Alchemy en Jung – Edward Edinger

Het boek “Mystery of the Coniunctio: Alchemical Image of Individuation” van Edward F. Edinger bevat lezingen over de alchemistische symboliek van de coniunctio, oftewel de mystieke ‘verbinding’ of ‘samenvoeging’ die centraal staat in de alchemie en in Carl Jung’s theorieën over individuatie. Edinger, een Jungiaanse analist, interpreteert de alchemie als een psychologisch proces dat de innerlijke transformatie van het ego naar een meer geïntegreerde en evenwichtige persoonlijkheid beschrijft.

De coniunctio is een van de belangrijkste alchemistische beelden en verwijst naar de vereniging van twee tegengestelden, zoals het mannelijke en vrouwelijke principe, of het bewuste en onbewuste. Dit proces van vereniging is een centraal thema in Jung’s psychologie van de individuatie, het proces waarbij de verschillende delen van het psyche worden geïntegreerd om een meer geheel en authentiek zelf te worden.

In het boek legt Edinger uit hoe de alchemie als een symbolisch representatiemiddel kan worden begrepen in relatie tot de psychologische groei van een individu. Hij gebruikt voorbeelden van alchemistische werken en beelden om de symboliek van de coniunctio te verbinden met Jungiaanse concepten zoals schaduw, animus/anima, en het Zelf. Het boek is bedoeld voor een publiek dat geïnteresseerd is in zowel de geschiedenis van de alchemie als in de psychologische theorieën van Jung, en biedt inzichten in hoe alchemistische symbolen kunnen worden toegepast op het proces van psychologische ontwikkeling.

Enkele belangrijke thema’s die Edinger bespreekt in dit werk:

De alchemistische symboliek: Edinger onderzoekt de manier waarop alchemistische beelden, zoals de coniunctio, de ontmoeting van de tegenpolen, en de verwezenlijking van de ‘Grote Werk’ (opus magnum), als metaforen kunnen worden gezien voor psychologische transformatie en zelfverwerkelijking.
Individuatieproces: Hij verbindt de alchemistische beelden met Jung’s concept van individuation, het proces waarbij de bewuste en onbewuste aspecten van de psyche geïntegreerd worden tot een samenhangend en geïntegreerd Zelf.
De betekenis van tegengestelden: Edinger legt uit hoe het integreren van tegengestelden – zoals man/vrouw, licht/donker, bewust/onbewust – cruciaal is voor het bereiken van psychologische eenheid. Dit wordt vergeleken met de alchemistische visie op de vereniging van het mannelijke en vrouwelijke principe in de coniunctio.
De alchemist als psycholoog: Edinger bespreekt de alchemist als een psychologische figuur die op zoek is naar transformatie, niet alleen op het materiële niveau (het maken van goud), maar ook op het psychologische niveau – de ontwikkeling van het individu.

Het boek is diepgaand en kan uitdagend zijn, maar het biedt waardevolle inzichten voor iedereen die geïnteresseerd is in de verbinding tussen alchemie, Jungiaanse psychologie en spirituele ontwikkeling.

In het eerste hoofdstuk, getiteld “Introduction to Jung’s Mysterium Coniunctionis” van Edward F. Edinger’s boek “Mystery of the Coniunctio: Alchemical Image of Individuation”, wordt een inleiding gegeven op het alchemistische concept van de coniunctio en de manier waarop dit concept aansluit bij Carl Jung’s visie op individuatie en de psychologie van het Zelf. Edinger bespreekt de belangrijkste thema’s van Jung’s werk Mysterium Coniunctionis, waarin Jung de alchemie gebruikt als een metafoor voor psychologische processen en de integratie van tegengestelden.

Hoofdpunten van de introductie:

Mysterium Coniunctionis en de Psychologie van Jung:

Edinger benadrukt dat Jung de coniunctio beschouwde als een centraal symbool in zijn psychologie. Het verwijst naar de mystieke en symbolische vereniging van tegengestelden, zoals het mannelijke en vrouwelijke principe, het bewuste en onbewuste, en de psyche en de ziel. Deze vereniging is essentieel voor het proces van individuatie, waarbij het ego (bewustzijn) en de onbewuste aspecten van de psyche in eenheid komen.
Jung beschouwde de coniunctio als het uiteindelijke doel van de individuatie: de integratie van de verschillende aspecten van de persoonlijkheid tot een heel en geïntegreerd Zelf.

