Gij zult niet echtbreken

In heel de bijbel komt het woordje ‘echtbreken’ 1 keer voor. Het is te lezen in Exodus 20:14 ‘U zult niet echtbreken‘.
Dat woordje heeft voor veel verwarring gezorgd.
In Deuteronomium 5: 18 staat: ‘En u zult geen overspel plegen.‘
De woordjes echtbreken en overspel worden vaak indirect aangegeven met: ‘het zevende gebod’.

Een aantal dingen vallen mij op:
1) In de tien geboden gaat het volgens de Joodse overleveringen niet over echtscheiding, maar over overspel. En dan met name over het feit dat een man niet met een (andere) getrouwde vrouw gemeenschap mocht hebben dan met zijn eigen vrouw was. De verklaringen leggen uit dat zo de geslachtsofvolging wordt gewaarborgd. Als er een kind uit deze ontmoeting geboren wordt, dan levert dat veel problemen op. Problemen in het geven van een naam: wie is de vader?; waar kom ik vandaan? Daardoor kan het kind niet ten volle tot leven.

2) Marc–Alain Ouaknin, rabbijn en filosoof, is een groot kenner van de Talmoed. Hij laat in zijn boek ‘de Tien geboden’ Van hem en van andere Joodse schrijvers en commentatoren leerde ik dat de geboden vooral over LEVEN gaan en over het ‘je niet gevangen laten nemen’, het leven niet (laten) inperken.
Het is indrukwekkend dat Marc–Alain schrijft dat:
* niet doden – gaat over het niet stoppen de woorden van de ander
* geen overspel – gaat over het niet verstommen van de woorden van de ander
* niet stelen – gaat over het niet afnemen van de eigenheid van woorden van de ander weg.
Ieder mens is een eigen individue, met zijn eigenheid en eigenaardigheden. Ik mag dat andere individu zijn woorden, zijn uitdrukken in de werkelijkheid, niet ontnemen en daarmee zijn plek die hij inneemt.
Marc–Alain zegt dat in een relatie mensen antwoorden op elkaar en zo ver-antwoord-ing nemen voor hun relatie.
=> Wanneer woorden in een relatie doven, dan is er eigenlijk al sprake van overspel.
=> Wanneer woorden in een relatie doven, dan is er eingelijk al sprake van een gevangenis, mede omdat het verlangen gedoofd wordt.
Marc–Alain zegt dat de wet gegeven is om het leven mogelijk te maken, te beschermen, zijn volle plek te geven.

3) Wat ik zo verrassend vind, is dat er in christelijke kringen grote waarde wordt gehecht aan het niet echtbreken en geen overspel plegen. Het lijkt of daarmee de overige opsommingen worden vergeten. In Mattheüs 15, Markus 7 en 10 wordt nadrukkelijk gezegd dat het gaat om: kwaadaardige overweingen, alle moord, overspel, ontucht, diefstal, valse getuigenissen en lasteringen. Verder word er gezegd dat we niemand mogen benadelen, omdat zoals in Romeinen 13: 9 wordt gezegdt: we onze naaste moeten liefhebben als onszelf.

Wanneer je in een relatie elkaars identiteit acht, dan heb je de mogelijkheden om de ander tot leven te roepen. Door elkaar te zien, te beminnen en lief te hebben komt de ander als het ware tot bloei, tot de volle ontwikkeling van zijn identiteit, tot het innemen van zijn plek in dit leven. Mijns inziens heeft het echtbreken, heeft overspel daar in de volle breedte mee te maken. Dus als een van de partners het nalaat de ander ten volle aan het woord te laten, niet nieuwsgierig is naar de volle aanwezigheid van de ander, dán is er sprake van overspel en van echtbreken.

Ik denk dat als we hiervan ons ten volle bewust zijn, nooit meer wat zeggen over een ander en onze verant-WOORD-elijkheid nemen voor onszelf en onze partner.

Dan kun je niet anders dan Hooglied 2 nazeggen:
Sta op, Mijn vriendin,
en kom, Mijn allermooiste!
14 Mijn duif in de kloven van de rots,
in de schuilplaats van de bergwand,
laat Mij uw gedaante zien,
laat Mij uw stem horen.
Want uw stem is zoet
en uw gedaante is bekoorlijk.

Meer lezen over scheiden op deze website? Kijk hier