obesitas en type 2 diabetes wereldwijd. Terwijl mensen dachten dat ze gezond bezig waren door vetten te vermijden, voerden ze hun dieet in feite met producten die vaak hoge hoeveelheden suiker bevatten, wat een grote bijdrage leverde aan de huidige epidemieën van obesitas en diabetes.
De misvatting dat suiker gezonder was dan vetten werd verder versterkt door het feit dat suiker geen onmiddellijk zichtbare gezondheidsgevolgen vertoonde, terwijl het verhogen van de vetinname gemakkelijk werd gekoppeld aan zichtbare gezondheidsproblemen zoals verhoogde cholesterolspiegels en hart- en vaatziekten.
5. Het Oplossen van de Misvatting: Heden en Wetenschappelijke Hervormingen
In de afgelopen twee decennia zijn er echter belangrijke verschuivingen geweest in het wetenschappelijk begrip van voeding en gezondheid. Onderzoekers en voedingswetenschappers hebben nu meer inzicht in de negatieve effecten van overmatige suikerconsumptie op de gezondheid, en de link tussen suiker en ziekten zoals obesitas, diabetes type 2, en zelfs hartziekten wordt steeds duidelijker.
Het idee dat suiker ongevaarlijk is, is dus in grote mate weerlegd. In plaats van te focussen op het vermijden van vetten, benadrukken de moderne richtlijnen nu de behoefte om zowel de hoeveelheid suiker als de hoeveelheid verzadigd vet in het dieet te beperken. Bovendien wordt er steeds meer nadruk gelegd op het kiezen van onbewerkte voedingsmiddelen, zoals groenten, fruit, volle granen en gezonde vetten, in plaats van te vertrouwen op bewerkte, suikerhoudende producten die vaak ook vetarm worden gepresenteerd.
6. Hedendaagse Gezondheidsadviezen
Vandaag de dag wordt suiker vaak gezien als een van de grootste voedingsdaders voor gezondheidsproblemen, en is de nadruk verschoven naar het verminderen van de inname van toegevoegde suikers in het dieet. Wereldgezondheidsorganisaties zoals de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) adviseren nu dat niet meer dan 10% van je dagelijkse calorieën afkomstig zouden moeten zijn van toegevoegde suikers. In plaats van vetten te demoniseren, wordt er meer aandacht besteed aan het kiezen van gezonde vetten, zoals die in avocado’s, noten, zaden, en vette vis, als onderdeel van een uitgebalanceerd dieet.
Conclusie
Het idee dat suiker gezond is, is het resultaat van een samenspel van wetenschappelijke onduidelijkheden, industriële beïnvloeding en culturele verschuivingen in de voedingsrichtlijnen. Dit misverstand heeft decennialang invloed gehad op hoe mensen over voeding dachten en hoe ze hun dieet structureerden. Nu, met de hernieuwde aandacht voor de gevaren van suiker, vooral in de context van chronische ziekten, is het duidelijk geworden dat een evenwichtig dieet dat de inname van suiker de sleutel is tot een betere gezondheid.
