Watjes van mannen

Waarom Mannen het Lastig Vinden om in Hun Mannelijke Kracht te Staan: Van Watjes tot Slachtoffers

In de hedendaagse maatschappij lijkt het steeds moeilijker voor mannen om in hun eigen kracht te staan. Vroeger werden mannen vaak geassocieerd met kracht, leidinggeven, vastberadenheid en emotionele weerbaarheid. Dat zijn eigenschappen waar de mannen in deze huidige tijd op wordt afgerekend.
Waardoor vandaag de dag veel mannen worstelen met het vinden van hun identiteit en kracht, wat vaak wordt uitgedrukt in gevoelens van onzekerheid, emotionele verwarring en soms zelfs slachtofferschap. De vraag is: hoe is het zover gekomen? Waarom vinden mannen het steeds moeilijker om hun ‘mannelijke kracht’ te omarmen? Waarom worden veel mannen gezien als ‘watjes’ of ‘slachtoffers’ in plaats van krachtige, zelfverzekerde mannen?

Om deze vraag te beantwoorden, moeten we een aantal culturele, psychologische en sociale factoren in overweging nemen. In dit artikel onderzoeken we de belangrijkste redenen waarom mannen moeite hebben om hun kracht te vinden en wat er nodig is om hen weer in hun volle potentie te laten staan.

De Verandering in de Sociale Rollen van Mannen

1. De Verlies van Traditionele Rollenmodellen

Vanaf de Tweede Wereldoorlog heeft de rol van de man in de samenleving een enorme transformatie doorgemaakt. Voor de industriële revolutie en lange tijd daarna waren mannen in veel samenlevingen verantwoordelijk voor de kostwinning, het leiderschap in huis en de bescherming van hun gezin. Deze traditionele rol gaf mannen een duidelijke identiteit: zij waren de werkers, de jagers, de beschermers, de stoere en autoritaire figuren in hun gemeenschap.

Echter, de sociale veranderingen van de 20ste en 21ste eeuw — van vrouwenemancipatie tot economische verschuivingen en globalisering — hebben de rol van de man in veel opzichten verwaterd. De verschuiving naar een meer egalitaire samenleving heeft mannen gedwongen hun plaats in de wereld opnieuw te definiëren. Vrouwen zijn vaker de arbeidsmarkt opgetrokken, en mannen hebben zich soms verloren in de vraag: wat is mijn rol nu?

Door deze veranderingen verliezen mannen vaak hun oude rolmodellen en het gevoel van purpose dat hen in het verleden sturing gaf. Het gebrek aan duidelijke, positieve mannelijke rolmodellen leidt vaak tot verwarring en onzekerheid over wat het betekent om een man te zijn. Wanneer een samenleving geen ruimte biedt voor mannen om zichzelf te vinden in de context van hun mannelijkheid, kunnen ze verstrikt raken in een identiteitscrisis, die zich kan uiten in een verlies van kracht en zelfvertrouwen.

2. De Impact van Feminisme en de Verwarring over Genderrollen

De opkomst van het feminisme heeft veel positieve veranderingen teweeggebracht, maar het heeft ook geleid tot een zekere verwarring over de eigenheid van mannen en vrouwen. In de afgelopen decennia is er een grotere nadruk gelegd op gendergelijkheid en het afbreken van stereotypen en daarmee is geen recht gedaan aan de daadwerkelijke man-vrouw verschillen die er wel degelijk zijn in lichaam, ziel en geest. Het is belangrijk dat mannen en vrouwen als gelijkwaardig, maar verschillend worden gezien.

Mannen die hun traditionele rol als dominante kostwinnaar of beschermende vaderfiguur verliezen, kunnen het gevoel hebben dat ze niet meer weten wie ze eigenlijk zijn. Er is een angst dat zij als ‘mannelijk’ of ‘dominant’ worden gezien als problematisch of achterhaald, wat hen kan ontmoedigen om in hun kracht te staan. Deze verwarring over genderrollen heeft ook bijgedragen aan de opkomst van een soort van verwaterde mannelijkheid, waarin mannen zich soms neutraal of zelfs onzichtbaar maken in hun interacties met anderen. Veldhuis & Kemper zongen er al over: Foutje Emancipatie, bedankt!

Psychologische Oorzaken van de Krachteloosheid van Mannen

3. De Verdringing van Emoties en Kwetsbaarheid

Een van de meest fundamentele factoren die bijdragen aan het verlies van mannelijke kracht is de manier waarop mannen vaak zijn opgevoed om emoties te onderdrukken en kwetsbaarheid als een zwakte te beschouwen. Van jongs af aan worden jongens vaak geleerd dat ze ‘stoer’ moeten zijn, niet moeten huilen, niet moeten klagen en geen zwakte mogen tonen. Deze sociale norm leidt ertoe dat veel mannen zich niet leren uiten op een gezonde manier, maar in plaats daarvan emoties zoals angst, verdriet of onzekerheid wegstoppen.

Dit kan zich uiten in verschillende destructieve gedragingen, zoals agressie, verslavingen of depressie. Het resulteert ook in een gebrek aan emotionele intimiteit, wat een belangrijk onderdeel is van persoonlijke kracht. Wanneer een man zijn emoties niet kan delen, kan dit hem doen voelen alsof hij geen controle heeft over zijn eigen leven, wat het gevoel van krachteloosheid versterkt. In plaats van in hun kracht te staan, worden mannen die hun kwetsbaarheid niet kunnen erkennen vaak gevangen in hun eigen psychologische strijd.