De Alchemie als Psychologisch Model:

De alchemie speelt een belangrijke rol in Jung’s werk, omdat deze symbolen en beelden gebruikt om het innerlijke proces van psychologische transformatie te beschrijven. In Mysterium Coniunctionis koppelt Jung alchemistische processen, zoals de transformatie van ‘onzuiver’ materiaal in goud, aan psychologische processen die plaats vinden in het individu tijdens het streven naar psychologische volledigheid.
Edinger legt uit dat Jung alchemistische beelden als metaforen gebruikt om de dynamiek van de psyche te verklaren. Hij ziet de alchemie als een oud systeem van beelden die zich bij uitstek lenen voor het beschrijven van innerlijke, psychologische verandering.

De Coniunctio als Alchemistische en Psychologische Beleving:

Het proces van de coniunctio omvat de ontmoeting en integratie van twee tegengestelden die elkaar aanvullen. Dit kan gezien worden als de vereniging van het animus (de mannelijke kant in de vrouw) en het anima (de vrouwelijke kant in de man), of de eenheid van bewuste en onbewuste aspecten van de psyche.
Edinger benadrukt dat deze symbolische vereniging niet alleen een intellectuele oefening is, maar een diepe psychologische ervaring die een persoon transformeert. Het is een spiritueel proces, een “mysterie” dat de menselijke ziel overstijgt.

Jung’s Benadering van Alchemie:

Edinger bespreekt ook de invloed van de alchemistische traditie op Jung’s denken. Jung was ervan overtuigd dat de oude alchemisten niet alleen bezig waren met het maken van fysiek goud, maar dat ze onbewust een psychologisch proces beschreven dat diep resonantie had met de menselijke psyche. In Mysterium Coniunctionis probeert Jung deze alchemistische beelden te ontcijferen en te vertalen naar een psychologische context, waarbij hij inzicht biedt in hoe deze alchemistische symbolen zich vertalen naar processen in de moderne psychologie.

Symboliek van de coniunctio:

De coniunctio is meer dan alleen de vereniging van twee tegengestelden: het is een mystieke ervaring die leidt tot een diepere kennis van het Zelf. Edinger stelt dat het begrijpen van dit symbool de lezer helpt om het innerlijke proces van individuatie te begrijpen. Het is een proces van vereniging en wedergeboorte, en kan worden gezien als een innerlijke transformatie die, zoals de alchemisten dat zagen, een soort ‘gouden’ toestand van psychologische volledigheid bereikt.

Integratie van het Bewuste en het Onbewuste:

Het proces van coniunctio in de psychologie betekent dat het bewuste ego en de onbewuste aspecten van de psyche zich verbinden en harmoniseren. Deze integratie wordt vaak gezien als de sleutel tot genezing en spirituele groei. Jung benadrukte dat de psychologische gezondheid van een individu afhankelijk is van de mate waarin deze integratie kan plaatsvinden, wat de basis vormt voor zijn idee van individuatie.

Doelen van het Hoofdstuk:

Edinger wil in dit hoofdstuk de lezer voorbereiden op de complexiteit van het alchemistische proces van de coniunctio en hoe dit kan worden begrepen binnen het kader van Jung’s psychologie. Het biedt een overzicht van hoe alchemistische symbolen (zoals de coniunctio) het psychologische proces van individuatie kunnen verhelderen.
Daarnaast wordt de alchemie gepresenteerd als een rijke bron van symbolische beelden die, wanneer correct geïnterpreteerd, de psychologische groei en transformatie kunnen bevorderen.

Conclusie:

In dit eerste hoofdstuk geeft Edinger een inleidende uitleg over de coniunctio en de manier waarop dit concept aansluit bij de Jungiaanse psychologie van individuatie. Hij legt uit dat Jung’s werk de alchemie als een psychologisch model gebruikt en dat de coniunctio een belangrijk symbool is voor de integratie van tegengestelden en de uiteindelijke transformatie van de psyche naar een meer geïntegreerde staat van Zelf. Het is de eerste stap in het begrijpen van de diepe en complexe relatie tussen alchemie en Jungiaanse psychologie.

