Relatieliefde is voorwaardelijk
Er is opmerkelijk verschil tussen de liefde tussen ouders en kinderen enerzijds, en de liefde tussen partners anderzijds. Er wordt vaak gesproken over de liefde van ouders voor hun kinderen als “onvoorwaardelijk”, maar de liefde tussen partners heeft een andere dynamiek en vereist actieve zorg en aandacht om te blijven groeien. Liefde tussen partners is voorwaardelijk en moet gevoed worden door aandacht en door ontwikkeling.
Lees hierover:
* relatie-levend-of-inhoudsloos/
* vaste-componenten-van-een-gezonde-relatie/
Onvoorwaardelijke liefde van ouders naar kinderen
Onvoorwaardelijke liefde wordt vaak toegeschreven aan ouders, vooral als het gaat om de liefde die zij voor hun kinderen hebben. Dit is een type liefde die, in veel gevallen, niet afhankelijk is van gedrag of prestaties – het is er simpelweg, ongeacht de omstandigheden. Ouders kunnen hun kinderen liefhebben, zelfs als deze niet perfect zijn of als ze fouten maken. Deze onvoorwaardelijke liefde komt voort uit een diepe biologische en emotionele band, en is bedoeld om de kinderen te ondersteunen, te koesteren en te beschermen terwijl ze opgroeien.
Toch is het belangrijk te erkennen dat zelfs ouderliefde in sommige gevallen niet volledig onvoorwaardelijk is door allerlei omstandigheden. Er zijn gevallen waarin ouders gevoelens van teleurstelling, verwarring of zelfs boosheid kunnen ervaren, vooral wanneer het gedrag van hun kinderen destructief is of schadelijk voor anderen. Het idee van onvoorwaardelijke liefde – waarbij de liefde niet afhankelijk is van de prestaties of het gedrag van de ander – een ideaal dat in veel gezinnen geldt.
Vaak onbenoemde en niet gerealiseerde aspecten van ouder-liefde is, dat bonusouders, pleegouders, adoptie ouders hoe graag en welwillend ook niet kunnen spreken van onvoorwaardelijke liefde. Het is daarom ook een te vaak onderschat probleem bij pleegouders en adoptieouders, omdat men zich schuldig voelt of zich boven vermogen wil bewijzen aan het geadopteerde kind dat met wel onvoorwaardelijk lief heeft. Daardoor wordt men vaak overbelast, omdat er geen natuurlijke grens getrokken wordt: ‘Hoe graag ook, ik kan dit niet!’! Dat gelft ook voor partners in samengestelde gezinnen, waardoor de nieuwe partner niet onvoorwaardelijk kan houden van de kinderen van de andere partner! Er vinden daardoor allerlei verstrengelingen van loyaliteiten en verwachtingen plaats die uiteindelijk zorgen voor ruzies, verwijten en het gevoel van tekort te komen.
Liefde tussen partners is absoluut niet onvoorwaardelijk, maar wel essentieel
Liefde tussen partners is anders dan de liefde tussen ouders en kinderen. Terwijl de liefde tussen ouders en kinderen vaak een meer instinctieve en onvoorwaardelijke basis heeft, is de liefde tussen partners afhankelijk van wederzijds respect, communicatie, en voortdurende inspanning van beide kanten. Partners moeten actief werken aan hun relatie, zowel in goede als in moeilijke tijden.
Het idee dat liefde tussen partners niet onvoorwaardelijk is, heeft te maken met het feit dat het niet vanzelfsprekend is dat de liefde blijft bestaan zonder enige inspanning. Relaties hebben onderhoud nodig, en de liefde tussen twee mensen groeit en verandert afhankelijk van hoe goed beide partners de relatie verzorgen. Dit betekent dat, hoewel liefde tussen partners misschien niet “onvoorwaardelijk” is in de traditionele zin van het woord, er toch diepe, toewijding en verantwoordelijkheid vereist zijn om deze liefde te laten bloeien.
Waarom liefde tussen partners voeding nodig heeft
Liefde moet tussen partners gevoed worden, omdat het anders kan verwateren. Dit voedingsproces heeft verschillende aspecten:
* Communicatie –
Open, eerlijke en liefdevolle communicatie is essentieel om een relatie gezond te houden. Het stellen van grenzen, het delen van gevoelens, en het bespreken van wensen en verwachtingen zijn belangrijke onderdelen van communicatie die de liefde kunnen verdiepen.
* Respect en waardering –
Partners moeten elkaar voortdurend respecteren en waarderen voor wie ze zijn. Dit betekent zowel de kleine gebaren van waardering als het erkennen van elkaars dromen, ambities en emoties.