4. Het Trauma van Verwaarlozing van de Vader

Een andere cruciale psychologische factor die het vermogen van mannen om in hun kracht te staan beïnvloedt, is het gebrek aan een sterke vaderfiguur. De afwezigheid van een vader — of het nu fysiek of emotioneel is — kan een diepgaand effect hebben op de ontwikkeling van jongens. De vaderfiguur is voor jongens een primaire bron van identiteit, richting en emotionele veiligheid. Als een jongen geen mannelijke rolmodel heeft, kan hij moeite hebben met het ontwikkelen van een positief zelfbeeld en het verkrijgen van de noodzakelijke vaardigheden om een gezonde, volwassen man te worden.

Vaders spelen een essentiële rol in het overdragen van mannelijke waarden en het modelleren van wat het betekent om een volwaardige man te zijn. Wanneer deze rol verwaarloosd wordt, kan dit leiden tot gevoelens van onzekerheid, verwarring en angst, die mannen kunnen afhouden van het ontwikkelen van hun volledige potentieel.

Ook de moeder speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van de jongen tot man. Als zij hem een grote jongen noemt als hij lief voor haar is, of als zij hem een lieve jongen noemt als ze met hem kan praten wat ze niet met haar man kan, dan ontmand ze hem.

Culturele en Maatschappelijke Factoren

5. De Vrouwelijke Dominantie in de Hedendaagse Samenleving

Veel mannen ervaren de hedendaagse samenleving als ‘vrouwelijker’ dan voorheen. In een wereld waar emotionele intelligentie, empathie en communicatie vaardigheden worden benadrukt — eigenschappen die vaak als vrouwelijk worden geassocieerd — kunnen mannen het gevoel krijgen dat hun traditionele mannelijke eigenschappen (zoals assertiviteit, onafhankelijkheid en fysiek uithoudingsvermogen) minder belangrijk zijn geworden. Maar ook dat het in sommige werkculturen verboden is. Dit kan bij mannen het gevoel van onzekerheid versterken, waardoor ze zich ‘niet goed genoeg’ voelen of niet in hun kracht staan.

Een samenleving die de nadruk legt op zorgzaamheid en samenwerking kan mannen in verwarring brengen over hoe zij zich moeten gedragen, vooral wanneer deze eigenschappen niet altijd worden geprezen in traditionele mannelijke rollen. Dit kan leiden tot een situatie waarin mannen zich zwak of zelfs onzichtbaar voelen in vergelijking met vrouwen, die in veel gevallen meer ruimte krijgen om emotioneel te zijn of in leiderschapsrollen te schitteren.

Ik denk dat een samenleving, die geen oog heeft voor de daadwerkelijke man-vrouw verschillen deze verwarring ook veroorzaakt. Het lijkt dat of het mannelijke wordt gewaardeerd of het vrouwelijke. Terwijl deze juist elkaar zo goed aanvullen en elkaar nodig hebben.

6. De Opkomst van Individuele Identiteit en Zelfzorg

Hoewel zelfzorg en emotionele gezondheid belangrijk zijn, kunnen de hedendaagse nadrukken op het individu en persoonlijke ontwikkeling voor sommige mannen het idee versterken dat ze moeten “aanpassen” of hun emoties in toom moeten houden om geaccepteerd te worden. Het idee van de stoere, zelfvoorzienende man die alles zelf oplost, kan paradoxaal genoeg leiden tot isolatie en een gevoel van krachteloosheid. De focus op persoonlijke verantwoordelijkheid zonder voldoende ruimte voor collectieve steun of gemeenschapszin kan ervoor zorgen dat mannen het gevoel hebben dat ze de last van hun problemen volledig alleen moeten dragen.

Wat Moet er Veranderen?

De oplossing voor het herstel van mannelijke kracht ligt niet in het terugkeren naar verouderde, rigide rollen of in het vastklampen aan stereotypen van mannelijkheid. In plaats daarvan gaat het om het creëren van een nieuw, geïntegreerd begrip van mannelijkheid waarin ruimte is voor zowel kracht als kwetsbaarheid, emotionele diepgang als assertiviteit. Mannen moeten aangemoedigd worden om een gezonde relatie met hun emoties te ontwikkelen, om hun eigenwaarde te vinden in hun eigen rol en om weer in contact te komen met hun authentieke zelf.

In plaats van slachtoffers of watjes te blijven, kunnen mannen hun kracht hervinden door:
* Emotionele openheid: Het leren van manieren om emoties te verwerken en te uiten zonder schaamte.
* Verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen groei: Het omarmen van initiatie en zelfontplooiing, door niet bang te zijn voor kwetsbaarheid of onzekerheid.
* Gemeenschap en mentorschap: Het zoeken naar gezonde mannelijke rolmodellen en ondersteunende gemeenschappen waar mannen samen kunnen groeien en zichzelf kunnen uitdrukken.
* Loslaten van negatieve stereotypen: Het omarmen van een meer holistische, evenwichtige benadering van mannelijkheid die zowel sterkte als gevoeligheid omvat, die zowel het verschil met vrouwen laat zien en de eigenheid van mannen zichtbaar maakt in gelijkwaardigheid met de ander.

Door deze stappen te zetten, kunnen mannen zichzelf herontdekken en hun kracht terugwinnen door hun volledige potentieel als complete, emotioneel intelligente, en zelfverzekerde individuen te omarmen. GIDEON | Programma voor mannen, probeert daar een bijdrage aan te leveren.

Lees ook:
* mannen-wat-een-gezeur
* cassandra-syndroom
* te-laat