In het hoofdstuk “A Psychological Interpretation of the Rosarium Pictures” bespreekt Edward F. Edinger de alchemistische symboliek van de Rosarium Philosophorum (de Rozenkrans of Rosarium), een belangrijke alchemistische tekst die verschillende beelden bevat die de alchemistische transformatie representeren. De Rosarium is een reeks symbolische afbeeldingen die de verschillende fasen van het alchemistische werk voorstellen, en Edinger interpreteert deze afbeeldingen door de lens van Carl Jung’s psychologie, met bijzondere aandacht voor de psychologische implicaties van de symbolen.

In Picture 1: The Mandala Fountain bespreekt Edinger de eerste afbeelding van de Rosarium, die voor Jung en Edinger een diep psychologische betekenis heeft, die verband houdt met het proces van individuatie en de manifestatie van het Zelf.

Inhoud en interpretatie van Picture 1: The Mandala Fountain:

De Afbeelding:
De eerste afbeelding in de Rosarium, genaamd “The Mandala Fountain,” toont een fontein die uit de hemel stroomt en een mandala-achtig patroon vormt op de aarde. Het beeld bevat elementen van water, licht, en een cirkelvormige structuur, die zowel het dynamische als het statische vertegenwoordigen. De mandala (een cirkelvormige geometrische structuur) wordt vaak gezien als een symbool van volledigheid en heelheid, en het water dat eruit stroomt kan worden geïnterpreteerd als de stroming van leven, energie of spirituele kracht.
Psychologische Interpretatie van de Mandala:
Edinger legt uit dat de mandala in dit beeld een symbool is van de psychologische werkelijkheid van het Zelf. Het Zelf is, in Jungiaanse zin, het archetype van de totale, geïntegreerde persoonlijkheid. De mandala vertegenwoordigt de cirkel van de psyche waarin alle verschillende aspecten van het innerlijke leven samenvallen. Het is een symbool van eenheid, orde en heelheid. Het feit dat de mandala zich in een fontein bevindt, benadrukt de dynamische en onophoudelijke aard van dit proces van psychologische integratie. In het begin van het individuatieproces verschijnt het Zelf vaak in symbolen zoals de mandala om de innerlijke chaos te ordenen en te centreren. Het water dat uit de mandala stroomt, kan gezien worden als de energie die van het Zelf uitgaat en de psyche begint te beïnvloeden. Dit kan zowel genezing als een krachtig proces van transformatie betekenen.
De Fase van het Alchemistische Werk:
In de alchemie verwijst de fountain vaak naar het idee van de ‘prima materia’, de oermaterie of het beginnende punt van transformatie. De fountain is de oorsprong, van waaruit de verdere transformatie begint. Psychologisch gezien kan deze fase de initiële opening naar het onbewuste betekenen, een moment waarop het bewuste bewustzijn zich opent voor de dieperliggende en onbewuste krachten van de psyche.
De Psychologische Betekenis van Water:
Water is een krachtig symbool in de Jungiaanse psychologie en wordt vaak geassocieerd met het onbewuste. Het is vloeibaar, veranderlijk, en vormt zich naar zijn omgeving. In deze afbeelding suggereert de stroming van water de bevrijding van onbewuste krachten, die een belangrijke rol spelen in de individueringsreis. Het water uit de fontein kan ook de stroom van emoties, instincten of andere onbewuste inhoud representeren die naar het bewustzijn komt om verwerkt te worden.
De Betekenis van de Stroom van Licht en Energie:
Het licht dat uit de fontein komt, kan worden gezien als een symbool van bewustzijn, inzicht of spirituele verlichting. Het is niet alleen het vloeibare water van het onbewuste, maar het wordt ook verlicht, wat een symbolische melding is van de verhevenheid en de verlichting die kan ontstaan wanneer het onbewuste wordt geïntegreerd in het bewustzijn.
Het Begin van Transformatie:
De afbeelding van de mandala en de fontein symboliseert het begin van het alchemistische werk, waarin de kunstenaar of zoeker de verschillende delen van de psyche begint te onderzoeken en te integreren. Het is een proces van zelfontdekking waarin het onbewuste naar de oppervlakte komt en in het bewustzijn wordt gebracht. Het idee van de mandala verwijst naar de potentie voor heelheid, maar deze heelheid moet nog gerealiseerd worden door het hele alchemistische proces.