* Verbinding en intimiteit –
Fysieke en emotionele intimiteit zijn fundamenteel voor de liefde tussen partners. Dit vereist tijd, moeite en de bereidheid om je partner echt te leren kennen, zelfs als je denkt dat je alles al weet.
* Vergevingsgezindheid –
Geen enkele relatie is zonder fouten of conflicten. Het vermogen om te vergeven, je excuses aan te bieden en samen te werken aan herstel is essentieel voor het behoud van een sterke band.
* Groei en verandering –
Mensen veranderen, en dat gebeurt ook binnen relaties. Partners moeten zich bewust zijn van deze veranderingen en bereid zijn samen te groeien. Dit betekent dat je flexibel moet zijn en bereid om te ondersteunen wanneer je partner evolueert, of het nu persoonlijk, professioneel of emotioneel is.
De dynamiek van liefde die ‘voeding’ nodig heeft
In een relatie is het makkelijk om te denken dat de liefde vanzelf zou moeten blijven groeien, zonder veel moeite. Dit is echter een romantisch ideaal dat vaak niet realistisch is. Relaties moeten regelmatig opnieuw worden aangestoken en onderhouden. Dit komt doordat liefde tussen partners vaak meer wordt beïnvloed door externe factoren zoals werkdruk, persoonlijke stress, of andere zorgen, die kunnen leiden tot een afname van de focus op de relatie.
De liefde tussen partners is dus dynamisch – het vereist constant onderhoud en moet gevoed worden door:
* Gezamenlijke tijd door samen activiteiten te ondernemen, zelfs als het leven druk is.
* Liefdevolle gebaren die de band versterken, zoals complimenten, aanrakingen, en aandacht.
* Ondersteuning in moeilijke tijden waarbij je als team werkt om uitdagingen aan te gaan.
Zonder deze voortdurende zorg en moeite kan de liefde verwateren, en ontstaat er ruimte voor vervreemding of misverstanden.
Is er ruimte voor ‘onvoorwaardelijkheid’ in partnerliefde?
Hoewel de liefde tussen partners dus actief gevoed moet worden, betekent dit niet dat er geen ruimte is voor onvoorwaardelijke liefdevolle momenten. In een sterke relatie kunnen er momenten zijn van diepe, onvoorwaardelijke liefde en acceptatie, vooral wanneer beide partners hun uiterste best doen om elkaar te ondersteunen, te begrijpen en te accepteren, ongeacht de omstandigheden.
Er kunnen momenten zijn waarop partners zich zonder voorbehoud voor elkaar inzetten – bijvoorbeeld in tijden van ziekte, verlies of moeilijke periodes. Dit soort liefde is misschien niet altijd constant, maar kan wel een krachtig onderdeel zijn van de relatie, waarin beide partners zich volledig aan elkaar verbonden voelen, ongeacht de uitdagingen waarmee ze geconfronteerd worden. Maar het zou de situatie te kort doen en de zwaarte erg onderschat worden als men niet weet dat het aankunnen vanuit onvoorwaardelijkheid altijd komt doordat met daarvoor de liefdestank van elkaar ruim gevuld heeft!
In een ongelijkwaardige situaties van ziekte, verlies van werk of moeilijke periodes is het heel hard werken als de liefdestank niet goed genoeg gevuld is geweest óf dat de ongelijkwaardigheid te lang heeft geduld zonder dat er aandacht is geweest voor het leeg raken van de liefdestank! Waardoor net als bij adoptieve situaties bij ouders hier ook te vaak sprake is van schuldgevoel óf van boven vermogen op het tandvlees doorgaan waardoor burn-out situaties ontstaan.
Kortom: Liefde tussen ouders en kinderen is vaak onvoorwaardelijk, maar liefde tussen partners vereist inspanning en aandacht om te blijven bestaan en te groeien. Dit is niet per se iets negatiefs, want het proces van het onderhouden van liefde in een partnerschap kan juist verdiepend en verrijkend zijn. Wanneer beide partners actief investeren in hun relatie – door te communiceren, te respecteren, te waarderen, te vergeven en samen te groeien – kan de liefde tussen hen sterk, gezond en duurzaam zijn en de liefdestank gevuld worden voor latere situaties van droogte.
Liefde in een partnerschap is dus geen vanzelfsprekendheid, maar het kan wel een krachtig en prachtig iets worden als het de zorg en aandacht krijgt die het verdient en nodig heeft..