Conclusie van de Interpretatie:

Edinger concludeert dat Picture 1: The Mandala Fountain een representatie is van het begin van het psychologische proces van individuatie. Het toont de oorspronkelijke stroom van energie, bewustzijn, en onbewuste krachten die samenkomen in een poging om heelheid en integratie te bereiken. De mandala symboliseert de eenheid en het totale Zelf, terwijl het water en de fontein de actieve, levendige kracht van transformatie vertegenwoordigen. Het is een visueel beeld van de initiële fasen van de alchemistische transformatie, waarin het onbewuste en het bewuste voor het eerst beginnen te interageren.

Dit eerste beeld in de Rosarium geeft een psychologisch perspectief op het begin van het individueringsproces, waarin de zoektocht naar integratie, heelheid en bewustzijn begint met de erkenning van de verschillende krachten die in de psyche werken.

In het tweede hoofdstuk van Edward F. Edinger’s interpretatie van de Rosarium Philosophorum, getiteld “A Psychological Interpretation of the Rosarium Pictures”, bespreekt hij de tweede afbeelding uit de Rosarium getiteld “Picture 2: Emergence of the Opposites”. Deze afbeelding en de bijbehorende psychologische interpretatie zijn essentieel voor het begrijpen van de alchemistische symboliek van de tegengestelden, en hoe dit proces binnen de Jungiaanse psychologie kan worden begrepen, vooral in de context van het individuatieproces.

De Afbeelding: Emergence of the Opposites

In de tweede afbeelding uit de Rosarium wordt een dramatisch beeld gepresenteerd waarin twee tegengestelden duidelijk opkomen en tegenover elkaar staan. Vaak wordt dit afgebeeld als een beeld van een koning en een koningin (representaties van mannelijke en vrouwelijke principes) of als de opkomst van twee figuren die de polaire krachten van de psyche belichamen, zoals het licht en het donker, of het bewustzijn en het onbewuste.

De symboliek in de afbeelding is rijk en gelaagd. De twee figuren of krachten komen uit het onbewuste naar voren, en het beeld suggereert de ontmoeting van tegenstellingen die moeten worden geconfronteerd en geïntegreerd om de alchemistische transformatie voort te zetten.

Psychologische Interpretatie door Edinger

De Emergentie van de Tegengestelden:
Edinger legt uit dat de “Emergence of the Opposites” een cruciale fase is in zowel de alchemie als in het individuatieproces. In de Jungiaanse psychologie verwijzen de “tegengestelden” naar de tegengestelde krachten in de psyche die in conflict kunnen staan, zoals het bewuste versus het onbewuste, het mannelijke versus het vrouwelijke, de schaduw versus het ego, of de animus versus de anima. Het verschijnen van deze tegenstellingen is onvermijdelijk in de psychologische ontwikkeling van een individu. De eerste stap in het proces van individuatie is namelijk de erkenning en confrontatie van deze tegengestelden, die vaak eerst in de vorm van symbolen of figuren naar boven komen.
Psychologische Confrontatie met de Schaduw:
In deze fase van de individuatie wordt het individu geconfronteerd met wat Jung de “schaduw” noemde: de onbewuste, vaak onderdrukte aspecten van de psyche die tegengesteld zijn aan het bewuste zelfbeeld. De schaduw bevat zowel de negatieve als de positieve eigenschappen die we niet gemakkelijk kunnen accepteren. Het moment waarop deze tegengestelden naar boven komen, is een cruciaal moment in de psychologische ontwikkeling. De koning en koningin in de afbeelding kunnen worden gezien als symbolen van deze tegengestelde krachten binnen het individu, die nog niet verenigd zijn, maar wel in interactie met elkaar staan.
De Alchemistische Idee van ‘Solve et Coagula’ (Oplossen en Coaguleren):
Het proces van “solve et coagula”, dat letterlijk ‘oplossen en samenvoegen’ betekent, is een kernconcept in de alchemie en speelt een centrale rol in deze afbeelding. De afbeelding van de emergence of the opposites kan worden gezien als een representatie van het eerste deel van dit proces: de ontbinding van de bestaande structuren of het ego, en de opkomst van tegengestelde krachten die moeten worden geïntegreerd. Jung gebruikte dit idee om de manier waarop tegengestelden binnen de psyche moeten worden erkend en geaccepteerd als onderdeel van het individuatieproces te beschrijven.
De Kracht van Integratie van Tegenstellingen:
Edinger stelt dat het proces van de emergence of the opposites een onvermijdelijke stap is in de zoektocht naar psychologische integratie. Het gaat erom deze tegengestelden niet te verwerpen of te verdringen, maar ze te confronteren, te integreren en tot een nieuwe eenheid te brengen. Het erkennen van de tegengestelden binnen de psyche (bijvoorbeeld de mannelijke en vrouwelijke aspecten) is essentieel voor het bereiken van een psychologisch evenwicht en uiteindelijk voor het bereiken van een meer volledige en geïntegreerde persoonlijkheid.
De Rol van de Anima en Animus:
In de Jungiaanse psychologie worden de anima (het vrouwelijke in de man) en de animus (het mannelijke in de vrouw) vaak als tegengestelden beschouwd die een belangrijke rol spelen in het individuatieproces. In Picture 2 kunnen de koning en koningin bijvoorbeeld worden geïnterpreteerd als symbolen van deze interne mannelijke en vrouwelijke krachten. Het doel is niet om deze krachten tegen elkaar op te zetten, maar om ze te integreren in een evenwichtige eenheid die het hele individu omvat.
De Oproep tot Transformatie:
De emergence of the opposites is niet alleen een confrontatie met innerlijke tegenstellingen, maar ook een oproep tot transformatie. Het proces van individuatie vereist dat we ons openstellen voor deze tegengestelde krachten en dat we ze erkennen als essentiële aspecten van wie we zijn. Edinger benadrukt dat het zien van deze tegengestelden als complementair in plaats van als vijanden essentieel is voor de voortgang van het individuatieproces. De alchemisten begrepen de noodzaak van het verenigen van deze krachten, omdat het een stap was op weg naar het maken van het “gouden” geheel: de voltooide, geïntegreerde persoonlijkheid.

Symbolen van de Tegengestelden:

Edinger wijst erop dat in de afbeelding vaak verschillende symbolen worden gebruikt om de tegenstellingen te representeren. De koning en koningin kunnen bijvoorbeeld de mannelijke en vrouwelijke principes voorstellen, maar andere symbolen in de afbeelding (zoals zwart-wit contrasten, zon en maan, of licht en donker) benadrukken ook de rol van polariteit in dit proces.

Conclusie:

In “Picture 2: Emergence of the Opposites” interpreteert Edinger de afbeelding als een visuele representatie van het confronteren en integreren van de tegengestelden binnen de psyche. Dit proces is essentieel voor de Jungiaanse visie op individueringspsychologie, waarin het individu de verschillende polariteiten van de psyche moet erkennen en samenbrengen om tot een meer heel en geïntegreerd Zelf te komen. De afbeelding benadrukt de noodzaak van het aangaan van deze innerlijke conflicten en het transformeren van deze polariteiten in een nieuwe eenheid, die als fundament dient voor de volgende fasen van de alchemistische en psychologische transformatie.

In het hoofdstuk “A Psychological Interpretation of the Rosarium Pictures” van Edward F. Edinger, bespreekt hij de derde afbeelding in de Rosarium Philosophorum, getiteld “Picture 3: Stripped for Action”. Deze afbeelding speelt een cruciale rol in de alchemistische symboliek en is een belangrijk moment in het proces van psychologische transformatie. Edinger geeft een diepgaande Jungiaanse interpretatie van dit beeld, waarin hij de betekenis van ‘stripping’ (afleggen van lagen) en ‘actie’ binnen het individuatieproces onderzoekt.