En ze leefden nog lang en gelukkig
De gedachte dat partnerliefde onvoorwaardelijk en altijd durend is, komt voort uit een aantal diepgewortelde culturele, sociale en emotionele factoren. Veel van deze overtuigingen zijn sterk verbonden met romantische idealen en verhalen die we vanaf jonge leeftijd horen, maar ook met de verwachtingen die we als samenleving hebben van relaties. Laten we deze factoren eens nader bekijken om te begrijpen waarom we vaak denken dat partnerliefde een soort onvoorwaardelijke, blijvende kracht is.
1. Romantische idealen en verhalen
Van kinds af aan worden we omringd door verhalen over “echt” liefde. Van sprookjes tot romantische films en boeken: de boodschap is vaak dat ware liefde alles overwint en dat de liefde tussen twee mensen onvoorwaardelijk is. Deze verhalen eindigen vaak met “en ze leefden nog lang en gelukkig”, wat suggereert dat liefde tussen partners een permanente, onveranderlijke toestand is.
Deze idealen creëren een sterk beeld van de relatie waarin alles altijd goed zou moeten gaan, zelfs als er uitdagingen zijn. De gedachte dat liefde altijd zal blijven, komt vaak voort uit deze fantasieën, waarbij we het idee omarmen dat liefde het ‘antwoord’ is op al onze problemen en dat het een soort garantie biedt voor een langdurige, zorgeloze relatie.
2. De invloed van culturele normen en verwachtingen
In veel culturen is er een diepgewortelde overtuiging dat romantische relaties – vooral het huwelijk – een soort eeuwigheid moeten weerspiegelen. We groeien op met het idee dat je partner voor altijd je partner moet zijn, en dat liefde tussen jullie vanzelfsprekend blijft, zelfs als de jaren verstrijken.
Deze culturele normen beïnvloeden hoe we relaties aangaan en onderhouden. We verwachten dat liefde tussen partners onvoorwaardelijk is omdat dat in veel gevallen als het ‘normale’ of ‘juiste’ pad wordt gepresenteerd. Het idee van “voor altijd samen” is bijna een sociale verwachting en verplichting. In christelijke kringen wordt daarbij gezegd: Wat God dan samengevoegd heeft, scheide de mens niet.“ (Matteüs 19:6, HSV), maar er wordt niet bij gezegd of aangereikt hoe beide partners zich daarvoor in kunnen/moeten zetten. Als een relatie eindigt, kunnen mensen zich schuldig voelen of falen ervaren, omdat de norm is dat liefde standhoudt.
3. De behoefte aan zekerheid en veiligheid
Mensen verlangen van nature naar stabiliteit en zekerheid in hun persoonlijke relaties. Dit is een fundamenteel verlangen dat teruggaat naar de basisbehoeften van het menselijke bestaan van het babytje: verbondenheid en veiligheid. Verbondenheid en veiligheid zijn voor dát babytje van levensbelang. In een relatie willen we geloven dat de liefde tussen partners altijd blijft bestaan, omdat dit ons een gevoel van veiligheid biedt.
Als we denken dat de liefde onvoorwaardelijk is, voelt dit als een veilige haven. We willen dat onze partners er altijd voor ons zijn, ongeacht de omstandigheden. Het idee van onvoorwaardelijke liefde kan dus ook een manier zijn om de onzekerheid van het leven te verminderen – als de liefde “altijd” blijft, dan kunnen we ons gesteund en beschermd voelen in een wereld die vaak onvoorspelbaar is. Maar dan wordt de liefdesrelatie eerder een ouder-kind relatie waarin de ander als ouder garant moet staan voor de ouder liefde die mogelijk in de kindertijd ontbroken heeft.
4. Het verlangen naar verbinding en perfectie
Er is een diepgeworteld verlangen om volledige, authentieke verbinding te ervaren met een andere persoon. We willen dat onze liefde met onze partner perfect is, dat deze altijd warm, volledig en probleemloos blijft. Dit kan ook komen uit de wens om onze eigen kwetsbaarheden te overwinnen en de illusie te creëren dat, zolang onze relatie sterk is, we zelf ook ‘heel’ zijn. En het kan zijn dat we dát juist zo gemist hebben bij onze ouders (in hun relatie of in hun relatie met ons) dat we dat nu van onze partner verwachten. Maar eigenlijk presenteren we dan de rekening van onze ouders aan onze partner. Hij/zij moet dan doen, wat mijn vader/moeder niet heeft kunnen doen.
De gedachte dat liefde onvoorwaardelijk is, kan ook voortkomen uit de wens dat alle uitdagingen of conflicten die zich voordoen binnen de relatie, vanzelf opgelost kunnen worden door de kracht van de liefde zelf. Dit idee draagt bij aan de overtuiging dat als je echt van iemand houdt, de relatie vanzelf blijft functioneren zonder dat er voortdurende inspanning nodig is.