De Afbeelding: Stripped for Action

In Picture 3 zien we doorgaans een afbeelding van een man die zich voorbereidt om in actie te komen, vaak afgebeeld als een figuur die letterlijk of symbolisch zijn kleding (of bescherming) aflegt. Dit kan worden opgevat als het afwerpen van ego-beschermingen, sociale maskers, of andere lagen die het echte Zelf bedekken. Het beeld kan verschillende interpretaties hebben, maar het verwijst duidelijk naar een moment van overgang en voorbereiding voor de volgende fase van de alchemistische en psychologische transformatie.

Psychologische Interpretatie door Edinger

De Betekenis van het ‘Afleggen’ van Lagen:
Edinger legt uit dat het afleggen van kleding of lagen in dit beeld een symbolisch proces is van het loslaten van ego-constructies, maskers en beschermingen die in de loop van het leven zijn opgebouwd. Deze beschermingen kunnen psychologische verdedigingsmechanismen zijn, die ons helpen om te functioneren in de wereld, maar die tegelijkertijd ook onze diepere, meer authentieke zelfexpressie onderdrukken. Het afleggen van deze lagen is essentieel voor het individuatieproces, waarin de persoon in contact komt met de dieperliggende aspecten van de psyche. In Jungiaanse termen verwijst dit naar het proces van het loslaten van de identificatie met het ego en het betreden van het onbewuste terrein van de psyche, waar de verborgen of onderdrukte aspecten van het Zelf zich bevinden. Het afleggen van kleding kan worden gezien als het symbolisch “afwerpen” van de beschermingen die het ego in stand houdt om zich te verbergen voor de diepere waarheden van de psyche.
Het Voorbereiden voor Actie:
De figuur in de afbeelding is “stripped for action”, wat niet alleen een fysieke voorbereiding voor actie betekent, maar ook een psychologische en spirituele voorbereiding voor de komende fase van transformatie. Dit beeld symboliseert het moment waarop de zoeker zich niet langer kan verschuilen achter ego-structuren en nu klaar is om in actie te komen, hetzij door confrontatie met de schaduw, hetzij door de integratie van de onbewuste inhoud. Het is een uitnodiging om de innerlijke reis van transformatie actief aan te gaan en niet langer passief af te wachten. In het individuatieproces is dit een overgang naar een fase waarin het individu zijn of haar onbewuste kanten moet confronteren en integreren. De fase van ‘stripping for action’ kan ook betrekking hebben op het moment waarop iemand bereid is om de verantwoordelijkheid voor zijn of haar eigen psychologische groei te nemen, zonder zich langer te verbergen voor de innerlijke waarheid.
De Psychologische Betekenis van ‘Actie’:
De term ‘actie’ in deze context verwijst naar het vermogen om daadwerkelijk te handelen op basis van het nieuwe, geïntegreerde zelfbegrip dat ontstaat uit de confrontatie met de onbewuste inhoud. Actie is niet alleen letterlijk handelen in de buitenwereld, maar ook symbolisch handelen in de psyche. Het is de stap waarbij het individu zijn of haar nieuwe, authentieke zelf begint te manifesteren door middel van de interactie met de wereld en door het afstemmen van bewustzijn en onbewuste krachten. Het afleggen van de lagen is een voorwaarde voor het vrijgeven van deze kracht en het vermogen om de innerlijke conflicten die het ego hebben begrensd, te overwinnen.
Verlies van Onschuld en Confrontatie met de Schaduw:
Het afleggen van de beschermende lagen kan ook worden gezien als een symbolische “verliezen van onschuld”. In de Jungiaanse psychologie wordt het verlies van onschuld vaak gekoppeld aan het confrontatieproces met de schaduw: die aspecten van het zelf die we hebben onderdrukt of ontkend. Deze fase kan eng of ongemakkelijk zijn, omdat het betekent dat we geconfronteerd worden met de diepere, vaak minder aangename aspecten van onze persoonlijkheid. Het afleggen van de lagen betekent dat het individu zich niet langer kan verstoppen voor de waarheid van zijn of haar innerlijke conflicten en zwakheden, maar zich moet voorbereiden om ze te integreren.
Psychologische “Kaalheid” en Authenticiteit:
In het proces van individuation, en in dit specifieke beeld, kan de kaalheid die het afleggen van de beschermingen met zich meebrengt, ook symbool staan voor het bereiken van een grotere authenticiteit. Zonder de lagen van het ego die het ware Zelf verhullen, kan de persoon zich eindelijk volledig tonen in zijn of haar kwetsbaarheid. Dit vereist moed en bereidheid om de confrontatie met de innerlijke waarheid aan te gaan, zonder bescherming of afleiding. Het afleggen van de lagen stelt het individu in staat om de authenticiteit van het Zelf te herontdekken en te omarmen.
Het Begin van een Nieuwe Fase van Transformatie:
Het afleggen van de beschermende lagen is niet het einde van het proces, maar eerder het begin van een nieuwe fase in de alchemistische transformatie. In alchemistische termen kan dit worden gezien als de fase van purificatio (zuivering), waarin de onzuivere of negatieve elementen van de psyche moeten worden losgelaten en gezuiverd om ruimte te maken voor de toekomstige integratie van de schaduw en de verdere stappen in de alchemistische arbeid. Dit proces van zuivering maakt de weg vrij voor de verdere transformatie en de uiteindelijke vereniging van tegengestelden in de coniunctio.

Conclusie

In Picture 3: Stripped for Action legt Edinger de nadruk op het psychologische proces van het afleggen van ego-beschermingen en het nemen van verantwoordelijkheid voor het proces van innerlijke transformatie. Het is een cruciale stap in de Jungiaanse visie van individuatie, waarin het individu de confrontatie met de schaduw aangaat en zich voorbereidt op actie – zowel in de buitenwereld als op psychologisch niveau. Het afleggen van de lagen symboliseert de bereidheid om de maskers van het ego los te laten en de innerlijke, authentieke zelf tot uitdrukking te brengen. Dit proces stelt het individu in staat om in actie te komen, niet alleen door zich actief in de wereld te manifesteren, maar ook door bewust te handelen in overeenstemming met de psychologische waarheid die uit de diepten van de psyche komt.

In het hoofdstuk “A Psychological Interpretation of the Rosarium Pictures” van Edward F. Edinger bespreekt hij de vierde afbeelding uit de Rosarium Philosophorum, getiteld “Picture 4: Descent into the Bath”. Deze afbeelding symboliseert een belangrijk moment in het alchemistische proces, dat Edinger interpreteert als een psychologisch proces van zuivering en de confrontatie met het onbewuste. In zijn Jungiaanse uitleg legt Edinger de nadruk op de psychologische en symbolische betekenis van deze fase in het individuatieproces.

De Afbeelding: Descent into the Bath

In Picture 4 zien we vaak een afbeelding van een figuur die zich neerbuigt of afdaalt in een bad of water, wat een symbolische reiniging en een voorbereiding op transformatie suggereert. Het bad zelf kan worden gezien als een plaats van zuivering of als een symbolische “dood” die plaatsvindt voordat er een nieuwe vorm of staat van zijn kan ontstaan. Het water in dit geval heeft vaak de functie van een element van transformatie, dat de figuur doordrenkt en een overgangsproces markeert.