5. Begrip van liefde als ‘opoffering’
In veel gevallen is er het idee dat liefde gelijkstaat aan zelfopoffering. We worden vaak aangespoord om van onze partner te houden, zelfs als er uitdagingen zijn, en om “alles” voor de ander te doen, wat soms ook inhoudt dat we onze eigen behoeften opzijzetten. Dit kan leiden tot de gedachte dat liefde een soort opoffering is die altijd door moet gaan, ongeacht de omstandigheden.
Deze opoffering kan zich vertalen in het idee dat liefde tussen partners altijd blijft, ongeacht de persoonlijke uitdagingen of veranderingen die zich voordoen. We denken misschien dat als we genoeg “geven”, de liefde in stand blijft – maar liefde vereist ook wederkerigheid, respect en wederzijds werk, iets wat soms over het hoofd wordt gezien in de verwachting van onvoorwaardelijkheid.
6. Sociale media en moderne romantiek
In de huidige tijd worden romantische relaties vaak gepresenteerd op sociale media als perfect en zonder enige rimpelingen. Foto’s van blije, verliefde koppels kunnen het idee versterken dat liefde tussen partners altijd intens en volmaakt moet zijn. Dit vergroot de druk om te voldoen aan het beeld van de “perfecte relatie”, waarin alles altijd goed gaat en waarin partners elkaar onvoorwaardelijk liefhebben.
7. Onbewuste verwachtingen van partnerschap
Wanneer we in een relatie stappen, kunnen we vaak onbewust aannemen dat het vanzelfsprekend is dat onze partner altijd van ons zal houden, en andersom. Dit kan komen doordat we misschien niet genoeg nadenken over de actieve rol die we zelf moeten spelen in het onderhouden van de liefde. We gaan ervan uit dat, omdat we ons diep verbonden voelen met die persoon, de liefde vanzelf blijft, terwijl de realiteit is dat relaties continu werk vereisen.
8. De invloed van de beginfase van de relatie
De beginfase van een relatie is vaak intens en vol passie. De eerste tijd samen kan zo goed voelen dat we automatisch denken dat deze gevoelens voor altijd zullen blijven bestaan. De ‘honeymoon-fase’ creëert vaak de illusie dat liefde altijd op deze manier zal zijn. Na verloop van tijd, wanneer de initiële passie afneemt en er meer dagelijkse uitdagingen opkomen, kunnen we in de war raken en ons afvragen waarom diezelfde diepe, onvoorwaardelijke liefde niet blijft bestaan.
Conclusie
Het idee dat partnerliefde onvoorwaardelijk en altijd durend is, komt dus voort uit een combinatie van culturele, emotionele en romantische verwachtingen. Het wordt versterkt door verhalen, sociale normen en de menselijke behoefte aan zekerheid en verbinding. Echter, de werkelijkheid is dat liefde tussen partners actief onderhouden moet worden. Het vereist inzet, communicatie, wederzijds respect en het vermogen om door moeilijkheden heen samen te groeien. Wanneer we dit begrijpen, kunnen we de echte diepte van liefde ontdekken, die niet alleen gebaseerd is op idealen, maar ook op samenwerking en de bereidheid om te blijven investeren in de relatie, ongeacht de omstandigheden.
Jezus liefde voor mensen
De Liefde van Jezus: Een Ouder-Kind Liefde in Plaats van een Partnerrelatie
In de christelijke traditie wordt de liefde van Jezus voor de mensheid vaak benadrukt als een diepe, onvoorwaardelijke en sacrale liefde. Het is een liefde die verder gaat dan de liefde tussen partners of zelfs vrienden.
1. De Ouder-Kind Relatie: Een Symbool van Zorg en Zelfopoffering
De liefde die Jezus voor ons heeft, kan het best begrepen worden als een ouder-kind liefde, waarin de ouder zorgt voor en beschermt, terwijl het kind volledig afhankelijk is van die zorg en bescherming. Dit is een van de diepste vormen van liefde die in de Bijbel wordt weergegeven. Jezus wordt in de Bijbel vaak afgebeeld als de herder die voor zijn schapen zorgt, wat vergelijkbaar is met de zorg die een ouder heeft voor zijn kind. In Johannes 10:14-15 zegt Jezus:
“Ik ben de goede herder. Ik ken de mijne en de mijne kennen mij, zoals de Vader mij kent en ik de Vader ken. Ik geef mijn leven voor de schapen.”