Psychologische Interpretatie door Edinger

De Betekenis van de “Afkomst” in Water:
Edinger legt uit dat de “Descent into the Bath” symboliseert dat de figuur, of de zoeker, zich onderdompelt in het onbewuste – water wordt vaak gezien als het symbol van het onbewuste, het “chaosprincipe” of het “prima materia”. Water kan de diepere, meer primitieve en onbewuste lagen van de psyche representeren. Het is een element van de psyche waar alles in potentie aanwezig is, maar waar geen duidelijke vorm of structuur bestaat totdat de reiniging of transformatie plaatsvindt. In de Jungiaanse psychologie wordt het water als symbool vaak geassocieerd met de archetypische materie die gereinigd moet worden. Het bad, als symbolisch water, staat voor de noodzaak om door het onbewuste “te gaan” of “ondergedompeld” te worden om te kunnen transformeren. Het is een reiniging van het oude en een voorbereiding voor het nieuwe, zoals het alchemistische proces van purificatio (zuivering), waarin onzuivere elementen uit de psyche worden gewassen om ruimte te maken voor wat moet groeien.
De Confrontatie met het Onbewuste:
De symbolische afzink in het water is een proces van de confrontatie met het onbewuste, waarin het ego (het bewuste zelf) zich verhoudt tot de dieperliggende, onbekende delen van de psyche. Dit is een belangrijk aspect van het individuatieproces, waarin het ego geconfronteerd wordt met zijn eigen schaduw, de onderdrukte aspecten van het zelf die normaal gesproken buiten het bereik van het bewuste bewustzijn vallen. Het onderdompelen in water kan gezien worden als een symbolische “dood” van de oude vormen van het zelf, een noodzaak om zich volledig open te stellen voor de diepten van het onbewuste. Het idee van afdalende of onderdompeling in het water verwijst naar een verlangen om contact te maken met deze duistere en vaak ongeconsolideerde delen van de psyche. In de alchemie was dit proces vaak verbonden met het idee van de nigredo, de eerste fase van de alchemistische transformatie, die een soort symbolische dood of afbraak betekent, waarin de ziel wordt gewassen en voorbereid voor verdere transformatie.
Reiniging en Hergeboorte:
In de Jungiaanse interpretatie betekent deze “afzink” of “afdalingen” niet alleen de confrontatie met het onbewuste, maar ook een vorm van psychologische reiniging. Het water heeft een reinigende werking, en de figuur die het bad ingaat, wordt symbolisch gereinigd van de illusies en ego-beperkingen die zijn of haar bewustzijn in de weg stonden. Deze zuivering verwijst naar de mogelijkheid van hergeboorte of vernieuwing, een terugkeer naar een meer authentieke en pure staat van zijn. Het proces van het afzinken in het bad suggereert de bereidheid om oude, belemmerende overtuigingen en patronen los te laten en om de diepte van het onbewuste te verkennen. Na de “dood” van de oude staat volgt vaak een wedergeboorte, net zoals het alchemistische proces het transformeren van de prima materia naar iets nieuws, iets zuivers en waardevols.
Psychologische Dood en Transformatie:
Het “dalen in het bad” kan ook een symbool zijn van de psychologische dood, die in de Jungiaanse psychologie wordt geassocieerd met het loslaten van oude ego-identificaties. De psychologische dood verwijst naar de noodzaak om oude vormen van het zelf af te leggen, vooral diegenen die met ego- en maatschappelijke identificaties te maken hebben. Het bad, als symbool van reiniging, helpt het ego zich af te splitsen van het oude zelf en te transformeren naar een nieuwe, meer geintegreerde identiteit. Dit proces is essentieel in het individuatieproces, omdat het ego niet blijft hangen in een statische vorm, maar voortdurend in interactie treedt met de onbewuste, dynamische krachten van de psyche.
De Mythologische en Archetypische Betekenis van Water:
Water heeft in veel mythologieën en spirituele tradities een archetypische betekenis als een plaats van wedergeboorte. Het is een symbolisch element dat hergeboorte en het begin van iets nieuws betekent, evenals het “oer” element van de schepping. In de context van de Rosarium en het individueringsproces verwijst het onderdompelen in water naar het contact met deze archetypische kracht en de mogelijkheid om opnieuw te worden gecreëerd uit de chaos van het onbewuste. Edinger koppelt dit vaak aan de zuivering van de psyche die nodig is om door de verschillende fasen van het individuatieproces te bewegen. Het water verwijst naar de diepere lagen van het onbewuste die als het ware gespoeld moeten worden om ruimte te maken voor nieuw inzicht en integratie.

Conclusie

In Picture 4: Descent into the Bath interpreteert Edinger de afbeelding als een visuele en psychologische representatie van de reiniging en transformatie die plaatsvindt in het individuatieproces. Het afdalend in het bad symboliseert het ondergaan van een psychologische reiniging door het ego zich onder te dompelen in de diepten van het onbewuste. Dit proces van zuivering en confrontatie met de schaduw is essentieel voor de voortgang van de alchemistische en psychologische transformatie. Het bad fungeert als een plaats van transformatie en hergeboorte, waarin oude ego-identificaties worden losgelaten, waardoor ruimte ontstaat voor het nieuwe, geïntegreerde Zelf. Het is een overgangsritueel dat de zoeker in staat stelt om verder te gaan in het proces van individuatie en uiteindelijk een vollediger, authentieker Zelf te realiseren.

Edinger