(Johannes 10:14-15, NBV)
Dit vers laat zien dat Jezus zijn leven voor ons geeft, net zoals een ouder bereid is alles te doen voor het welzijn van zijn kind. Het is een liefde die wordt gekarakteriseerd door toewijding, bescherming en offerbereidheid. In tegenstelling tot de relatie tussen romantische partners, waarin wederzijdse intimiteit en gelijkwaardigheid centraal staan, is de relatie tussen Jezus en ons, zijn “schapen,” meer een liefde die zelfopoffering en het aanbieden van bescherming en zorg betreft.
2. De Vaderlijke Liefde van God
In de Bijbel wordt ook de relatie tussen God de Vader en de mens als een ouder-kind relatie beschreven. Jezus spreekt over God als Zijn Vader en benadrukt het vertrouwde, zorgzame aspect van deze relatie. In Matteüs 7:9-11 zegt Jezus:
“Welke mens van jullie zal zijn zoon een steen geven als hij om brood vraagt? Of, als hij om een vis vraagt, zal hij hem dan een slang geven? Als jullie, hoewel jullie slecht zijn, goede gaven weten te geven aan jullie kinderen, hoeveel te meer zal jullie Vader die in de hemel is goede gaven geven aan wie hem daarom vraagt!”
(Mat. 7:9-11, NBV)
In dit vers legt Jezus uit dat God als een liefdevolle vader voor ons zorgt en altijd bereid is ons te geven wat goed voor ons is. Deze zorg is niet gebonden aan romantische liefde, maar aan een onvoorwaardelijke en beschermende ouderlijke liefde. Het is een liefde die zich niet uit in een wederzijdse romantische relatie, maar in een relatie van zorg, geduld en barmhartigheid.
3. Jezus als de Bruidegom en de Gemeente als Zijn Bruid
Hoewel de Bijbel de liefde van Jezus voor Zijn volgelingen vaak vergelijkt met de liefde tussen een bruidegom en zijn bruid (bijvoorbeeld in Efeziërs 5:25-27), is het belangrijk te begrijpen dat dit beeld niet verwijst naar een romantische relatie, maar eerder naar een relatie van toewijding, zorg en heiliging. In Efeziërs 5:25-27 staat:
“Heren, hebt uw vrouwen lief, zoals ook Christus de gemeente heeft liefgehad en zich voor haar heeft overgegeven, om haar te heiligen, haar te reinigen door het waterbad met het woord, opdat Hij de gemeente aan zichzelf zou stellen als een schitterende bruid, zonder vlek of rimpel of iets dergelijks, maar heilig en onberispelijk.”
(Efeziërs 5:25-27, NBV)
Hier wordt de relatie tussen Christus en de kerk (de gemeente) gepresenteerd als een huwelijk, maar het gaat niet om de liefde die we kennen van een romantische partnerrelatie, maar om een liefde die gericht is op het heiligen en beschermen van de ander. Het is een sacrale liefde die verder gaat dan menselijke romantiek.
4. Onvoorwaardelijke Liefde en Genade
Wat de liefde van Jezus onderscheidt van de liefde tussen romantische partners, is de onvoorwaardelijkheid en de genade die eraan ten grondslag ligt. In de liefde van Jezus is er geen verwachting van wederkerigheid op dezelfde manier als bij menselijke relaties. Jezus toont Zijn liefde door zonder voorwaarden voor ons te sterven en ons de kans te geven om tot Hem te komen, zoals we zijn. In Romeinen 5:8 zegt Paulus:
“Maar God bevestigt zijn liefde voor ons daarin dat Christus voor ons gestorven is toen wij nog zondaars waren.”
(Romeinen 5:8, NBV)
Jezus’ liefde voor ons is niet gebaseerd op wat wij kunnen geven of doen, maar op wie Hij is en wat Hij voor ons heeft gedaan. Dit is in wezen het kenmerk van ouderlijke liefde – het is liefde die komt vanuit een verlangen om het beste voor het kind te willen, ongeacht wat het kind zelf bijdraagt.
Kortom: De liefde van Jezus voor de mens is diep en onvoorwaardelijk, en hoewel sommige beelden in de Bijbel de relatie tussen Jezus en zijn volgelingen vergelijken met een huwelijk (zoals de kerk als de bruid), is de kern van Zijn liefde die van een ouder voor een kind. Het is een liefde die zich uit in zorg, bescherming, zelfopoffering en het verlangen om ons te heiligen en te redden. In tegenstelling tot de romantische liefde tussen partners, is de liefde van Jezus voor ons een voorbeeld van onvoorwaardelijke zorg en offerbereidheid, die onze relatie met Hem vormt als een afhankelijk kind ten opzichte van een zorgzame en liefdevolle ouder.
